Bautista Madariaga, eskola gutti baina umore franko


1986ko uztailaren 27an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnasa
Bautista Madariaga bertsolariari elkarrizketa

Mendi-zokotik plazara euskaldun legean
Bautista Madariaga, eskola gutti baina umore franko
Arront ibilia dugu Bautista Naforroaho plazetan gaindi. Aurki jubilatzekotan da, bertsotaraho ilusioz beterik.
Ez ziren baserri xaharreko sukalderaino sartzen arratsalde beroko eguzkiaren errainuak. Mantxo eta xamar solasten ari Bautixta baso bete bana ardo aldean.
ARGIA.–Nola sartu zitzaizun bertsotarako grina?
BAUTISTA MADARIAGA.–Hori ttikitatik, aitona bertsolaria izan ta mutiko ttikia nintzelarik ikusten nuen zahartua gizajoa bertso-kantari ta denok barrezka ta hartatik ohartzen hasi nintzen. Gero, noizpehinka 17 18 urtetara iritsi nintzenean tabernan bat edo beste aritzen ziren, ta haiekin; Afizioa bazen herri honetan baina, bertsolaririk ez, plazetan ta kantari arituko zenik ez. Kanpotik ekartzen ziren zera, Basarri, Zepai zena Uztapide.
Soldaduskan banituen lagun gipuzkoarrak eta haiekin hasi nintzen gehien bat, Mariano Ostolaitz oiartzuarra ezagutu nuen eta harekin aritzen nintzen. Gazteago nintzela, mendian lanean eta, buruan ibiltzen nituen nik bertsoak, bota gabe.
A.– Zein da, aldiz, oraingo giroa Bortziri inguru honetan?
B.M.–Orain ere bada giroa, Arantzan zerbait besta denean beti ekartzen dira bertsolariak, ihauteriak direla edo, errege egunez edo, askotan etortzen dira. Baina ez dago gazte bertsolaririk entzule bai baina...
A.– Zer garaitan egin zenuen aurreneko plaza-saioa?
B.M.– Soldaduskan nintzelarik egin nuen aurreneko saioa plazan, Mariano lagunarekin Arantzako bestetan egin nuen. Ni ohitua nengoen ostatuan zirika aritzen baina ez nuen plazan kantatu nahi, atzenean animatu egin ninduten eta hala. Orduan bazen ohitura urte zaharretan, gabon gauean, errege gaua baserriz baserri batek kordioia, besteak bertsoa. Bertsotan bat bakarra zen, eta beti ni jartzen ninduten.
A.–Nola bizi izan duzu txapelketaren mundu hori?
B.M.–Aurrenekoa 60.ean egin nuen, Nafarroako txapelketa hasi zenean. Elizondon. Aurten ere izan gara Lekunberrin. Lehen urduri samar jartzen nintzen, orain ez. 1961.ean Nafarroako txapelketa irabazi nuen Etxarri Aranatzen.
A.–Zer giro gustatzen zaizu bertsotarako?
B.M.– Barre-gaiak direnean edo, alkarri zirika ihardutea eta, badakizu. Lazkao Txikirekin ere saio batzu eginda nago ta. Bertsolari zirikatzaileak oso maite ditut.
A.–Bertsorik paratu al duzu sekula?
B.M.–Ez, ez dut horretarako pazientziarik, fabrikan egunero lan eginda, baserriari ere kontu egin behar eta ezin beti neketan bizi. Aurki naiz jubilatzekoa, eta orduan lasaiago badut jartzeko asmorik.
A.–Doinuetan zein ibiltzen dituzu?
B.M.–Gehien bat lehengo zaharrak, Uztapidek eta zerabiltzatenak. Oraingo bat edo beste ere, Amurizarenak eta, hari kopiaturik, beti ikasteko prest.
A.– Mugitzen al zara bertso-aditzera eta?
B.M.–Bai, ahal dudalarik beti joaten naiz. Aurten ere Donostian izana naiz, iaz Patxi Etxeberriari egindako omenaldian han izan nintzen, laguna baitut oso. Azpillagari ere egin behar diote, eta han izango naiz. Jendea horretarako propio mugitzen da txapelketa garaian, oménaldia dela edo, jendea asko mugitzen da bertsoa aditzeko, eta hori onuragarria da.
A.–Nola moldatzen zara hizkerarekin bertsotarako?
B.M.–Ez dut Arantzakoa gehiegi erabiltzen, aitona gipuzkoarra nuen eta; beste aldetik euskaraz asko irakurrita nago ta hango hitzak hartzen ditut. Basarri egunero egunero irakurtzen dut. Ganadu-lanak egiteko ta, Basarri jartzen dut irratian. Pernando Amezketarra, Txirritaren bertsoak, Aita Zabalaren bertso-liburuak eta, bertso-paper zaharrak eta, irakurrita nago. Lesakara zerri bat saltzera joan igual eta bertso-papera erosiko zigun aitak, beste aldekoek ere esaera asko dute guk baino egokiago euskaraz esanda.
A–Zer sentitu zenuen 61.ean txapela irabazita eta iaz Arantzan egin zizuten omenaldian?
B.M.– Omenaldi-Eguna iritsi arte oso kontentu, baina egun berean gauza asko bururatzen eta, norberarendako ez da egun ederra. Txapela irabazi nuenean ere pozaren bidez ez zen bertso bat ateratzen, inpresionea egiten du, egun normal batean lasaiago askoz ere.
A.–Asmorik txapelketetan segitzeko?
B M.–Oraindik bai
A.–Basanabarrera zoazela ta?
B.M.–Duela bi hiru urte Donibanen egon ginen. Hara pozik asko joaten naiz, hango lagunak hemengo anaiak bezala dira niretzat Gehienak ezagutzen ditut, alkarrengana arrimatzen garenean, besarkadaka ta, ezin asperturik, etxerakoan ezin alkar agurtu. Oso maite ditut. Txirritaren omenaldian Xanpun eta biok Iruneraino etorri ta, han alkar agurtzen ziren belarriko-minak, bata alde batera ta bestea bestera.
Iñaki CAMINO
44

GaiezKulturaBertsolaritBertsolariaMADARIAGA2
PertsonaiazMADARIAGA2
EgileezCAMINO1Kultura

Azkenak
Ertzaintzako kargu baten semearen drogen testaren desagerpena ikertzen ari da Polizia

Emaitza positiboa eman zuen iragan abuztuan egindako testak, baina Polizia Zientifikoaren laborategira bidali baino lehen Ondarroako komisariatik desagertu zen frogen poltsa.
 


Nazioarteko martxako euskal herritarrak Kairotik
“Gu atxilotzen ari dira martxarekin fokua Palestinan jartzen ari zelako”

Kairoko hotel batetik hitz egin du ARGIArekin ostegun goizean Pili Revilla gasteiztarrak. “Edozein momentutan atxilotu gaitzakete”, adierazi du. Solasaldiaren unean Euskal Herritik joandako bost herritar daude atxilotuta, eta nazioarteko dozenaka. Arreta Palestinako... [+]


2025-06-12 | Estitxu Eizagirre
Hernaniko San Juan Preludioa
“Haziak erein nahi izan ditut, gerora emaitza artistikoak jasotzeko”

Ekainaren 14an egingo da Hernanin San Juan jaiak iragartzen dituen 30. Preludio kontzertua. Aurten emakume bat izango du zuzendari musikal: Judith Montero Imaz. Behin batuta hartuko, eta emakumeek musika ondarean egindako ekarpena ekarri du fokupera. Berarekin eta Hernaniko... [+]


Subflubiala Ez! plataformak kanpaldia egingo du Leioan asteburuan

Kanpaldiaren helburua "osasuna eta ingurumena arriskuan jartzen dituen eta etorkizuna hipotekatzen duen proiektu jasanezina" geldiaraztea da.


2025-06-12 | ARGIA
Gazarako Martxan parte hartu behar zuten herritarrak atxilotu dituzte, eta dozenaka deportatu

Ekainaren 13an hasi behar duen Gazarako Martxako partaideak atxilotzen ari da Egiptoko Polizia, tartean hainbat euskaldun. Israel Gazan egiten ari den sarraskia salatu eta korridore humanitario bat ireki dadila eskatzeko abiatu dute ekimena mundu osoko 3.000 herritarrek. 


2025-06-12 | Sustatu
YouTubek isil-isilik aldatu ditu gorroto politikak eta genero identitateari babesa kendu

Urte hasieran gertatu zen, urtarril eta otsail artean, Donald Trumpen bigarren agintaldia hasi zenean eta DEI politiken kontrako gurutzada hasi zuenean hark. Baina ez zen izan prentsa-ohar edo iragarpenik. Erabilpen baldintzetan, norbaiten "genero identitatearen eta... [+]


2025-06-12 | Gedar
2022tik hona, gutxienez 68 preso izan dituzte uhalekin loturik EAEko espetxeetan

Eusko Jaurlaritzak 2022an eskuratu zuen Zaballako (Araba), Basauriko (Bizkaia) eta Martuteneko (Gipuzkoa) kartzelen gaineko eskumena, eta ordutik uhalen edo eskuburdinen bidez loturik izan dituzten pertsonen inguruko datu batzuk eman ditu Maria Jesus San Jose (PSE-EE) sailburuak... [+]


Inguma datu-base berritua aurkeztuta ekin die UEUk aurtengo ikastaroei

Udako Euskal Unibertsitateak hogei jardunaldi eta topaketa antolatu ditu ekainaren 11tik hasita hilabete batez, hausnarketari bide emateko eta "arnasgune akademikoa" izateko helburuarekin. Inguma datu-base berrituan unibertsitate mailako jakintza alor ugaritako ia 50.000... [+]


Lanbide Heziketa Dualaren “gezurra” salatu eta egoera aldatzeko eskatu du irakasle talde batek

Espainiako Lanbide Heziketaren legeak egoera larria ekarri duela iritzita, kezka nagusiekin manifestua idatzi du irakasle talde batek eta jasotako sinadurak aurkeztu dizkio Eusko Jaurlaritzako Lanbide Heziketako Sailburuordetzari. “Joan garen ikastetxe guztietan bat egin... [+]


“Lokalizatuta dauden epigrafeak leku batean biltzeko ahaleginik ez da egin”

Iragan udazkenekoa dugu liburua: Euskarazko izenak erromatar garaiko aldare eta hilarrietan (Nabarralde, 2024). Historiara jo du berriz Juan Martin Elexpuru idazle eta filologoak, eta argira ekarri euskarak epigrafian egina duen bidea, utzia duen aztarna, orain artean inork egin... [+]


Debako liburutegian haurrek jasaten duten diskriminazioa ezabatuko dute

6 urtez azpiko haurrek egunean ordubetez baino ezin zuten egon Debako liburutegian, eta egoera hori aldatzeko borrokan aritu da herriko ama talde bat. Udal gobernuak jarrera aldatu eta onartu du herritar guztiek, duten adina dutela, nahi dutenean egon ahal izatea liburutegian... [+]


Beste bi torturatu aitortu ditu Nafarroako Gobernuak

Guillermo Garcia eta Ioseba Pagola “giza eskubideen urraketen biktima” izan zirela aitortu du gobernuak. Egiaren Garaia Da plataformak “positiboki” baloratu ditu beste bi aitortza hauek.


Eguneraketa berriak daude