EH Bilduk Madrilgo Kongresuan eginiko galderari erantzunez Espainiako Gobernuak Zaballan aurten izan diren lau heriotzen inguruko informazioa eman du, Hala Bedik publikatu duenez. Besteak beste, hildako lau presoen adina eta heriotzen zergatia jasotzen ditu erantzunak, oso modu laburrean. Hildakoek 22, 24, 28 eta 30 urte zituzten; lehendabiziko biak “beren buruaz beste” eginik hil ziren eta azken biak “drogen” ondorioz, erantzun horren arabera.

Zaballan hildako azken presoa 28 urteko Xabier González García da. Apirilaren 25ean ziegan hilik aurkitu zuten. Espainiako Gobernuaren erantzunaren arabera, heriotzaren zergatia “drogak” izan ziren. Informazio horri erantzun dio Gonzálezen familiak. Salatu du familiak jasotako informazio bakarra Autopsiaren aurre-txostena dela, orri bakar batekoa. Bertan heriotzaren zergatia “jatorri zehaztugabekoa” dela adierazten da. Baita heriotzaren “kausa fundamentala” ikertzear dagoela ere. Heriotzatik egun gutxira jaso zuen familiak txosten hori, apirilaren 26ko data duena, eta geroztik Gobernuak edo Zaballako espetxeak ez dio beste informaziorik helarazi.

Familiak maiatzean salatu zuen espetxeak Gonzálezen gorpua errausteko agindua eman zuela lehen autopsiaren emaitza guztiak izan aurretik. Salhaketa Arabak hainbat aldiz salatu du espetxeen ohiko prozedura hori, heriotzen zergatiak argitzea zailtzen duena.

Gobernuak orain emandako erantzunaren harira, Salhaketa-Arabak adierazi du “larria” litzatekeela autopsia edo analisi toxikologiko berririk egin gabe Gonzálezen heriotza drogei leporatzea. Eta larritasun bera lukeela informazio berria egotekotan, hori familiari ez jakinarazteak.

Heriotzekin amaitzeko neurriak

2019an Zaballan hilik agertu zen laugarren presoa izan zen García. Maiatzaren 8an prentsaurrekoa eman zuten Salhaketa-Arabak eta familiak elkarrekin. Gonzálezen heriotza salatzeaz gain, hainbat elkartek adostutako dokumentua aurkeztu zuten prentsaurrekoan.

Ordurako 79 ziren Espainiako Estatuan 2019an hildako presoak, heriotza bat bi egunetik behin. “Tragedia saihesgarri eta isildua” ekiditeko helburua duten bederatzi neurri zehatz proposatzen ditu dokumentuak, honakoak besteak beste: fiskaltzak Estatuaren zaintzapeko heriotza guztiak ofizioz iker ditzala; espetxeetako zuzendaritzek informazio inpartziala eman diezaiotela senideei eta ez dezatela gorpuak erraustea lehenetsi autopsia berrien aukera saihesteko; zigorrak betetzeko espetxeaz besteko alternatibak garatu ditzatela; larriki gaixo dauden presoak espetxetik atera ditzatela; preso kopurua gutxitu dezatela eta zigorrak bizitokitik ahalik eta hurbilen betetzea berma dezatela.