Zaindu kolesterola, zaindu bihotza

Gainpisuaren ondorioz, kolesterol “ona” gutxitu egiten da.

Osasun inkesta batek dioenez, lehen mailako arretako bost pazientetik lauk ez dute kolesterola kontrolatzen. Eta odol-analisi baten emaitzak erakutsiz gero, guztizko kolesterol kopuruari besterik ez liokete erreparatuko, zifra hori baxua izateak –200dik beherakoa azken urteotako odol-analisietan, orain urte batzuk 250 miligramo arteko zifrak ere onartzen ziren arren– osasun egoera egokia ziurtatuko liekeela pentsatuz.

Esan beharra dago, hala ere, axolagabetasun hori pazienteen kalterako izan daitekeela, ondo frogatuta baitago kolesterol mailak neurrian mantentzeak %40 murrizten duela bihotzeko istripuren bat jasateko arriskua. Zer dago, bada, kontraesan horren atzean? Inkestak berak erakusten du pazienteen %20k baizik ez dituztela ulertzen kolesterolaren parametroak.     

Zer dira kolesterol “ona” eta “txarra”?

Kolesterola gibelak jariatzen duen gai koipetsua da, neurri egokian gorputzeko zenbait zelularen funtzionamendurako ezinbestekoa. Koipe horrek ezin du odolean barrena libre zirkulatu, eta horregatik proteina batekin lotzen da, garraioa errazteko. Kolesterola zer-nolako proteinarekin lotzen den, bi gai horien batura edo multzoa (lipoproteina) izan daiteke:

- Dentsitate baxukoa, LDL kolesterola edo kolesterol “txarra”. Hau da arteriak buxatu eta arrisku kardiobaskularra (arazo koronarioak, infartuak etab.) areagotzen duena. Odol-analisi batean LDL kolesterolaren zifrak ez luke 200 miligramotik gorakoa izan behar inola ere, baina mailarik egokiena odol dezilitroko 150 eta 190 miligramo bitartekoa litzateke.

- Dentsitate altukoa, HDL kolesterola edo kolesterol “ona”. Kolesterol mota honek txarra “arrastaka eraman” eta arteriak garbitzen ditu. Horregatik, haren kopurua dezilitroko 45 miligramotik gorakoa izatea komeni da.

Nola jaitsi kolesterol txarra?

Hona hemen jarraitzeko aholku erraz samar batzuk:

- Murriztu zenbait elikagai. Haragi gorriak, hestebeteak, gurina edo esnekiak, osoak batez ere. Mariskoa ere gutxiago kontsumitu –poltsikoak eskertuko dizu–, eta arrautzak ere neurrian, astean hiru edo lau baino gehiago ez.

- Azukrea mugatu. Sobera hartzeak ere gantza arterietan pilatzea ekar dezake.

- Zuntz ugari hartu. Zuntzak “erratzaren” lana egiten du, kolesterol txarra kanporatzen lagunduz.

- Kontrolatu estresa. Tentsioaren menpe bizi bazara, gorputzak kolesterol gehiago sortuko du.

Eta kolesterol ona gehitzeko, zer?

Kolesterol onaren maila baxuak txarra altu izateak adina arrisku ekartzen dio bihotzari.

- Saiatu soberako kilo horiek kentzen. Gainpisua dagoenean triglizeridoak erruz ugaltzen dira, eta horiekin kolesterol ona gutxitu egiten da.
- Hartu omega 3 azidoak eta oliba olioa. Lipidoen metabolismoa erraztu eta HDL mailak igoarazten dituzte.
- Edan ardo beltza, neurrian noski. Ardoaren polifenolari esker odoleko kolesterol on kopurua igo egiten da.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Osasuna
2024-03-31 | Diana Franco
Teknologia
Gorputzaren memoria

Mekanografia ikasi baduzu, gitarra jotzen, josten edo eskuz idazten, ulertzen duzu zure gorputzak zelan memorizatzen dituen zenbait jarduera. Gorputza eta adimena modu miresgarrian daude harremanduta, bat dira. Gizakiok sortu dugun teknologia eta honek gure gorputzarekin duen... [+]


Behatokiaren hizkuntza urraketei buruzko 2023ko txostena
Hizkuntza muga eta urraketa berak hamar urtez

Hizkuntza eskubideen urraketekin lotutako 909 kexa jaso zituen Behatokiak 2023. urtean. Horien %75 baino gehiago administrazioari loturiko zerbitzuei buruzkoak dira: “Herritarrek salatzen dute urtero horma berdinaren aurka borrokatzen jarraitzen dutela”.


Amurrio, Okondo, Urduña eta Orozkoko Udalek ez dute parte hartuko Laudiok deitutako bileran Osakidetzaren egoera lantzeko, "desleialtasuna" leporatuta

EAJk eskualdean gobernatzen dituen tokiko erakunde guztiek iragarri dute ez dutela parte hartuko Laudioko Udalak deitutako bileran. Guztiek egotzi diote EH Bildu eta Omniako udal gobernu taldeari erakunde desleialtasuna erakustea, hedabideetan horren berri emateagatik, euren... [+]


Osakidetzaren pribatizazioaren aurkako manifestazio jendetsuak Bilbon, Gasteizen eta Donostian

Milaka pertsona elkartu dira larunbat honetan Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako hiriburu bakoitzean,“osasun publikoaren narriadura, desegitea eta pribatizazioa” salatzeko. Osakidetzako aurrekontuaren %25 Lehen Mailako Arretara bideratzea eskatu dute.


Eguneraketa berriak daude