Astean 60 ordu, paperik gabe, soldata baxuak: etxeko langile egoiliarren bizimodu gordina datutan
%4k baino ez ditu atseden orduak behar bezala betetzen, eta %22k ez du atsedenik aste osoan. Gehiengoa Gizarte Segurantzan izena emanda dago, nahiz eta sinatutako kontratuak ez islatu egindako lana.
Bilboko Etxeko Langileen Elkarteak jasotako datuen arabera, etxeko lanak egiten zituzten langileen ia %98a emakumezkoa zen iaz, eta 10etik 2 modu irregularrean zeuden lanean, paperik gabe. Lanaldi osoa den asteko 40 ordu horiek aise gainditzen dituzte etxeko langile egoiliarrek: %75 inguruk astean 60 ordu baino gehiago egiten du lan –%95ak 40 ordu baino gehiago–. Atseden denbora murriztea ekartzen du horrek. Kasik erdiak daude legezko 36 atseden orduen azpitik, eta laurdenak ez du horretarako astirik ere; etxean bertan egiten dute-eta lan.
Bilboko Elkarteak 592 kasu aztertu zituen iaz, eta asteartean eman ditu datuak argitara. Instituzioen jarrera kritikatu dute, etorkinen bizkar baitago zaintza esparrua. Osakidetzarengan ere jarri dute fokua, lanean sortutako gaixotasun eta istripuak onar ditzan: “Esaterako, besoko mina dutela eta lanean pisu handiko pertsona bat mugitzen aritzen direla esan arren osasun agiriak, ez zaie onartzen arazoaren jatorria lanean dagoela”. Horrek baja hartzea eragozten die langileei.
Langileak kontratatzen dituzten agentziei salaketa
Etxeko Langileen Elkartea iaz Eusko Jaurlaritzari zuzendu zitzaion, langileak kontratatzen dituzten agentzien jarduna kontrola zezan. Eskatutakoari “muzin” egin diola leporatu diote orain. Agentzien bidegabekeriak azaltzeko adibide gisa jarri zuten Bilboko Begoña auzoan dagoen Empleadas de Hogar Bilbao. Agentzia hori langile baten bidez ikertu zutela esan zuten: “Kontratatzaileak enpresari ordaintzen zion dirua ez zen langilearengana iristen”. Agentzia auzitara eraman dute, dirua bidegabekeriaz erabiltzeagatik.
Soldata erdia paperik ez dutenentzat
Etxeko langileen %82a atzerritarra da, eta izatez europarrak ez direnen %70ak Espainiako nazionalitatea lortua du. Okerren daudenak, aldiz, paperik ez dutenak dira: ia erdiari 900 euroren bueltan ordaintzen zaio; berezko soldataren erdia. “Egoera zailena da hori langileentzat, onartu ezean ez baitute ezer”, adierazi du Etxeko Langileen Elkarteko bozeramaileak.
Horrez gain, langile egoiliar guztien %37k soldata eskura jasotzen du, ordainketa dokumentua egotea derrigorrezkoa den arren.
Langabezia saririk ere ez dute eskuratzen, jakitun diren arren lana egun batetik bestera galdu dezaketela. Ez dute kalte-ordainik jasotzen: “Zaintzen duten pertsona hil aurreko hilabeteetan zaintzen dute gehien –behar gehiena hor dutelako–, eta hura zendu ondoren, sarritan, lanik gabe geratzen dira”.
Nafarroan hezkuntza publikoko milaka irakasle greba egitera daude deituta ostegun honetan eta mobilizazio ugari iragarri dituzte sindikatuek. Ratioen jaitsiera, plantillak egonkortu eta gainzama arintzea eskatzen dute, besteak beste: "Gobernuari dagokio hezkuntza publikoa... [+]
Irunberriko etxe partikular batean lanean ari zela erorita hil da 42 urteko iruindarra. Sindikatuen esanetan, lan-segurtasun araudia "ez da betetzen" eta erantzukizunak argitzeko eskatu dute. LABen arabera, jadanik 42 dira Euskal Herrian lanean ari zirela hildakoak.
Espainiako Ministro Kontseiluak etxeko langileentzako osasun-azterketak, formazioa eta lan-arriskuak ebaluatzea ezartzen duen dekretua onartu berri du. Baina dekretu horrek arrakala garrantzitsuak ere baditu: langileari “sekretu profesionala” mantentzea eskatzen dio,... [+]
Asviamie amiantoaren biktimen elkartearen hitzetan, Gasteizko Lan-arloko 2. Epaitegiak Sidenor eta Cofivacasa enpresei ezarritako isunak erakusten du enpresek ez dutela betetzen "langileen osasuna babesteko obligazioa".
30 urteko behargina hil da Amezketako (Gipuzkoa) paper fabrikan. Ibarra Argi Lanak enpresak azpikontratatuta zegoen. Elkarretaratzea egin dute ostiralean, 11:00etan, gertatutakoa salatzeko. 2024an hil den 38. langilea dela adierazi du LABek.
Istripu bat Ataunen (Gipuzkoa) gertatu da, abuztuaren 22an. Bestea Iurretan (Bizkaia) gertatu zen abuztuaren 14an.
Lan istripuz 33 pertsona hil dira Euskal Herrian aurten. Azkenekoa, Iruñeko sanferminetan garbiketan lanean ari zen Iosu izeneko langilea. Kamioiaren gainetik erori zen eta hartutako golpe larriaren ondorioz hil da. LABek FCC (Iruñerriko Mankomunitateko... [+]
Ezbeharra astelehen goizean izan da, eta gizonaren emazteak 13:23ean dei egin die larrialdi zerbitzuei. Bi biktimak bihotz-gelditze egoeran aurkitu dituzte, eta sorospenek ez dute lortu horien bizitza salbatzea. Umea herriko bizilaguna zen.
Nire lehendabiziko poema liburua argitaratu nuenean errezitaldi bat ematea eskaini zidaten unibertsitate batean. Musikariak dirutan kobratu zuen eta niri Jorge Oteizari buruzko liburu bat eman zidaten, hartu ez nuena, baneukalako etxean. Horixe izan zen onartu ditudan eskaera... [+]
Itsasoan gertatutako istripu baten ondorioz hil da arrantzalea. Hunekin Aski itsasontzian lanean ari zelarik erreskatatu zuten gizona, larunbat arratsaldean. Erietxean hil zen.
Badator uda, eta horrekin batera, herri, auzo eta hirietako jai herrikoiak. Jaiak beti izan dira aldarrikapen sozial eta politikoen, auzokideen arteko harremanen eta euforia herrikoiaren aterpe. Gure kaleak hartzen dituzte, eta egun batzuez autogestioaren, desberdinen arteko... [+]
Last Tour enpresa eta Gasteizko Udala seinalatu ditu erantzule gisa, azken horrek "langileon prekaritatea finantzatzen eta legitimatzen" duela nabarmenduta. Azkena Rocken aritu diren hainbat langileren lekukotzak bildu ditu LASek.
Emantzipatu nahi duten baina ezin duten gazteen kopurua gero eta handiagoa da Europar Batasunean. Errealitate hori datutan jarri du Eurofund erakundeak argitaratu berri duen ikerlan batek, eta etxebizitzaren garestitzea da arrazoi nagusietako bat, baina ez bakarra.
Iragan asteko ostegunean zauritu zen larri Bergarako (Gipuzkoa) Embalan 3 lantegiko langilea, zama bat gainera erorita. 2024 urtean hiltzen den 26. langilea da.