Emakumezkoen janzkera aitzaki
aurre egingo dieten hedabide independenteak
MANTEROLA JAUNAREN BERTSOAK
Eta zein ote Marzelino Manterolaren bertso sorta luze horren mamia? "Bertso auetan garbi adierazten duenez, neskatxa gazte talde batekin bildu zan gure bertsojartzaillea. Oso naigabetuak aurkitu omen zituen, eta aien naigabeak bertso batzutan agertzeko erregutu omen zioten. Asko ixtimatuko ziotela olakorik egiten bazuen".
Jarraian, Marzelino Manterola jaunak bidalitako lehenengo bertsoa zetorren:
Mesedetxo bat eskatutzera
zugana gera abitu,
gaur eguneko jazkerarekin
pixkat nai gendun luzitu.
Ori dela-ta, aspalditxoan
guk zer ditugun aditu,
naio genduke bertso batzutan
azalduko bazenitu.
Auskalo Lezoko bertsolaria inorekin bildua zen edota bere kabuz aritua. Gauza da, goiko bertsoaren ondoren, honako azalpena eskaintzen zuela Basarrik. "Bein batera, ta bein bestera, modaren eskaria. Udan eta neguan berdin ibiltzerik ez. Baiña, naiz egal batera asi, naiz bestera, egundo asmatzen ez. Maxiaketa ugari jendeak. Entzun ere egin bear galantak, sarritan".
Eta hara balizko neskatila taldeak Marzelino Manterolari horretaz guztiaz kontatu ziona.
Udara aldean, moda zala-ta,
jantzi gendun "minifalda",
orduntxe ba-zan zer itzegiña:
Baiñan au posible al da?
Euskalerriko neskatxarentzat
jantzi oberik ez al da?
Esaten zuten: ortara ezkero
dana kenduta igual da.
Gaitz erdi horretan bukatu balira moda jarraitu nahi zuten emakumeen gorabeherak! Basarrik zioenez, ordea, horrela joan zitzaien kontua: "Erdiko bizitza gaiztoa izan nunbait, eta urrengo saltoa berriz ortik onerakoa! Len laburregi, orain luzeegi. Auxe komeria ta asmatu-eziña! Eztek errez emen asmatzen!», pentsatuko zuten bi aldiz gaixoek. Begira Manterolak dionari:
Ura kenduta "maxifalda" edo
oiñetaraiñoko gonak,
lendik izketa txarrak baziran,
orduan etziran onak.
Jazkera ori nola eraman
burutik sano dagonak?
Batzuek moja deitzen ziguten,
besteak berriz amonak.
"Gona kontuan burutzerik etzegola-ta, negu beltzean beste zerbait pentsatu bear. Gonak alde batera utzirik, galtzak edo prakak jaztea erabaki. Zer esanak bukatuko ziralakoan? Ederki eman ere! Etzegok toki txarrean!".
Manterola jaunak, bere aldetik, era honetara jasotzen zuen neskatila talde kezkatu hark azaldu bide zion kezka:
Negu aldean gonak kenduta
or jantzi ditugu galtzak.
Len zer esana baldin bazegon,
orain jarri dira saltsak.
Gizasemeak ala zioten:
"Olako andre bat ar zak.
Len ezpagendun asko agintzen
leku onean gabiltzak!
Bukaera gisa, Marzelino Manterolak bidalitako bertso sortatik hauxe aukeratu zuen Basarrik, "neskatxa naigabetuen galdera" jasotzen omen zuena:
Ezin supritu emakumeak
galtzak jantzita ikustea,
eztagola ondo neska gazteak
gona luzeak jaztea;
ta lotsagarri gona motzekin
iztarrak erakustea.
Zer nai dezute, danak kenduta, larrugorririk astea?
Jose Zinkunegi’ren optika berria Donostian. Urtietan lan oietan oitua. Barruan danak euskaldunak. Hernani, 4. Donostia
"Oinarrizko premiak bilatzen dituzten bitartean zibilak, haurrak barne, anker hiltzea" salatu dute. Gazan hamabost pertsona hil dira gosez azken 24 orduetan, eta AFP albiste agentziako kazetariek ohartarazi dute euren lankideak gosez hiltzen ari direla zerrendan,... [+]
Subflubialaren behin betiko proiektua onartu zuenez Aldundiak pasa den astean, eta dozenaka pertsona batu dira proiektua gelditzea eskatzeko.
2011tik 2021era bitarte egin zituen erasoak, klaseak eman bitartean. Gipuzkoako Lurralde Auzitegiak sexu abusuen delitu bakoitzeko lau urte eta hilabete bat eta hamabi urte bitarteko kartzela zigorra ezarri dio. Horrez gain, 40 urteko gizonak adin txikiko bakoitzari 3.000 eta... [+]
Bide parlamentarioa egin beharko du orain. Lege testu honen arabera, 30 urteko epea ezarriko dute sekretuak desklasifikatzeko, eta 45 urtekoa "goi mailako" sekretuendako. Bakoitza hamabost urtez luza daiteke.
2022an EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak ebatzi zuen kuartela Hirigintza Ondare Eraikia Babesteko Plan Berezian sartzea, Voxek jarritako helegite bat onartuta. Gorenak baliogabetu egin du epai hori, eta bidea ireki dio Donostiako Udalari eremu horretan 1.500-1.700 etxebizitza... [+]
Inguratu, iraindu eta besotik heldu eta bultzatu ere egin zutela salatu du Galiziako gida gazteak. Valladolidekoak dira sei pertsona galegofoboak.
Langileak amiantoak eragiten duen minbizi mota bat dauka eta 376.305 euroko kalte ordaina eman beharko diote, EAEko Auzitegi Gorenak zigorra berretsi baitu.
Gasteizko hainbat auzotan ezarri dituzten “Moros fuera de España” kartel eta pegatinak ikertzen ari da Ertzaintza. Irun, Hernani, Barakaldo… Ez dira kasu isolatuak, eta “etorkinen kontura jarraitzaileak irabazi nahi dituen ideologia” ikusten du... [+]
Euskarazko B2 maila dutela ez ziurtatzeagatik Eibarko Egogain zaharren egoitzako lan eskaintza publikotik kanpo utzi zituzten bi langileen alde ebatzi du Donostiako Lehen Auzialdiko 3. Epaitegiak, CCOOk jakinarazi duenez. 2024ko urrian, Gonzalo Pérez Sanz epaileak... [+]
Jesus Maria Gomez Ezkerro 'Txutxo', 2001eko urtarrilean atxilotu zuten, 2021ean hirugarren gradua ezarri zioten, eta 2023ko otsailean baldintzapeko askatasuna eman zioten. 24 urte geroago aske geratu da.
Biolur laborantza ekologikoaren aldeko elkarteak frutazaintza sustatu nahi du eta horretarako egun-pasa ederra antolatu du uztailaren 29rako; hiru proiektu ezagutuko dituzte bertatik bertara: Erroak mintegia Ahatsan (Nafarroa Beherea), Kibbi Sat Donezteben (Nafarroa) eta... [+]
Japoniako goi-ganberaren erdia berritzeko uztailaren 20an egindako hauteskundeek berretsi eta ondu egin dituzte aurreikuspenak: Alderdi Liberal Demokratikoak eta haren ia betiereko aliatua den Komeito konfesional eskuindarrak galdu egin dute Aholkularien Batzar horretan zuten... [+]
Barau kolektiboak beti erdaraz izaten ziren, baraualdi bat euskara hutsean antolatzen hasi ginen arte. Irakurketa dramatizatuak taldean, abestu, dantzatu, arnasketa kontzientea, masaje trukaketa, Bergarako igerilekura jaistea, kanten liburuxka... eta pilota partiduak.
Aurten,... [+]
Xenpelar Dokumentazio Zentroak dokumentazio bilketan sakontzeko aurrerapausoak eman ditu: Bertsozale Elkarteko egitasmoen bilketa prozesuak berrikusi dira eta tokian tokiko eragileekin harremanetan jarrita, eremu horretako jarduna aztertu eta hobekuntzak bideratu... [+]