Gure istorioak berreskuratzea eskubideak defendatzeko
Duela aste batzuk, gurean egon ziren El Salvadorko eta Kanarietako emakumeen eskubideen aldeko hainbat aktibista. Sexu- eta ugalketa-eskubideez eta eskubide horiek urratzeak emakumeengan dituen ondorioez aritu gara; hala nola El Salvadorren berezko abortuak izanda homizidio larriagotuagatik auzipetuta 50 urterainoko espetxe-zigorrak, abortu klandestinoetan heriotzak, eta behartutako eta nahi ez diren amatasunak.
Osasunaren Mundu Erakundearen arabera, mundu osoan, ugaltzeko adinean dauden emakumeen %41 oso lege murriztaileak dituzten herrialdeetan bizi dira, edo, legezkoa izan arren, zerbitzurik ez dute edo eskuraezinak dira. Horrek esan nahi du ugaltzeko adinean dauden 700 milioi emakumek ez dutela legezko abortu eta segurua egiteko aukerarik.
Baina ez gatoz abortatzeko eskubideaz hitz egitera eta aldarrikatzera, jendartean giza eskubideen arloan dugun pedagogia ezari buruzko hausnarketa egitera baizik.
Jardueretako bat unibertsitateko hirugarren mailako talde batekin izan zen. Bertan Basauriko 11ei buruz hitz egin genuen... isiltasuna... inork ez zituen ezagutzen.
Jardueretako bat unibertsitateko hirugarren mailako talde batekin izan zen. Bertan Basauriko 11ei buruz hitz egin genuen... isiltasuna... inork ez zituen ezagutzen
Eta 1976an, duela 49 urte baino ez, Poliziak emakume bat atxilotu zuen, bere senide batek abortua egiteagatik salatua. Eta hortik beste izen batzuk atera ziren, 19 eta 38 urte bitartekoak, ia guztiak ezkonduta zeuden, gehienak seme-alabekin eta langile-klasekoak ziren. Hiru urte igaro ziren epaiketara arte, eta tarte horretan, mugimendu feministak kasua ezagutu zuen eta abortua eremu pribatutik atera eta eztabaida publikora eramateko aukera ikusi zuen. Emakume haiek estatu osoan borrokarako eragile bihurtu ziren. Borroka horrek 1985eko legearen oinarriak ezarri eta gaur egun dugun eskubidea ekarri zuen.
Denboraren arrakalaz gain espazioarena ere topatu dugu.
El Salvadorko aktibistek hurrengo galdera bota zuten: zer ezagutzen duzue El Salvadorri buruz? Isiltasuna berriro ere... Eta hitz egiten hasi ziren, eta Delmyk, Beatrizen amak, kontatu zuen nola euren adin bereko bere alaba, bere osasuna larriki eragiten zion bideragarria ez zen haurdunaldi baten etete boluntarioa ezeztatzeagatik hil egin zela, eta nola duela gutxi Giza Eskubideen Amerikarteko Gorteak horregatik El Salvadorko Estatu zigortu duen.
Badakigu hori beste biztanleri talde batzuekin ere berdin gerta zekigukeela, ez bakarrik gazteekin. Baina orokorrean eskubideen, eta zehazki emakumeen eskubideen, borroken eta garaipenen inguruko dugun ezagupen ezaren inguruan hausnartzera garamatza. Eta geure buruari galdetzen diogu: eskubideak eskuratzeko hainbat eta hainbat pertsona eta kolektiboren urteetako borroka nekaezina ez badugu ezagutzen, eskuinaren gorakadaren testuinguru honetan horiek defendatzeko prest gaude? Borroka hauek ez baditugu ezagutzen, eskubide berrien aldarrikapen eta eskuratzea imajinatzeko prest gaude? Beste pertsona batzuei beste leku batzuetan gertatzen zaiena ez badugu ezagutzen, elkartasunerako eta euren borroka geurea ere egiteko prest gaude?
Hitz egin, ezagutu, eztabaidatu eta beste batzuei gertatzen zaienarekin elkartasunerako beharra dugu, eta mobilizatzeko ez itxarotea gure eskubideak urratzea.
Martxoak 8 honetan berriro ere kaleetara irten gara, atzera begiratuz gure aurrekoak ohoratzeko, egungo atzerakadako testuinguruari so eginez, eta pertsona eta herri guztientzako eskubideez gozatzera eramango gaituen epe luzeko kemenaren begirada galdu gabe.
Lidia Ruiz Gómez, Mugarik Gabe GKEko kidea
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Badira egun batzuk Instagrameko @denuncias_euskalherria kontuan argitalpen bat agertu zela. Bertan, ama batek adierazten zuen bere alaba Bernedoko euskal udalekuetan egon zela hamabost egunez eta talde mistoetan dutxarazten zituztela 13-15 urte bitarteko nerabeak, aukerarik eman... [+]
Aurrekoan idatzitako Irakasleon figura artikuluaren harira, kontu esanguratsu bat landu nahiko nuke. Artikulu horretan aipatu bezala, jende askoren ahotan dabil irakasleon lan karga baxua dela (gehienbat hezkuntza publikokoena), eta ditugun pribilegioak gehiegizkoak direla. Ez... [+]
Euskal Eskola Publikoaren alde borrokatzea STEILASen ikurra da. Ikasturte hasierarekin batera, gogoratu behar da aurreko ikasturtean hainbat kolektibotan akordio garrantzitsuak sinatzea lortu genuela, hezkuntza publikoan grebak eta mobilizazioak egin eta gero. Lan-akordio horiek... [+]
Jakina da poliziari esku sartzeak beti dakarrela arrisku nabaria. Bere garrantziagatik eta seriotasunagatik, kontuz aztertu beharra eta larria denez, terminologia-trabarik gabe, badaezpada.
Duela aste batzuk Ertzaintzak Azpeitian egindako esku hartzeak, bertako herritar askok... [+]
Edozein arlotan, arazo bat suertatzen denean, eta ia inor ados jartzen ez denean, ohiko galdera plazaratzea da onena: Nori egiten dio mesede?
2024ko irailaren 11n, "Lortzear ote gaude?" izeneko artikulua argitaratu ziguten hainbat hedabidetan. Urtebete igaro da eta garbi esan dezakegu: EHUko gobernu aldaketak (Ferreira zen buru, Bengoetxea da orain) ez digu aurrerabiderik ekarri. Orduko zailtasunek zailtasun... [+]
Aurtengo ekainaren 25ean Eutanasiaren legeak laugarren urtemuga bete zuen. Nire iritziz, lege hori hainbat biztanleren lanari esker lortu da, eta, nolabait, pentsa dezakegu merezitako saria izan dela; izan ere, lege hori lortu bitartean pertsona askok erailketa salaketak,... [+]
2023ko uztailean jaso genuen berria antzuolarrok. Irimon bi aerosorgailu erraldoi jartzeko proiektu bat aurrera eramateko eskaera jaso zuela Udalak. Hasieran zalantzak eta galderak: nor zegoen proiektuaren atzean? Zein zen proiektuaren benetako helburua? Zein izango... [+]
Horixe da datorren irailaren 10ean Frantziako Estatua hankaz gora jarriko duen deialdi herritar berriaren lema. Sarean gaia lantzen ari diren gune asko daude, baina bi interesgarrienak aipatzearren, hor daude, besteak beste, @lessoulevements edota @bloquonstout atariak.
Izan... [+]
Donostia arpilatua, bortxatua eta propio erreta Espainiako independentziaren alde 1813ko abuztuaren 31n.
1808an Napoleon enperadoreak Baionan bildu zituen elkarren aurka borrokatzen ari ziren Espainiako errege aita-seme borboiak, Carlos IV.a eta Fernando VII.a, biek nahi... [+]
Sarriegi jokatzen dugu erreaktiboki Euskal Herrian eta Euskalgintzan. Albiste bat, elkarrizketa bat, epai bat, eraso bat. Ondoren, erantzuna. Tamalez, berriro ere inertzia berak nakar Ander Gurrutxagaren elkarrizketa euskarafoboa aztertzera. Gustura gelditu zen, tartean zera... [+]
Euskararen (euskaldunon) aurkako oldarraldiak ertz ugari ditu; horietako bat fronte mediatikoa da, Voxento taldea buru eta PSOE-CCOO-UGTko kide ezagunak ekintzaile nagusi. Sarri eskaintzen digute idatziren bat, barnera dezagun Euskal Herriko hizkuntza ofizialetatik zein diren... [+]
Duela gutxi, Netanyahuren gobernuak, AEBen baimenarekin, legez kanpoko jarduerarekin jarraitzea erabaki du Gazan, eta zerrenda osoaren kontrola hartzea. Historia pixka bat egingo dut ez zaidalako zuzena iruditzen komunikabide edo kazetari batzuek Gazan gertatzen ari dena 2023ko... [+]
Abuztuaren 15ean Vladimir Putin eta Donald Trump Alaskan bildu ziren. Ofizialki, Ukrainako gerrari amaiera emateko bidean beste urratsen bat emateko. Baina Gazan milaka pertsona hiltzeko gupidarik ez duen politikariak serio esan al dezake penagarria eta tristea dela Ukrainan... [+]
Duela egun gutxi 6.000 alegazio baino gehiago aurkeztu dira Azantzan eta Sarbilen poligono eoliko berri bat eraikitzeko proiektuaren aurka. Antzeko beste proiektu batzuetan bezala, herritar eta talde antolatuen ahaleginari, antolaketari eta lanari esker egin da alegazioendako... [+]