Aldatu gidoia! ekimenak euskarazko ikus-entzunezkoen eskaintza zabala bermatzeko eskatu dio Jaurlaritzari
Aldatu gidoia euskararen alde! ekimenean 31 eragile batu dira, eta kritikatu dute Eusko Jaurlaritzak EITBn euskara eta euskarazko telebista eta irratiak bigarren mailan utzi izana. Euskarazko ikus-entzunezko edukiak, EITBz gain, bestelako euskarri guztietan egoteko lan egin dezala eskatu diote. Ekimenak mobilizazioa iragarri du 2024ko maiatzaren 18rako.
Aldatu gidoia! ekimenak aurkezpen ekitaldia egin du irailaren 9an. Kultura, euskalgintza, sindikalgintza eta hezkuntzako 31 eragilek abiarazi dute. Helburua masa sendo bat artikulatzea da, euskara eta euskarazko kultura erdigunean jarriko duten politiken alde. Bide horretan antolatu dute hurrengo maiatzerako mobilizazioa Gasteizen, Eusko Jaurlaritzaren Lakuako egoitzaren aurrean. Change.org plataforman sinadura bilketa ere hasia dute.
Ekimeneko kideek, bestalde, Eusko Jaurlaritzarekin eta alderdi politikoekin biltzeko asmoa agertu dute, 2024ko politiketan eta aurrekontuetan haien eskariak aintzat hartu ditzaten.
Larunbatean egindako agerraldian, ekimeneko kideek kezka agertu dute, Eusko Jaurlaritzak ez duelako euskarazko kulturaren eta euskarazko ikus-entzunezkoen alde behar beste egiten. Haien ustez, EITBk sorrerako helburua baztertu du eta gaztelerazko programek eta edukiek lehentasuna dute gaur egun. Euskara eta euskarazko telebista eta irratiak bazterrean geratu dira eta baliabide gutxi jasotzen dute.
Euskal telebista indartsua izatea hizkuntzarentzat estrategikotzat jo dute eta azpimarratu dute EITBri dagokiola herritar guztiei euskarara sarbide unibertsala bermatzea. Euskara hizkuntza nagusia izango duen EITB sendoa aldarrikatu dute.
EITBtik harago ere
EITBz harago, Aldatu gidoia! ekimeneko eledunek eskaera zabalagoa egin dute. Premiazkotzat dute Eusko Jaurlaritzak ikus-entzunezkoen egoerari eta jendartearen kontsumo ohiturei arreta jartzea, estrategiak eguneratzea, eta euskararen aldeko politikak abiatzea, beti ere EITBz harago. Euskarazko edukiak euskarri guztietan, telebistan, zineman, streaming plataformetan eta gainerakoetan egon daitezen lan egiteko eskatu diete erakunde publikoei. Onartezintzat dute euskara, euskarazko fikzioa eta bikoizketa baztertzea audientzia eta kontsumoa aitzakiatzat hartuta.
Euskarazko ikus-entzunezkoen eskaintza zabal, duin, eguneratu eta erakargarria osatzeko eskatu dute.
Eskakizun zehatzak zazpi multzotan bildu dituzte:
- Kultura eta Hizkuntza Politika Sailaren aurrekontuetan urteko %5 euskarazko ikus-entzunezkoetara bideratzea. Biztanleko urtean 9 euro.
- EITBk Euskal Herri osorako jardutea.
- Diru publikoz finantzatutako euskarazko bikoizketa-azpidatzi guztiak egokitu eta plataformetara helaraztea, Espainiako Estatuko legeak agintzen duen bezala.
- Inklusioaren eta hizkuntza normalizazioaren ikuspegitik azpidatzien erabilera politika diseinatu eta erabilera orokortzea.
- Zinema eta plataformetako euskarazko estreinaldiak iraunkorki promozionatzea.
- EITBn euskarazko kulturari eta euskal sortzaileei lehentasunezko tokia egitea.
- Bideojokuen industriako ehun asoziatiboarekin eta enpresarialarekin harremanak sortzea eta lan egitea.
Ondoko argazkian dituzue ekimenean parte hartzen ari diren eragileak:
Aldatu Gidoiaren iritziz, EITB "sortze helburuetatik aldendu" da, eta "urgentziazko demokratizazio prozesu bat" eskatu du, zuzendaritza taldearen hautaketa prozesutik hasita.
Apirilaren 24an, ETB1ean, jendeak aspalditik eskatzen zuen programa eredu bat estreinatuko da: Linbo, late night formatuko ordubete inguruko saioa, gazteek eta gazteentzat egina.
"Eskatu txanda eta egingo dugu bat zurekin", esan dio estudioetatik ari den esatari prestu eta animatuak Bilboko kaleetan dabilen berriemaile gazteari. Aurkezlea entzuleei zuzendu zaie segituan. "Bien bitartean, Iruñera goaz...". Han zabaldu dute linea... [+]
Urtea baino gehiago da Olatz Simonek –EITBko berriemailea Parisen, garaian–, orrialde hauetan bertan ohartarazi zigunetik Bruselak kazetariari lanbideaz erakusten dionaz. Eta halaxe joan gatzaizkio galdezka Amaia Portugali. Bruselan gure irrati publikoak duen... [+]
Langileek salatu dute zuzendaritzak ez diela lan baldintzen gaiari heldu nahi izan eta enpresak nahiago izan duela Gaztea Sariak ekitaldia bertan behera utzi, “horrek sortutako albo-kalte ekonomiko eta sozial guztiekin”, arazoari irtenbidea eman baino.
"EITB euskalduna, zuzendaritzatik hasita!" lelopean, otsailaren 25ean egingo dute elkarretaratzea, asteartean, EITBko ELA, LAB eta ESK sindikatuek nahiz Aldatu Gidoia ekimenak deituta.
Idatzi honen bidez, EITBko Euskara Batzordeak eta azpian sinatzen duten EITBko organoek euren kezka eta gaitzespena agertu nahi dituzte azken hilabeteetan EITBko zuzendaritza-postuetarako abian ipini diren hautatze-prozesuak direla eta, gutxietsi egin baita euskararen... [+]
.jpg)
EITBko Euskara Batzordeak gaitzespena adierazi du azken hilabeteetan egindako zuzendaritza postuetarako hautaketa prozesuak direla eta. Salatu dutenez, euskarazko C1 maila ez duten hiru pertsona hautatu dituzte postu garrantzitsuetarako: EITB Mediaren zuzendaritzarako, Social... [+]
"Euskalduna ez den pertsona bat –Nagore de los Rios– hautatu du EITBko zuzendaritza nagusiak Eitb.eus eta Social Media atalerako zuzendari posturako, eta, ondorioz, euskaraz ez dakien pertsona bat izendatu dute helburuen artean euskararen... [+]
Ikusle euskaldun gehien biltzen dituen katea da ETB2, datuen arabera. Aldatu Gidoia mugimenduak agerraldia egin du Bizkarsororen kontraprogramatzearen harira. Salatu dute askotan ETB1 lehian sartzen dela ETB2rekin, eta "herritar guztiak eta publiko bakarra helburu izango... [+]
Munduaren egoerak ez du gogo handirik pizten bere berri izateko. Niri, behintzat. Ez dakit adina den edo darion kiratsak moteldu ote duen berarekiko jakin-mina. Jakin badakit ez dela garai kontua soilik; alegia, udazkenak eta negu hasierak barrura begira jartze hutsa.
ETB1ek Bizkarsoro filma estreinatu zuen Euskararen Egunean iluntzean. ETB2ri aldi berean gaztelaniazko azpidatziekin ematea proposatu bazioten ere, kate horretan Tasio eskaini zuten gaztelaniaz azkenean, eta horrek haserrea sortu du euskaldun askorengan sareetan.
Igande honetan, azaroaren 17an estreinatuko da Barraka izeneko late-night formatuko programa, EITBren Primeran plataforman. Hiru Damatxok ekoitzi du umorez blaitutako ikuskizun bizia.