Manuel Castellsen Comunicación y poder liburuko “Ikonosferak inguraturik bizi da egungo jendea. Geruza artifizial mass mediatiko honetan ‘telebista’ da ikuskari eraginkorrena” esapidea gogoratu zait. “Irratia” gehitu dut analisia hau gauzatzean.

Irratitik entzundako hainbat mezu ditut iritzi ezpal. Iragarki batek, udaldia pasa ostean, etxearen segurtasun bermea eskaini zigun negualdirako. Itsasaldeko “bigarren etxeen jabe”-ei zuzendua. Hain zen lotsagarria, ezen mezuaren literaltasuna aldatu “behar” izan zutela atoan.

Aurtengo eskoletako matrikulazio kanpainan, eskola pribatuaren iragarkiak aditzera eman duenez, haur ikasleek “ingeniaria, medikua edota abokatua” izatea dute helburu, euren ahotsez esana. Eskola publikoetakoek ere, antzera. “Aktorea” izatea ere euren nahian dago. Inork ez du “suhiltzaile, iturgin edo okina” izan nahi. Horiek guztiak, tertulia saioen iragarkien tartean entzunak dira, artean tertulia-kide bakoitzak bere moral eta etikaren “irakaspenak” ematen dituelarik. Euskadi Irratitik (EI) jasotakoak dira mezuok.

EI-ko elkarrizketan, M. A. kazetariaren galderari honela erantzun dio gipuzkoar foru Kultura diputatu D. I. -k: “Bada, egia esango dizut…”. Laugarren galdera zen, aurrekoei erantzunda “gezurrezkoak” ziren nonbait. Badakit, “dialektika” kontua da. Kasuon, politikar(iar)en “logika” da.

Lurrina iragartzen duen telebistako iragarki bat ere dut gogoan. Emakumearen dohain fisikoak erakutsi ondoren, gizonen begiradapean, batek “ipurdiko bat” ematen dio besteari. Irudi batek eskola-heziketaren mila ordu ezaba dezake istant batez.

Castellsek duela 30 urte iragarri “hedabideak vs komunikabideak” bete da:  “Mendebaldeko gizarte modernoaren komunikazio ekosisteman ikus-entzunezko ikuskariek osatzen dute gure mundu irudikorra. Pentsatzeko gure ahalmena komunikabideetako irudien eta iragarkien indarrez itsutua zatekeen engoitik”.

“Politika”-ra etorrita: espainiar edo frantziar gobernuen nahiez ez bada, estatu bien justiziaren aginduz legea errespetatu behar da absolutuki. Espainiako Erresumako Konstituzioaren 155. artikuluaren aplikazioak ez dauka debeku mugarik. Frantziako Macron presidenteak Korsikara bidaian frantsesen aro berriaren heina eman du aditzera: herri hizkuntzak legearen markoan “errespetatuak” izanen dira.  

Boteredunak mintzo dira, hedabideetatik betiere, euren komunikazioaren kodeen markoan ari dira, eta guk, mass medien menpekook, ezin “gurea” ezarri inola ere. Gaitza da analisiaren emaitza. Haiek “gure arazoetarako” erremediorik ez dute, guk ere ez!