Euskararen erabilera: 12 grafiko kezkagarri

  • Soziolinguistika Klusterrak bost urtean behin egiten duen ikerketaren emaitzak aurkeztu berri dituzte. Azken hamar urteetan kale-erabilerak gora egiteari utzi eta mantendu ordez, beheranzko joera hasi da.


2017ko uztailaren 13an - 12:18

Argi-itzalak daude lurraldeka, euskararen kale-erabileraren bilakaerari dagokionez:

  • Bizkaian azken hamar urteetan behera egin du.
  • Gipuzkoan azken bosturtekoan hasi da atzerakada.
  • Araban, eta batez ere Nafarroan, gora egin du erabilerak azken bost urtean.
  • Ipar Euskal Herrian inoizko erabilera-indizerik baxuena jaso dute.

Hiriburuetako euskararen kale-erabileraren bilakaerek beren lurraldeetako joera bera izan dute, Iruñean izan ezik:

  • Iruñea: bere horretan dago 1997tik.
  • Gasteiz: igoerarik nabarmenena izan du azken bost urtean.
  • Donostia: azken hamar urteotan atzera egiten ari da.
  • Bilbo: azken hamabost urteotan behera egin du.
  • Baiona: apaldu egin da 2011tik, eta gaur egun, gaztelaniaren erabilera bezainbestekoa da euskararena.

Euskal Herrian, zenbat eta gazteago, orduan eta gehiago erabiltzen da euskara, ikerketaren arabera:

  • Hogeita zazpi urteko bilakaeran (1989-2016), haurren, gazteen eta helduen erabilerak gora egin du. Adinekoen erabilerak, berriz, etengabeko beherakada izan du. Hala ere, hamar urteotan adin-talde guztietan atzerakada gertatu da.
  • Gainera, haurren presentzia eragin handiko aldagaia da euskararen kale-erabileran, gora egiten baitu erabilerak umeak daudenean.
  • Nabarmentzekoa da Ipar Euskal Herriko haurren arteko euskararen erabilera  2,5 puntuan igo izana azken hamar urteetan.

Generoaren arabera badago aldea ere: emakumezko haur, gazte eta helduek euskara gehiago erabiltzen dute. Portaera hori errepikatu egin da azken hiru edizioetan eta orokorra da lurralde guztietan.

 


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Euskararen erabilera
Jaime Altuna. EHU-ko irakaslea eta ikerlaria
"Euskararen auzia nerabeena baino gehiago da helduena"

Jaime Altunak Hizkuntzaren funanbulistak. Hizkuntza-sozializazioa kirol eremuan adin eta generoan ardaztuta doktoretza tesia uztailean bukatu du. Gaiaren ezagutza sakonetik eta aurrez beste ikerlariek idatzitakotik hurbildu da begirada berezi bezain zorrotzaz Gipuzkoako zenbait... [+]


Biarritzeko turismo-audiogidetan euskararen arrastorik ez

Audiogidak frantsezez, alemanez, ingelesez eta gaztelaniaz daude. Biarritzeko turismo bulegoko zuzendari Genevieve Fontainek argudiatu du euskara ez dela “berehalako eskarietako bat”.


Jon Zapata, 'Haurren aurrean helduok heldu' ekimenaren koordinatzailea
“Haurrek ulertzen dute euskara haurren hizkuntza izanen dela”

Haurren aurrean helduok heldu ekimena urriaren 19tik 29ra egingo da Hego Euskal Herriko 80 herritan. Protagonistak, batez ere, gurasoak izango dira eta bi helburu azpimarratu ditu Euskaltzaleen Topagunea antolatzaileak: batetik, gurasoek hizkuntza ohiturak aldatzeko pausoak... [+]


Iñigo Urrutia
"Gaztelania eta frantsesa armen bidez inposatu zituzten Euskal Herrian"

Euskarafobia legalaren historia legez lege eta arauez arau aztertu du Iñigo Urrutiak (1966, Jatabe-Maruri), Xabier Irujorekin batera. Horren emaitza da Historia Jurídica de la Lengua Vasca (1789-2023) liburu mardula. Irujo atzerrian zegoenez, Urrutiarekin mintzatu... [+]


Eguneraketa berriak daude