81 amonak bereizten gaituzte neolitotik
Aurkeztu berri dute 81 amama dokumentala. Euskal identitateak, emakumeak, eta baserriari lotutako bizitza ardatz dituen ikus-entzunezko sorkuntza. 81 amonak bereizten gaituzte neolitikoko euskal jendartetik, Izaro Glez. Ieregi zuzendariaren arabera.
Euskal arima ez galtzeaz egiten zuen solas Jorge Oteizak, 1963an argitaratutako Quousque tandem....!, euskal arimaren interpretazio estetikoa saiakeran. Neolitikotik ordura arte 80 amona baino ez zirela pasa zioen. Oteizaren teoria berritu du Izaro Gonzalez Ieregik: neolitikotik 2013ra arte 81 amona pasa direla dio.
Filmaren estrainaldia egin berri du Gonzalek, Dokan. Euskal identitatearen eraikuntzari buruz mintzo da. Amonak eta bilobak elkarrizketatu ditu, eta bakoitzari haren bizimoduari buruz galdetu. Janzkera, elikadura, ohiturak, festak eta harremanak izan ditu ardatz, besteak beste.
Orduko eta egungo euskal emakumeen imaginario kolektiboari buruzko hausnarketa egin du. Eta bide horretan, baserria izan du hausnarketa gune, euskal bizimodu tradizionalaren jaiolekutzat hartuta.
Esperimentzeko beldurrik gabe
Ez-ohiko dokumentala da 81 amama; ikus entzunezko sorkuntza esperimentala. Harrespilek paisaiari gizatiar neurria ematen ziotela zioen Oteizak. Gonzalezek ere harrien inguruan eratu du bideoa. Hala, hainbat harri azaltzen dira, dokumentalean lantzen diren gaiak bereizteko. Gaien harira ordenatu du beraz lana, eta ez pertsonaien arabera. Elkarrizketak, ondorioz, ordenik gabe ikus daitezke. Ez du aurrena batek hitza hartzen eta gero beste batek; ahots ezberdinen arteko nahasketa da.
Ahots nahasketa, bideo efektuak eta zaratak uztartuz egin du, gainera. Planoen sobreposizioan oinarrituz, leku batean baino gehiago kokatzen du ikuslea. Bideo sorkuntza bizia da, hari mutur askori tiraka arreta deitzen duena. Beti ere, obraren ildo nagusia ahaztu gabe.
Baserriak identitateekin duten lotura
Puntu amonkomun bat dute filmean azaldutako guztiek: inor ez da baserrian bizi. Bizitza tradizional hori galtzearen kronika da dokumentala, beraz. “Amamak bizitza tradizionala bezala ezagutzen duguna bizi izan duten azkeneko belanauldia dira”, dio Gonzalezek.
Baina, era berean, identitateen plastikotasuna eta eraldakortasuna hartzen ditu kontuan. Baserria galdu izanarengatik, bideoan azaltzen diren emakume gazteek ez dituzte euskal identitateekin lotutako ezaugarriak guztiz galdu. Beste belaunaldi eta baldintza batzuetako euskal emakumeak ere badira.
Gonzalezek ez du baserri bukolikoaren idealizazio lana egin nahi izan, Euskal Herriko hainbat baserritako zenbait emakume identitateetara hurbiltzeko saiakera, baizik. Hori azaldu du Euskadi Irratian egindako elkarrizketan.
Identitateen sorkuntza horretan amonek duten garrantzia azpimarratu du: “Amamak kulturaren trasmisioaren subjektu aktibo dira”. Identitateei buruzko hausnarra interesgarria zaio Gonzalezi. “Bizitzan autodefinitzen goaz. Eta identitateak ezagutzeak estimua hartzen laguntzen digu”, esan du.
81 amama dokumentalaren trailerra:
Bilboko LGTBIQ+ zinema eta arte eszenikoen Zinegoak jaialdiak 2025eko edizioko sariak iragarri ditu. Between Goodbyes eta Alma del desierto dokumentalak izan dira palmaresaren irabazle nagusiak.
Zinema eta arte eszenikoen LGTBIQ+ jaialdia Bilbon ospatuko dute ekainaren 23tik 30era,50 jarduera baino gehiagorekin.
'Ehun metro', Zergatik panpox', 'Hamaseigarrenean aidanez' eta 'Oraingoz izen gabe' dira zaharberritzen ari diren lanak. Zinemaldiko Klasikoak sailean ikusi ahalko dira.
Iratxe Sorzabalek sufritutako torturen gaineko testigantzak jasotzen ditu dokumentalak. Maiatzaren 20an emango dute dokumentala, 23:40an. Iaztik dago Primeran plataforman ikusgai, baina lehen aldiz emango dute telebistan.
2024ko urtarrilaren eta uztailaren artean Gazan filmaturiko 22 film laburrez osatua da From Ground Zero filma. Rashid Masharawi palestinar zinegilea dugu egitasmoaren oinarrian, eta 2023ko urriaren 7az geroztik Gazari buruz entzuten diren zenbakiei aurpegiak jartzeko asmoz lotu... [+]
Asteazkenetik aitzina Ipar Euskal Herrian, eta ostiraletik Hego Euskal Herrian; film oso gutxi estreinatzen dira horrela zinema aretoetan. Halaxe egingo du asteon Faisaien Irla-k. Fikzioa baitira mugak, horrela dio Asier Urbieta (Errenteria, 1979) zuzendariak: ez dira... [+]
Helena Taberna zinegileak jasoko du aurten Donostiako Giza Eskubideen Zinemaldiaren Saria. Sariaren entrega ostiralean, apirilak 11, 20:00etan Viktoria Eugenia Antzokian ospatuko den bukaera emanaldian izango da.
Ezagutzen duzue Kneecap filma? Oscar sarietarako hautatu zuten. Belfasteko hirukote baten istorioa da. Kneecap Hip Hop talde ezaguna da gaur egun, eta hizkuntzaren aldeko jarrera (gaelikoa) argia dute, IRAren osteko belaunaldiaren gorabeherak kontatzen ditu filmak; drogak eta... [+]
No other land dokumentalaren zuzendari Hamdan Ballal kolono sionistek jipoitu zuten astelehenean bere herrian, beste hainbat palestinarrekin batera, eta Israelgo militarrek eraman zuten atxilo ondoren. Astarte goizean askatu dute.
Donostiako Tabakaleran, beste urte batez, hitza eta irudia elkar nahasi eta lotu dituzte Zinea eta literatura jardunaldietan. Aurten, Chantal Akerman zinegile belgikarraren obra izan dute aztergai; haren film bana hautatu eta aztertu dute Itxaro Bordak, Karmele Jaiok eta Danele... [+]
35 film aurkeztu dira lehiaketara eta zortzi aukeratu dituzte ikusgai egoteko Euskal Herriko 51 udalerritan. Euskarazko lanak egiten dituzten sortzaileak eta haiek ekoitzitako film laburrak ezagutaraztea da helburua. Taupa mugimenduak antolatzen du ekimena.
Pantailak Euskarazek eta Hizkuntz Eskubideen Behatokiak aurkeztu dituzte datu "kezkagarriak". Euskaraz eskaini diren estreinaldi kopurua ez dela %1,6ra iritsi ondorioztatu dute. Erakunde publikoei eskatu diete "herritar guztien hizkuntza eskubideak" zinemetan ere... [+]
Geroz eta ekoizpen gehiagok baliatzen dituzte teknologia berriak, izan plano orokor eta jendetsuak figurante bidez egitea aurrezteko, izan efektu bereziak are azkarrago egiteko. Azken urtean, dena den, Euskal Herriko zine-aretoak gehien bete dituztenetako bi pelikulek adimen... [+]