Bota dezagun etsaien demokrazia zerri askara
Txikitan sinetsarazi zidaten Olentzero izeneko ikazkin batek urtero abenduaren 24ko gauean Euskal Herriko haur guziei opariak ekartzen zizkiela. Handituz ulertu nuen gezurra zela, noski. Sinetsarazi zidaten ere, nire hortzak erortzean eta ohean uztean sagutxo bat pasatzen zela buruko azpian oparitxo bat jartzera. Hori ere gezurra. Gerora sinetsarazi nahi izan zidaten, kartzelan nituen senideek gaiztakeriak egin zituztela, errealitatean Euskal Herriaren alde duinki borrokatu zirenean! Beste ziri asko sartu nahi izan dizkidate bizitza honetan, espainola nintzela, Euskal Herria ez zela existitzen, kapitalismoan berdintasuna posible zela, edota bortizkeriarik gabe edozein proiektu politiko defenda zitekeela.
Frantziar eta espainiar estatuen menpe egonda ere gure hizkuntza babestea posible zela entzutean etorri zitzaizkidan aurreko adibide guztiak gogora. Izan ere, joan den apirilean hizkuntza gutxituak (norengandik gutxituak?) babesteko legea onartu zuen Frantziako Gobernuak. Askok historikotzat jo zuten euskararen etsaiak emandako ogi papur hori. Hara non, Frantziako Konstituzio Kontseiluak legea atzera bota duen. Barkatuko didazue, baina ni ez nau harritu erabakiak, ez naiz zur eta lur gelditu, alegia. Erabaki berri hau Frantziaren historiarekiko eta Frantziako Konstituzioarekiko guztiz koherentea da. Konstituzio horren bigarren artikuluak argi uzten du Frantziako hizkuntza frantsesa dela. Eta hori hala izateko borroka itzela egin eta egiten diote euskarari, nahiz menpean dituzten beste hizkuntzei ere. Bidasoaren beste aldera begiratuz ere, argi gelditzen da Espainiako Estatuak emandako autonomia estatutu pozoitsua ere hutsaren hurrengoa dela, Irunen gertatutako euskararen kontrako azken erasoa dugu lekuko.
"Hara non, Frantziako Konstituzio Kontseiluak legea atzera bota duen. Barkatuko didazue, baina ni ez nau harritu erabakiak"
Euskal Herrian Euskaraz gure hizkuntzaren babeserako eta defentsarako erakundeak argiki adierazi duen bezala, Euskal Herriak, euskararen herriak independentzia behar du! Eta ez gaitezen tronpa: independentziarekin agian euskara ez da salbatuko, etsaien menpe egonez seguru ezetz.
Beste gauza bat ere deigarria egin zait hizkuntza gutxituak babesteko legea atzera bota izanagatik egon diren erreakzioetan. Bakegile (niretzat asimilaziogile) famatu bilakatu den, eta “Iparraldeko lehendakari” goitizena jasotzera iritsi den Jean-René Etchegarayk terminologia militarra erabili du: “Gerla deklarazioa da tokiko hizkuntzen kontra”. Guztiz ados nago horrekin, baina zorionez iraganeko esperientziek inuzente ez izaten erakatsi didate, eta letra txikia irakurtzean hauxe agertu zait: “Errepublikaren hizkuntza frantsesa bada ere, tokiko hizkuntzak Frantzia osatzen duten lurraldeen izateen adierazgarri onenak dira”. Nik uste ez dela gehiago gehitu beharrik, ainitz erran baitu hitz gutxitan. Horrelako jendearekin eraiki behar al dugu biharko Euskal Herria? Aberri txikia eta aberri handiaren ideia zaharra berpiztu nahi duzue?
Gure arima hiltzen uzteko bezain odol-galduak al gara?
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Oraingoan ere barrenak mugituta natorkizue, beldurretik eta izutik, uzkurtuta eta larrituta. Ze herri geratzen ari zaigun, zer datorkigun epe motzean, zer utziko diegun gure ondorengoei. Saiatzen naiz pentsatzen posible dela datorrenari aurre egiteko egiturak sortzea,... [+]
Antropologo eta ingeniaria den Yayo Herrerok dioen bezala, datu bat da. Horren jatorria ulertzeko erraza den baieztapen xume batean laburbil daiteke: Lurra agortzen ari da.
Gaia konplexua da. Ikuspegi asko daude, interesak gurutzatzen dira, informazioa desinformazioarekin... [+]
Euskara badago Bilbon, baina non? Eta zertarako? Nork sortzen du euskarazko kultura, eta nork sostengatzen? Galdera horien aurrean, udalaren azken urteetako erabakiei begira, argiago ikusten da euskara eta kultura bizirik nahi ditugunontzat kezkagarriak diren erabakiak hartu... [+]
Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]
Hasieratik argi utzi nahiko nuke ez naizela inolaz ere feminismoan, sexu- eta genero-teorietan ezta LGTBIQ+ komunitatearekin lotutako gaietan aditua. Gizon txuri heterosexual bat naiz, ezkertiarra esan dezagun, bere burua feministatzat hartzen duena (edo feministen aliatua,... [+]
Goizaldeko lehenengo eguzki-izpiekin batera zabaldu ditu ateak Kirikiño Ikastolak. Zapatua da, auzolan eguna. Parte-hartze batzordeko arduradunak irrintzia egin eta lanera bideratu ditu bertaratu diren ehundik gora partaide: “Hemen erronkak denonak dira! Aurrera,... [+]
Amasa-Villabonako EH Bilduk argitaratutako idatziaren harira, hainbat adierazpen egin nahiko genituzke. Lehenik eta behin, argi utzi nahi dugu larrialdi klimatikoari aurre egitearen urgentzia ukaezina dela, eta horregatik, krisi honekiko dugun kezkagatik beragatik jartzen dugula... [+]
Milaka pertsonak modu aktiboan parte hartu dute, eta hala jarraitzen dute, XXI. mendeko holokausto telebisatu handienaren aurka protestatzeko, eta pertsona horiei errespetu eta miresmen handiena zor diet. Baina, gizateriaren zoritxarrerako, askoz gehiago dira, egoerarekin... [+]
Gizakia kosmosa da. Kosmosa, mundua ez da gizakiarena, askotan hala dela ematen badu ere.
Udako solstizioan, egunez eguzkiak itsutu egiten gaitu duen argiaren indarrarekin, baina gauak ederrak dira, zeruan izar dirdiratsuak kabitu ezinka ikusten ditugunean. San Juan suaren... [+]
"Saharar erradikalizatuek Estatu Islamikoaren burutza hartu dute Sahel-en". Izenburu asaldagarria, berriki argitaratua, baina hasierako asalduratik harago, testuaren irakurketa eta analisi sakonago bat eginda, honako ondorio hauek atera daitezke.
Kezka, ezinegona eta... [+]
Aurrean duzunak min ematen badizu, ez begiratu aurrera. Muturren aurrean duguna saihesteko logikoa dirudi, ezta? Zer ikusiko ote du gutako bakoitzak albo aldera so egiten duenean? Beharbada, miope batek betaurreko bila ikusten duen antzeko zerbait.
Miope bezain itsu,... [+]
Gu gara euskara. Euskara gure baitan bizi da. Guk biziarazten dugu. Euskara bizi dugu eta euskarak bizi gaitu. Guk elikatzen dugu eta gu elikatzen gaitu. Euskara gara. Euskara egiten dugunean euskarak egiten gaitu. Guk dugu, euskarak gaitu.
Euskararik gabe ez gara, eta hori... [+]
Madalenetan murgilduta gaudela irakurriko duzue askok artikulu hau, bestela ere pentsatu gure etorkizuneko egunerokoan, jai giro herrikoiak aurrez irudikatzen duen herria baita urte osorako desio dugun herri eredua, deskantsu pixka bat gehiagorekin, noski. Badira urte batzuk... [+]
Behin batean, esku bakoitzean sei hatz zituen ume bat ikusi zuen Kelly doktoreak. Gurasoek ebakuntza egiteko erabaki irmoa hartua zuten, baina umeak ez zuen nahi. Mutikoak sei edo zazpi urte izango zituen, eta ederra zen.
– Ez! Nahi ditut denak. Nireak dira eta nahi... [+]