COP27 blokeaturik, herri aberatsak pobreenak laguntzeko uzkurregi daudelako
Klima larrialdiari aurre egiteko asmoz, azaroaren 18 honetan borobildu beharra dute ia 200 herrien arteko COP27 akordioa. Baina ez dute adostasunik lortzen eta baliteke eztabaidak asteburuan ere segitzea. Graham institutuaren arabera, 2030etik aurrera, urtero 290.000 eta 580.000 milioi dolar arteko gastuak ukanen dituzte Hegoko herri zaurgarrienek klima larrialdiak eragindako galera eta kalteen eraginez. Gastu horiek estaltzeko orduan, Iparreko herri aberatsenen parte-hartzea eskatzen dute herri txiroenek. Horrelakorik ez dute nahi aberatsenek eta horretan dago blokeoa.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Azaroaren 18 honetan bukatu beharra bazen ere klima aldaketari buruzko nazioarteko COP27 gailurra, baliteke asteburura luzatzea. Hain zuzen, badabiltza klima larrialdiari aurre egiteko neurriak lantzen, eztabaidatzen… baina ez dute adostasunik lortzen. Herri aberatsenen eta diruz pobreenen artean dago desadostasunik potoloena, elkartasunaren gaia dagoelarik blokeoaren oinarrian. Jakina da Hegoko herri pobreak direla krisi larrialdia gehienik pairatzen ari, nahiz eta Iparreko herri aberatsak izan nagusiki larrialdiaren erantzule. Hori horrela, galerek eta kalteek ondorioztaturiko gastuak estaltzeko herri aberatsen parte-hartzea eskatzen dabiltza lehen kaltetuak. Nazio Batuen Erakundearen funts bat litzateke horretarako tresna. Baina aberatsenek ez dute horrelakorik nahi: Europar Batasuna eta AEB dabiltza blokeatzen –Txina, ordea, Hegoko herriak sostengatzearen alde kokatzen da–.
Graham institutuaren arabera, 2030 urtean klima larrialdiak eragindako 290.000 eta 580.000 milioi dolar arteko gastuak ukanen dituzte Hegoko herri zaurgarrienek –2050 urtean 1.000.000 milioi eta 1.800.000 milioi dolar artekoak–. Adibide bat ematearren, Nazio Batuen arabera, ekainean Pakistango herena hondoratu eta 33 milioi pertsonari eragin zieten uholdeek 30.000 milioi dolar inguruko kalte eta galera ekonomikoak eragin zituzten.
Egoera ekologiko eta ekonomiko hori ikusirik harrigarria baldin bada ere, COP honetan dute lehen aldikoz funts horren gogoeta gai zerrendan sartu. Baina gai zerrendan kokatzea ez da nahikoa, eta ikusteke dago funts horren sorrera aterako den COP27tik.
2030ean, 290.000 eta 580.000 milioi dolar arteko gastuak ukanen dituzte Hegoko herri zaurgarrienek klima larrialdiak eragindako galera eta kalteak estaltzeko
Aberatsenen nahikari eza
Ez da lehen aldia elkartasuna bideratzeko uzkurtasuna daukatela herri aberatsek. Garabidean diren herrialdeei urtero 100.000 milioi dolar bideratzeko —96 mila milioi euro— engaiamendua hartu zuten 2009ko Kopenhageneko COPean. Diru horrekin Hegoko herriek ere klima larrialdiari aurre egiteko aterabideak errazkiago garatu ahal izatea zen asmoa. Baina Iparrekoek ez dute, ordea, haien hitza betetzen.
100.000 milioi horiez gain litzateke galerak eta kalteak estaltzeko funtsa. COP27ak eskaturiko ikerketa baten arabera, Hegokoek urtero 2.000.000 milioi dolar beharko dituzte klima larrialdia gutitzeko aterabideak eta egitasmoak bideratzeko.
"Herrialde aberatsek utzi egin behar diote eztabaida eragozteari eta [klima larrialdiak eragindako] galeren eta kalteen gainean duten erantzukizun historikoa ezkutatzeari", Global Justice Now Gobernuz Kanpoko Erakundearen arabera. COP27aren akordioan ageriko da betikoan segitzen duten ala aldatzea onartzen duten. Eta horrek ukanen du COP15ean finkaturikoan eragin zuzena: beroketa ez dadila izan 2 ºC baino gehiagokoa, eta ahal bada 1,5 ºCtik gorakoa ere ez, industrializazioaren aurreko garaiari alderatuz.
"Berdela iparralderantz ari da mugitzen, itsasoa berotzeak sardinari ez dio on egiten eta geroz eta gutxiagoa dago, antxoarentzat ona da eta geroz eta gehiago dago, baina txikiagoa da...", dio Aztiko ikerlari Xabier Irigoienek, EITB Datak tenperaturaren gorakadaz egin... [+]
Abuztuan 411.000 hektarea baso eta lursail erre dira León, Asturias, Ourense, Cáceres eta Zamoran. Bizkaiko eta Gipuzkoako azalera osoa beste. Irmotasunez esan dezakegu muturreko baldintza meteorologikoek sutu zituztela suteak, berotze global antropogenikoaren... [+]
Ikerketa batek ondorioztatu du adituek uste baino AMOC korrontearen kolapsoa egoteko aukera handiagoak daudela. Korrontean aldaketa handiek eta azkenengo kolapso batek euri tropikaletan eraldaketa handiak eragingo lituzke, Europan negu oso hotzak eta uda lehorrak izango... [+]
Naturklima fundazioak kaleratutako Itsasoko eta kostako txostena-k argitara eman ditu klima aldaketa euskal kostaldean izaten ari den ondorioak: Bizkaiko Golkoko uren tenperatuta 0,22 gradu igo da hamarkada bakoitzean, 1981tik 2023ra, munduko uren tenperaturen batez besteko... [+]
Gaztetape (Getaria) eta Muriola (Barrika) hondartzak 2050. urterako desager daitezke Greenpeaceren txostenaren arabera. Itzurun (Zumaia), Karraspio (Mendexa), Isuntza (Lekeitio) eta Azkorri (Getxo) hondartzek hedaduraren erdia gal dezakete.
Azken asteko sapa lehergarri egunetan gure zereginen egitarauak aldatu beharrean aurkitu gara. Freskura erlatibo batek seietan atera gaitu ohetik, gosaldu eta lan gehienak bederatzietarako plegatu ditugu eta hamarretan jalgi gara oinezko ibilaldia egitera. Eta ez ginen bakarrak... [+]
Prekaritate global hirukoitza pairatzen dute Pakistanen, klimak, energia gabeziak eta finantza publiko arazoak elkarrekin eragindakoak, bakoitzak bertze bien kalteak areagotzen dituela. Halere, arazoaz jabetu dira bertako agintariak eta bideratu dituzte aldaketak, nahiz eta... [+]
2003ko udarekin batera, 1970etik beroena izan da aurtengoa. Europar Batasuneko "Copernicus" behategiak larrialdi klimatikoa dela-eta bero boladak "maizago" egongo direla dio, eta aurtengo ekainean bere ondorioak izan ditu: ehunka pertsona hil dira Europan.
Bero boladak ohikoagoak eta luzeagoak dira, azken bi mendeetan 20 zentimetrotan igo da itsas maila eta EAEko bataz besteko tenperatura 0,3 ºC igo da hamarkada bakoitzean.
Lurreko bi heren baino gehiago ura da; ur horretatik %96, ozeanoetako ur gazia. Eguzki izpiak ozeanoetako lehen 200 metroko sakonerara heltzen dira, eta bertan bizi dira munduko arrantza industriak ustiatzen dituen espezie ia guztiak. Aitzitik, zientziak gehiago erreparatu izan... [+]
Ehun konpainia multinazional baino ez daude baliabide naturalen erauzketarekin lotutako gatazka guztien % 20aren atzean, Bartzelonako Unibertsitate Autonomoak egin duen ikerketa baten arabera. Ikerketak agerian utzi du iparralde globaleko herrialdeetako konpainiak baliabideez... [+]
Berria izateari utzi dio: beroketa globalak bi graduak gaindituko ditu, eta gainditze horrek ondorio oso garestiak ditu. Klimaren gaia tabu bilakatzen ari den testuinguru berri honetan, banketxe handiek ez dute horri buruz komunikatzen, baina arazoaz ongi jabetu dira eta... [+]