Iragarkiak
Munduaren egoerak ez du gogo handirik pizten bere berri izateko. Niri, behintzat. Ez dakit adina den edo darion kiratsak moteldu ote duen berarekiko jakin-mina. Jakin badakit ez dela garai kontua soilik; alegia, udazkenak eta negu hasierak barrura begira jartze hutsa.
Albistegiak entzuteko, azken urteotan munduaren egoerak sortu didan apatia eta etsipen egoskorrei gehitu behar diet iragarkiek pizten didaten haserrea. Bereziki irrati publikoetan entzuten ditudanek. Baita irrati publikoetan iragarkiak entzuteak berak ere. Aspaldian ekin nion iragarki tarteen hasieretan irratia itzaltzeari –berdin, kirol tarteekin–.
Goizean goiz egiten zaizkit gogaikarrien. Uneak izango du bere pisua, baina neure onetik publizitatearen iturriek eta edukiek beraiek ateratzen naute. Azaroaren 11n egin nuen aproba: goizeko 7:00etan hasi eta 10:00etan bukatu. Hogeita hemezortzi iragarki. Hogeita hemezortzi. Irrati publiko batean. Zur eta lur geratu naiz. Senak zer edo zer xuxurlatu zidan...
Iragarleak. Hogeita hemezortzi iragarkien artean hamabi baino ez ziren erakunde publikoenak, bederatzi erakunde publikok jarritakoak. Hogeita sei iragarkien atzean ziren, beraz, enpresa pribatuak. Irrati publiko batean.
Iragarkien edukiak. Erakunde publikoen iragarkietan, batean baino ez zegoen informazio praktikoa; eta informazio praktikoen emankizuna enpresa pribatuek “babesten” zuten, kasu batean izan ezik. Gainontzeko guztietan, ustezko sentsibilizazio kanpaina zen edo erakundearen beraren publizitatea. Enpresa pribatuen iragarkiei eta jardunbideei dagokienez, asko dago esateko, baina gaur azpimarra jarri nahi diot oinarrizko eskubideen merkantilizazioaren naturalizazioari.
Emarian-emarian, egunero-egunero, irrati publiko baten bidez, bagoaz irensten kapitalaren mezua, eskubideak oparitzen –akaso, oraindik ez ekintzaz– eta natural-natural onartzen hanka bateko barize mingarriak kentzearren 3.000 euro ordaindu behar ditugula; hori bai minak ahanzteko eta hankak luzitzeko moduko mauka! Edo kanpoko inork abisua emateko deitu baino lehen, gurasoen zaintzaz arduratuko den enpresari deitu behar diozula. Unibertsitate pribatuen ahalmena ere irratira heltzen da; ikasturteko, hasi prestatzen 10.000 euroren bueltako aurrekontua, hori baita aukera bakarra etorkizun loriatsua izateko; herria ingeniarien faltan baitago. Ez arduratu, iragarki segidan banketxeak ere badira, eta laguntzeko prest daude. Janaria, noski, izango da naturala, bertakoa, kulturala, freskoa eta gurea, ohituraz zurekin dagoena; begira, orain, adibidez, Oreoak daude aukeran, eta Gabonetarako gozoak eta bonboiak %30eko deskontuarekin, tripa ongi betetzeko. Beti komeni den prezioan.
Horrelakoak entzun behar izaten ditugu, egunero-egunero, temati, irrati publiko batean. Maltzurra izanik, edonork pentsa lezake Euskal Irrati eta Telebistako administrazio kontseiluak lagundu nahi digula oinarrizko eskubideen publikotasunaren galera onartzen, dolutik pasa gabe, lozorroan.
Horretarako, gozo-gozo, haien “jasangarritasunaren” zertzeladez zipriztintzen dituzte mezu guztiak, darien kiratsa estaltzeko esperantzaz, akaso; koherentzia lurrin-ontzietan salduko balitz bezala.
Aluminiozko kafe-kapsulen “jasangarritasunaren” mikatzak amata ditzala, arren, amaren kafetera italiarrean egindako kafe xumeak.
Itzul nazala, otoi, sen ona galdu ez duen mundura.
Banoa, artiletan sustraitzera.
Sarraskiak ez du etenik Palestinan, eta lurraldeko txoko guztietara hedatzen ari da. Uztailaren 31n, Hebrongo (Zisjordania) Hazien Bankuaren Ugalketarako Unitateari eraso zion Israelek; bulldozer eta makineria pisutsuarekin bertako instalakuntza eta azpiegiturak suntsitu zituen... [+]
Udazkeneko zenbakia aste honetan jasoko dute ARGIAko kideek, edo berariaz Bizi Baratzeako kide egin direnek.
Abuztuaren amaieran azaltzen da, baina iraila du gogokoen. Udazkena hemen dela berritzen digu urtero. Udazkenari kolore bidea erakusten dio. Guri, ahoko zeruak jasota duen lurrinen bilduma erraldoiaren miaketa azkarra egin eta urteroko uztaldi nagusiaren dasta bitxienetakoa... [+]
Iruñeko Hirugarren Zigor Auzitegiak 5.850 eta 9.450 euro arteko zigorrak ezarri dizkie Baztango Aroztegiko zazpi auzipetuei, derrigortze edo bortxa delituagatik. Baztertu egin du, ordea, talde kriminala osatzen zutela.
Edozein arlotan, arazo bat suertatzen denean, eta ia inor ados jartzen ez denean, ohiko galdera plazaratzea da onena: Nori egiten dio mesede?
Artzain gisa hirugarren kanpaina du aurtengoa Koldo Vicente Eseberrik. Familia Otsagabikoa izan arren, Iruñean bizi izan zen txikitatik, baina abeltzaintzaren munduarekin harreman estua izan du beti. “Osaba artzaina zen, haragitarako ardiak zituen hemen, eta txikitan... [+]
Sugea ikusi orduko: “Sugegorria!”. Telesforo Aranzadi zenak esaten baitzuen, begiek ez dutela ezagutzen dutena baino ikusten. Eta sugegorria ezagutu, ezagutzen dugunez (entzunaz, sikiera), hori bera izaten da joera: ikusten dugun suge oro sugegorria dela iruditzen... [+]
Bada Garde. Urrutira gabe hor dago, urrutieneko mugaren guardan. Umetan ezagutu nuen Garde, ez dut gogoan zenbat urte nituen, baina landatuta geratu zitzaidan han ikusi nuena.-
Dei batek dena alda dezake. Eguna bai, bederen. Hurrengo orduetako martxa, sikiera. Ourensen dagoen lagunak jasotzen du Noainen dagoen Lugoko lagunaren deia. Dei bakar batek ekarri zituen Galizako elkarte bateko zortzi artzain eta ahuntzain bat etxera. Zoragarria izan zen... [+]
Valle de Odietako epaiketa epaiaren zain geratu da ostiral honetan Iruñeko Justizia Jauregian akusatuek deklaratu eta akusazioek eta defentsak haien ondorioak azaldu eta gero. Ez da aldaketarik egon alde bakoitzak egindako eskaeretan.
Vichamako (Peru) aztarnategian, arkeologoek 3.800 urte inguruko estatuatxo berezi bat aurkitu berri dute. Caral zibilizazioaren azken arokoa da, eta bi apo irudikatzen ditu.
Aztarnategi bereko hainbat hormairuditan gosetea, lehortea eta, finean, ingurumen krisiari lotutako... [+]
Garaipen historikotzat jo dute hainbatek: duela sei urte Ozeano Bareko estatu zaurgarrietako ikasle talde batek bultzaturiko ekimen baten ondorioz, Nazio Batuen auzitegi gorenak iritzia plazaratu du uztailaren 23an, zeinak munduko estatuek klima aldaketari begira dituzten... [+]
Italiako hainbat hiritan hondartzen eta itsasoaren izaera publikoa aldarrikatzeko mobilizazioak egin ditu udan Itsasoa Aske mugimenduak. Hondartzen erdia enpresa pribatuek kudeatzen dutenez, bainua hartzeko ordaindu beharra daukate herritarrek. Zonalde turistikoenetan ordainpeko... [+]
2023ko uztailean jaso genuen berria antzuolarrok. Irimon bi aerosorgailu erraldoi jartzeko proiektu bat aurrera eramateko eskaera jaso zuela Udalak. Hasieran zalantzak eta galderak: nor zegoen proiektuaren atzean? Zein zen proiektuaren benetako helburua? Zein izango... [+]