Armintzako flysch beltz deritzona nola sortu zen argitu dute
Armintzako flysch beltza sortzea eragin zuten ozeano-baldintzak berreraiki dituzte EHUko geologoek, sedimentuan dagoen mikrofaunan oinarrituta; zehazki, aldi Albiarraren eta Zenomiarraren artekoa (duela 113-94 milioi urtekoa).
Izan ere, sedimentuetako mikrofauna (foraminifero bentoniko eta planktonikoak, eta ostrakodoak) garai eta toki hartako lekuko esanguratsuak dira. Hala, espezie horien osaera eta banaketa aztertuta, Armintzako flysch beltzaren sorrerari buruz lehendik zekitena osatu eta xehatu dute ikertzaileek.
Besteak beste, kalkulatu dute, garai hartan, itsasoaren sakonera 600 metro ingurukoa zela. Flysch beltzeko sedimentuak materia organikoan aberatsak direla baieztatu dute, eta organismo gehienak (% 90 baino gehiago) foraminifero planktonikoak direla. Azaldu dutenez, horrek esan nahi du, sedimentu horiek metatu ziren garaian, ur-masa oxigenatu bat egon zela azalean, oso oxigeno-maila txikiko ur-masa geldi sakonago baten gainean. Hurrengo fasean, ordea, organismo bentonikoen ugaritzea hautematen dute, eta ur sakonagoetakoak diren foraminifero planktonikoak agertzen dira. Horrenbestez, ondorioztatu dute urak geldirik egoteari utzi ziola, nahiz eta hondoan nolabaiteko oxigeno-eskasia egoten jarraitu zuen.
Hain zuzen, oxigeno-gabeziarekin lotzen da Armintzako flyscha bereizten duen kolore iluna. Continental Shelf Research aldizkarian argitaratu dute ikerketa.
Geologia hitza etzun eta milioika urtetan sortutako paisaiak irudikatzen ditugu sarritan. Baina gizakiak urte gutxitan egindakoak ere asko dira, eta Meatzaldea da horren adibide bikaina.
Arabako Errioxako lurretan mahasti onenak hazi eta ardoak gustuz ontzen badira, ez da soilik mendez mende eta belaunaldiz belaunaldi kultur transmisio baliotsu batek iraun duelako; duela milioika urte izandako gertaera tektoniko baten ondorioz ere bai.
Euskal Herritik atera gabe koral arrezifeetan, basamortuetan eta glaziarretan barrena bidaiatu dezakegu, denboran atzera eginez gero. Geologiak kulturarekin, ekologiarekin eta politikarekin duen lotura estua deskubrituko dugu inguruari arreta pixka bat jartzen badiogu, eta... [+]
Lurraren historia geologikoa urtebetean laburtu beharko bagenu, Errege Bardea abenduaren 30ean sortu zela azpimarratu dute adituek. Baina hala ere, milioika urte ditu.
Euskal kostaldean barrena ibiltzea, historia liburu bateko orrialdeak hatzen artean igarotzea bezala dela esan ohi da. Flyschak dira liburu hori, milioika urteko denboraren joana geruzaz geruza azaltzen baitzaigu.