COP27 blokeaturik, herri aberatsak pobreenak laguntzeko uzkurregi daudelako
Klima larrialdiari aurre egiteko asmoz, azaroaren 18 honetan borobildu beharra dute ia 200 herrien arteko COP27 akordioa. Baina ez dute adostasunik lortzen eta baliteke eztabaidak asteburuan ere segitzea. Graham institutuaren arabera, 2030etik aurrera, urtero 290.000 eta 580.000 milioi dolar arteko gastuak ukanen dituzte Hegoko herri zaurgarrienek klima larrialdiak eragindako galera eta kalteen eraginez. Gastu horiek estaltzeko orduan, Iparreko herri aberatsenen parte-hartzea eskatzen dute herri txiroenek. Horrelakorik ez dute nahi aberatsenek eta horretan dago blokeoa.
Azaroaren 18 honetan bukatu beharra bazen ere klima aldaketari buruzko nazioarteko COP27 gailurra, baliteke asteburura luzatzea. Hain zuzen, badabiltza klima larrialdiari aurre egiteko neurriak lantzen, eztabaidatzen… baina ez dute adostasunik lortzen. Herri aberatsenen eta diruz pobreenen artean dago desadostasunik potoloena, elkartasunaren gaia dagoelarik blokeoaren oinarrian. Jakina da Hegoko herri pobreak direla krisi larrialdia gehienik pairatzen ari, nahiz eta Iparreko herri aberatsak izan nagusiki larrialdiaren erantzule. Hori horrela, galerek eta kalteek ondorioztaturiko gastuak estaltzeko herri aberatsen parte-hartzea eskatzen dabiltza lehen kaltetuak. Nazio Batuen Erakundearen funts bat litzateke horretarako tresna. Baina aberatsenek ez dute horrelakorik nahi: Europar Batasuna eta AEB dabiltza blokeatzen –Txina, ordea, Hegoko herriak sostengatzearen alde kokatzen da–.
Graham institutuaren arabera, 2030 urtean klima larrialdiak eragindako 290.000 eta 580.000 milioi dolar arteko gastuak ukanen dituzte Hegoko herri zaurgarrienek –2050 urtean 1.000.000 milioi eta 1.800.000 milioi dolar artekoak–. Adibide bat ematearren, Nazio Batuen arabera, ekainean Pakistango herena hondoratu eta 33 milioi pertsonari eragin zieten uholdeek 30.000 milioi dolar inguruko kalte eta galera ekonomikoak eragin zituzten.
Egoera ekologiko eta ekonomiko hori ikusirik harrigarria baldin bada ere, COP honetan dute lehen aldikoz funts horren gogoeta gai zerrendan sartu. Baina gai zerrendan kokatzea ez da nahikoa, eta ikusteke dago funts horren sorrera aterako den COP27tik.
2030ean, 290.000 eta 580.000 milioi dolar arteko gastuak ukanen dituzte Hegoko herri zaurgarrienek klima larrialdiak eragindako galera eta kalteak estaltzeko
Aberatsenen nahikari eza
Ez da lehen aldia elkartasuna bideratzeko uzkurtasuna daukatela herri aberatsek. Garabidean diren herrialdeei urtero 100.000 milioi dolar bideratzeko —96 mila milioi euro— engaiamendua hartu zuten 2009ko Kopenhageneko COPean. Diru horrekin Hegoko herriek ere klima larrialdiari aurre egiteko aterabideak errazkiago garatu ahal izatea zen asmoa. Baina Iparrekoek ez dute, ordea, haien hitza betetzen.
100.000 milioi horiez gain litzateke galerak eta kalteak estaltzeko funtsa. COP27ak eskaturiko ikerketa baten arabera, Hegokoek urtero 2.000.000 milioi dolar beharko dituzte klima larrialdia gutitzeko aterabideak eta egitasmoak bideratzeko.
"Herrialde aberatsek utzi egin behar diote eztabaida eragozteari eta [klima larrialdiak eragindako] galeren eta kalteen gainean duten erantzukizun historikoa ezkutatzeari", Global Justice Now Gobernuz Kanpoko Erakundearen arabera. COP27aren akordioan ageriko da betikoan segitzen duten ala aldatzea onartzen duten. Eta horrek ukanen du COP15ean finkaturikoan eragin zuzena: beroketa ez dadila izan 2 ºC baino gehiagokoa, eta ahal bada 1,5 ºCtik gorakoa ere ez, industrializazioaren aurreko garaiari alderatuz.
Metano isurketak murriztearen beharra berresten du klima aztertzen dabilen The Global Carbon Project proiektuko 69 ikerlarik plazaraturiko txostenak. Horrez gain, biharamunean atera du bere txostena Lurraren Aldeko Batzarrak, eta argiki dio: aldaketa sistemikoak bideratzeko... [+]
Espainiako Estatuan 1.386 pertsona hil dira gehiegizko beroagatik abuztuan –iazko abuztuan baino %3 gehiago–, Osasun Ministerioaren Carlos III. Institutuak emandako datuen arabera. Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan 44 lagun hil dira, eta Nafarroan 22.
Munduko klima gogorrenetakoa du Balutxistanek: basamortuko klimaren muturreko bero eta lehorteak, eta Arabiako itsasotik ekarritako montzoiaren eurite irregularrak, urte batzuetan eskasak eta bertzeetan uholdeak eragiteko modukoak. Hala eta guztiz ere, bertan laborantza badago,... [+]
Itsasoaren heina 9,4 zentimetroz igo da azken 30 urteetan, baina guneka anitzez handiagoa da igoera –besteak beste, Pazifikoko eremu batzuetan 15 eta 30 zentimetro artekoa da–. Beroketa efektuko gasen isurketak ttipitzeko eta klima larrialdiari aurre egiten... [+]
Hori da ikerketa berri batek ondorioztatu duena, baldin eta betetzen badira gaur egun berotzearen handitzeari buruz dauden aurreikuspenak. Eta NBEren arabera, mende amaierarako tenperaturak 3 graduko igoera izango du XX. mende hasierarekin konparatuta.
Mundu mailan erregistratutako urterik beroena izan zen, eta Europako bigarren beroena, ISGlobalek egindako azterlanaren arabera. Europa hegoaldeko estatuak dira heriotza-tasa handienak dituztenak. Parisko Akordioan zehaztutako helburuak ez dira betetzen ari.
Munduko erakunde militar suntsitzaileenak 75 urte bete ditu, eta eztei horiek behar bezala ospatzeko, esan du bere kideek gehiago gastatu beharko dutela armetan. Gainera, urtemugaren goi bileran beste potentzien kontrako gerra hauspotu du NATOk, Txinaren eta Errusiaren kontrako... [+]
Akainak edo kaparrak batetik, eltxo tigreak bestetik, Euskal Herrian duten presentziaz eta gurean dauden espezieez mintzatu zaigu Aitor Cevidanes ikertzailea. Osasuna eta ingurumena hizpide, dituzten arriskuez, herritarron uste faltsuez eta klima aldaketaren nahiz gizakion... [+]
Klimari buruzko datuak jasotzen dituen Copernicusen arabera, hamahirugarren hilabetez jarraian errekorra hautsi da aurtengo ekainean. Parisko Akordioan hitzartutako 1,5ºC-en helburua ez da bete eta egoera aldatzen ez bada, errekor negatibo berriak izango direla aurreikus... [+]
Ingurumena, bioaniztasuna, uraren gestioa eta haurren beharrak oinarri hartuta, ikastetxeetako patioak aldatzeko proiektu kolektiboa jarri dute martxan Pirinio Atlantikoetan; Euskal Herriko lau herrik hartuko dute parte. Iruñean ere, itzal eta landare gehiago izango... [+]
Zeintzuk dira gure benetako beharrizanak ondo bizitzeko? Zer da ondo bizitzea? Galdera hauei erantzutea funtsezkoa da gehiegikeriaren gizartean, are gehiago larrialdi klimatiko, ekologiko eta zibilizazio krisiaren garaiotan.
Azken urteotan nabaritu den beroketa globalaren emendatzea neurri batean kutsadura murriztearen ondorioa da, hain zuzen, murriztuz doazen aerosol sufredunen isurketek, berez, berotegi efektuaren zati bat konpentsatzen dutelako. Paradoxa horrek egoera berri batean sartzen gaitu,... [+]