Abortatzeko eskubidea eztabaidagai Irlandan

  • Erreferenduma egingo dute gaur Irlandako Errepublikan, abortua despenalizatu ala ez erabakitzeko.


2018ko maiatzaren 25ean - 12:42
Emakumeak abortu eskubidearen alde, kritika gisa "The Handmaid's Tale" telesaileko mozorroa soinean

Abortuari buruz Irlandan egiten den lehen erreferenduma izan ez arren, gaurkoa erabakigarria izan daiteke, baiezkoa gailenduz gero eskubide nabarmenak aitortuko dizkiete emakumeei. Abortuari dagokionez, egun Europako legediarik gogorrenetarikoa daukate Irlandan. Malta, Andorra eta Vatikanoarekin batera abortua praktika ilegaltzat duen Europako estatu bakanetakoa da, eta hamalau urteko espetxe zigorra jaso dezakete abortatzen duten emakumeek eta laguntza eskaintzen dieten osasun arloko langileek.

Irlandako Konstituzioa sortu zenetik abortua inoiz ez da legezkoa izan, baina Gobernuak araudia aldatzeko erabakia hartu du, horretarako Konstituzioko 40.3.3 artikulua ezabatu behar du, 8. emendakina bezala ezagutzen dena. Aurretik, baina, herritarrei erreferendum bidez erabaki honen gainean bozkatzea eskatu diete.

Azken inkestek jasotakoaren arabera, herritarren %44 8. emendakina kentzearen alde legoke, eta %32 berau mantentzearen alde. Gainontzekoak dudan leudeke.

8. emendakina

Eight Admendment izenez ezagutzen den Irlandako Konstituzioko 40.3.3 artikuluak ukatu egiten die emakumeei beraien gorputzaz erabakitzeko eskubidea, abortuaren debekua indargabetzearen alde ari diren erakundeek ohartarazi dutenez. Hau oinarrizko giza eskubideen urratzea dela salatu dute.

1922an Erresuma Batutik independentzia lortu zuenean, Irlandak abortua zigortzen zuen Erresuma Batuaren 1861eko Pertsonaren Kontrako Delituen Legea bere egin zuen. Denbora igaro ahala Erresuma Batuan zein Europako beste herrialde askotan abortua despenalizatzen joan arren, Irlandak ez zuen bide berbera jarraitu.

Artean abortua ilegala izanik ere, are gehiago sakondu nahi izan zuten debekuetan 1981ean. “Bizitzaren Aldeko Emendakinaren Kanpaina” (PLAC, Pro-Life Amendment Campaign) sortu zuten, Irlandako alderdi politikoen gehiengoa (Fianna Fáil, Fine Gael eta Alderdi Laborista) 8. emendakina onartuko zuen lege proposamen bat egitera bultzatuz.

1983an, Eliza Katolikoak kanpaina sustatzearen ondorioz, Gobernu kontserbadoreak emendakina onar zezan konbentzitu zuen. Urte berean deitutako erreferendumean egin zuten emendakinaren gaineko bozketa, eta haurdun dauden emakumeen eskubideak eta enbrioienak berdintzen dituen artikuluaren aldeko iritzia atera zen garaile, botoen %67rekin. Emandakinak ia-ia kasu guztietan zigortzen du abortua, emakumearen bizitza arriskuan dagoenean ezik.

Abortatzera, kanpora

1967an, Erresuma Batuko Parlamentuak zenbait kasutan abortua legeztatzearekin batera, Irlandako emakumeak Ingalaterra eta Galeseko ospitaletara joaten hasi ziren abortatzera. Gauzak horrela, 1992an Irlandan abortuaren gainean egindako galdeketa batean bi zuzenketa egin zituzten konstituzioan: 13. emendakinaren arabera abortatzeko debekuak ez du oztopatzen abortatzera beste herrialde batera joatea; eta 14. emendakinak dio ez duela debekatzen atzerrian abortatzeari buruzko informazioa ematea.

Debekuak debeku, 1968tik Irlandako 190.000 emakume baino gehiagok abortatu du. Han ere, baina, emakume pobreak bi bider kaltetuak suertatzen dira: beraien gorputzen gainean erabakitzeko eskubidearen ukazioaz gain, atzerrira bidaiatu eta abortua ordaintzeko ezintasunarekin topo egiten baitute.

Azken urteetan, hala ere, Ingalaterrara bidaiatzen duten Irlandako emakumeen kopuruak behera egin du, eta hau antisorgailuak legalizatzearen ondorioa izan daiteke.

Balizko aldaketak ekarriko lukeena

Ostiraleko erreferendumaren ostean 8. emendakina kenduz gero, Bizitzaren Babesa Haurdunaldian izeneko legea jarriko dute behin-behinean. Gobernuak lege berri bat osatu eta parlamentuan aurkeztu bitartean, emakumeen beraien bizitza arriskuan dagoenean soilik abortatzen jarraitu ahalko dute.

Behin lege berria ezarrita, eta Irlandako Gobernuak jakinarazitakoaren arabera, lehen hamabi asteetan abortatzea legezkoa izango da kasu guztietan. Emakumeak medikuari abortatzeko erabakia jakinarazi eta behin aukera aztertuta, 72 orduren ostean emakumeak erabaki berbera mantenduz gero abortatzeko pilula bat emango zaio.

Hamabi eta 24 asteko abortuei dagokienez, ordea, soilik kasu batzuetan abortatu ahalko dute emakumeek: euren bizitza arriskuan baldin badago, edo haurdunaldiak beraien osasuna arriskuan jartzen badu. Abortatzea beharrezkoa den erabakitzeko bi medikuren aholkularitza eskatuko da kasu hauetan.

24 astetik gorako haurdunaldietan, bestalde, abortua bakarrik izango da posible baldin eta fetuak uterotik kanpo bizirik irauteko aukerarik ez badu.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Abortu eskubidea
Abortua homizidio bilakatu nahi duen lege proiektuaren aurka kalera atera dira Brasilen

Ehunka emakume irten dira manifestatzera ostegunean, Brasilgo Sao Paulo eta Rio de Janeiroko kaleetara. Partidu Liberalak legea proposatu du, abortua 22. astetik aurrera homizidio arrunta bezala epaitua izateko. Lege horren arabera bortxatua izan den emakume batek, denbora epe... [+]


2024-03-12 | Euskal Irratiak
Jacqueline Idiart
“1970eko hamarkadan milioi bat emaztek abortatzen zuten Frantzian legez kanpo”

Abortuaren eskubidea Frantziako konstituzioan sartu da aste honetan. Baina abortatzeko eskubidea ez da gaur goizeko afera. Jadanik 1970. hamarkadaren hasieran mugimendu azkarrak izan ziren eskubide horren erdiesteko Ipar Euskal Herrian.


Frantziako Konstituzioak jasoko du “aborturako askatasuna bermatzea”

Senatuaren babesa jaso zuen joan den ostegunean, eta Kongresuak berretsi du astelehenean konstituzioaren aldaketa agintzen duen neurria. Frantzia da konstituzioan abortu eskubidea "bermatzen" duen munduko estatu bakarra.


“Aborturako askatasuna” konstituzioan jasotzearen alde bozkatu du Frantziako Senatuak

267 senatarik alde bozkatu dute eta 50ek kontra. Frantziako Legebiltzarrak eta Senatuak alde bozkaturik, bi ganberak biltzen dituen Kongresuaren bozketa eskas da: martxoaren 4an eginen da, eta printzipioz aldeko botoa gailendu beharko litzateke.


Espainiako Gotzainen Batzarraren aurka Donostian agertutako kartelak ikertzeko eskatu dute Abokatu Kristauek

Abokatu Kristauek "iraingarritzat" jo dituzte Donostian agertutako kartelak. Haien ustez, hiru delitu egin dituzte egileek: gorroto-delitua, erlijioen-sentimenduen aurkakoa eta egoera zibilaren usurpazioa. Ekintza anonimoa izan da, Askabide klinikaren ondoan jarritako... [+]


Elizaren pederastia kasuak salatzeko kartelak agertu dira Donostian

Espainiako Gotzainen Batzarraren izena daramaten kartelak agertu dira Askabide klinikaren ondoan: "Orain abortatzen baduzu, zer joko dugu larrutan hemendik 5 edo 6 urtetara?".


2023-02-10 | Hala Bedi
Abortuaren aurkako jazarpena sufritzen dutela salatu du Askabide klinikak Gasteizko Parlamentuan

Askabide klinikako langileen ordezkaritza batek agerraldia egin du Gasteizko Parlamentuan, klinika horretako langileek eta bertara haurdunaldia eteteko joaten diren emakumeek bizi duten egoera azaltzeko: izan ere, abortuaren aurkako 40 días por la vida mugimenduak mehatxu... [+]


Atzera bota du Espainiako Auzitegi Konstituzionalak Abortuaren Legearen aurka PPk aurkeztutako helegitea

PPk aurkezturiko helegitea ez du onartu auzitegiak: zazpi magistratuk babestu dute 2010eko Abortuaren Legea eta lauk eman dute kontrako botoa.


2023-01-19 | Lide Iraola
Mayor Oreja eta San Gil politikari donostiar ohiak, abortuaren aurkako lobbyen buruan

Espainiako Estatuan Abortuaren aurkako lobbyak Abortuaren Legea erausteko beste saiakera bat egiten ari dira Gaztela eta Leonen. Hango gobernukide den Vox-ek iragarri du abortatu nahi duten emakumeei fetuaren taupadak entzunarazi edota ekografiak ikusaraziko dien protokoloa... [+]


2022-12-29 | ARGIA
EAEko abortu kasuen %95 eta Nafarroako %70 osasun zentro pribatuetan egin zituzten iaz

Espainiako Ogasun Ministerioak urteroko txostenean jaso ditu datuok.


2022-10-26 | ARGIA
Abortuaren aurkako protestak ezingo dituzte egin Gasteizko Askabide klinikatik 100 metro baino gutxiagora

Hilabete hasieran Donostiako epaile batek hartutako bide beretik, Gasteizko epaile batek ere kautelazko neurriak hartu ditu abortuaren kontrako protesten aurka. Askabidek bi hiriburuetan dituen kliniken ateetan ezingo dira bildu abortuaren aurkakoak, gutxienez 100 metroko... [+]


2022-10-10 | Lide Iraola
Abortu eskubidearen alde egin dute AEBetako hainbat estatutan

Washingtonen zein beste hiri ugaritan manifestazioak antolatu dituzte, eta oihukatu “ez dutela atzera egingo” abortu eskubideari babesa kentzeko Gorte Gorenaren epaiaren aurrean.


2022-06-28 | Estitxu Eizagirre
Abortatu duten emakumeak jo-puntu bihurtzen dituzte hilekoaren kontrola daramaten app-ek

Abortuaren aurkako jazarpena jasateko arriskua dute beren obulazioari buruzko informazioa plataformetara igotzen duten emakumeek. AEBetako estatu guztietan abortatzeko eskubidea bermatzen zuen aurrekaria bertan behera geratu berri den honetan, App hauek erabiltzeari uzteko deia... [+]


Eguneraketa berriak daude