Landareak: Arraunlarien ostaza
Pozoituak ibili dira urak Donostia parean... Haizearen aztiak ur-axalak harrotu eta hala moduzko uberak ikusi dira Donostiako ditxosozko estropaden azken egun honetan. Bart goizaldera ostaza haziak emango zizkion baten batek itsasoari.
Ostaza edo apo-belarra edo apo-lilia (Verbascum thapsus) urak pozondu eta arrainak errazago arrantzatzeko erabili izan da. Lan iktiotoxiko honetarako makina bat landare erabili izan da eta badarabilte gaur egun ere: Mediterraneo aldean torbiskoa (Daphne gnidium) eta esne-belarrak (Euphorbia sp.) »tartean aparteko aipamena mereziko duen tartikua», Guyanako indioek Hariari sonatua eta Tephrosia, Kolonbian Phyllanthus mexiae eta abar.
Ostazak aza edo hosto multzoa lurrean zabaltzen du. Verbascum izenak "barbascum" (bizar) omen du jatorri eta hostoa babes-estaltzen duen errauts-ilaun koloreko ilazki trinkoa arrazoi. Hosto hauen erdian bi metroraino irits daitekeen gara sendoa tontortzen du. Hau lore hori biziz janzten da.
Ostaza ortziaren aza ote da? Garai batean aztiek bere gara aginte-zigor gisa dantzatuz espiritu txarretatik babestu eta onei deitzeko erabiltzen zuten. Gara bera kriseiluen mukitarako ere jarri izan da. Asma, bronkitisa, tisia... apalduz arnasa hobetzen du loreen urak; ur honexek zimari distira horia eransten dio. Zainen ehokinak uzkiko zuringodolen mina baretzen du eta, esan bezala, hazi pozoitsua arrantzaleen zorroan dabil. Intsektuak akabatzen dituen rotenoideak dituenez, ostaza osoa beratzen izan duen ura landareak bustitzeko oso ona da.
Urak pozoitzen, arraunlarien ipurdia eta tosta arteko borroka goxatzen eta arnasa luzatzen, ontzi-buru azti-usteen kriseilu eta zigor, horiz tindatutako kalparretan, arerio intsektu alaenak uxatzen... Donostiako estropadan izan da bai ostaza!
2023an B1 maila eskatu zuen udalak kale garbitzailea posturako, baina horren kontrako epaiak eman zituten Donostiako Administrazioarekiko Auzien 2. eta 3. zenbakiko epaitegiek. Epai horien aurkako helegiteak atzera bota dituzte orain. Hizkuntza eskubideen urraketei... [+]
Ibilbideari saria jasoko du Zenbat Gara-k, eta Proiektuari saria Kanaldude telebistak. Sari banaketa ekainaren 3an izango da, Bilboko Kafe Antzokian.
Ekopol ikerketa-taldeko Jon Iñaki Sasia Santos, Gorka Bueno Mendieta eta Iker Etxano Gandariasbeitia kideek Amalur EIS ingurumen-informazioko sistema aurkeztu dute. Egileek azaldu dutenez, sistema horrek ingurumen-inpaktuak kalkulatzen ditu, Kutsatzaileen Isuri eta... [+]
Biteri Kultur Etxean egin dugu zita Pepi Arrospiderekin (Hernani, 1952). Izaskun Auzmendirekin (Arribe, 1964) agertu da, biak San Joan konpartsako kideak. Telefonoa. Auzmendirena da, hizketan hasi da, baina Arrospide adi-adi dago. Ia sartu da telefonora bera ere. Segituan... [+]
Azkenaldian liburu batekin gozatzen aritu naiz. Oso denbora laburrean bi aldiz irakurri dut; lehendabizikoan gozamen hutsez eta bigarrengoan arkatza eskuan. Rodrigo Villalobos arkeologo espainolaren Hoces de piedra, martillos de bronce lanak historiaurreko gizartea arakatzea du... [+]
Euskal Herriko hainbat arlotako 196 pertsona ezagunek Aroztegiako auzipetuen aldeko manifestua aurkeztu dute Iruñean astearte goizean. Errepresioa eta Aroztegiako proiektuak ordezkatzen duen garapen eredua salatu dituzte. Astelehenean hasiko den epaiketa salatzeko ekintzak... [+]
Ekainaren 7an izango da Baltsan elkarteak eta ARGIAk elkarrekin antolatzen duten Ziburuko Euskal Liburu eta Disko Azoka. Seigarren edizio honetan Aurelia Arkotxa izango da omendua eta egitarau oparoa ezagutzera eman dute prentsaurrekoan. Ziburuko Azokaren uhina inguruko... [+]
Espainiako lau pertsonaren gorpuak identifikatu dituzte. Urduñako desobiratze lanak 2024ko abenduak amaitu ziren eta guztira 93 pertsonaren gorputzak berreskuratu zituzten. Aurkikuntza berriekin, hamazazpi pertsona dira jada identifikatu dituztenak.
Hemezortzi hilabeteko kartzela zigorra ezarri dio epaitegiak, baina ez du zigorra bete beharko. Azken hamarkadan, dozenatik gora emakumek salatu dute aktore frantziarraren sexu erasoen biktima izan direla. 2021ean Les volets verts filmaren grabaketan eraso ziela salatu zuten bi... [+]
Green Capital Development enpresak bi urte izango ditu proiektua egikaritzeko, baina aurretik jarduera edota obra udal baimenak eskuratu beharko ditu.
“Pantailak utzi erronka” hasi dute, maiatzaren 13tik 22ra, Ipar Euskal Herriko 25 eskolak eta 2.445 haurrek. “Hasi aitzin, beldurra dute gazteek, ez direlakoan desafioa betetzera helduko. Gero, indar kolektiboak hartzen du gain”.
AEBen bitartekaritzarekin larunbatean adostutako su-etenak badirudi bi aldeen arteko tentsioa murriztu duela. Halere, Narendra Modi presidenteak ohartarazi du Indiak ez dituela ekintza militarrak amaitu, baizik eta "eten tarte baterako". Islamabadeko eta New Delhiko... [+]
Aldatu Gidoiaren iritziz, EITB "sortze helburuetatik aldendu" da, eta "urgentziazko demokratizazio prozesu bat" eskatu du, zuzendaritza taldearen hautaketa prozesutik hasita.
Elkarteak salatu du okupatutako etxebizitza 1.615.000 euroan erosi zela 2021ean, eta egun 2.980.000 euroAn saltzen dela. Okupazioak iraun bitartean, espekulazioak sortzen dituen arazoez mintzatu dira etxeko egongelan. Balkoian Espekulazioa: biztanleentzat etxebizitzarik ez... [+]