Ivan Gimenez: “Nafarroa ez dago salgai, Nafarroa oinordetzan hartzen da”
Sindikalista eta kazetari iruindarrak El corralito foral liburua plazaratu du, Pamiela argitaletxearen eskutik.
El Escarmiento liburuan, Miguel Sanchez Ostiz idazleak Nafarroan memoria historikoaren gainean argitaraturiko guztia bildu eta eleberri forma eman zion. Askok Nafarroako memoria historikoari buruzko liburu definitiboa dela diote. Ivan Gimenezek hori bera egin du erregimen erregionalistarekin. Baina bera ez da idazlea baizik eta kazetaria, eta horregatik erregimen erregionalistari buruz argitaraturiko guztiarekin ez du eleberria egin baizik eta 400 orrialde baino gehiagoko erreportaje mamitsua, umoretsua, txinpartatsua. El corralito foral erregimen erregionalistaren gaineko liburu definitiboa da, gure uste makalean.
Santi Leonek salatua zuen Jaime Ignacio Del Burgoren oinarri historiografikoak iruzur hutsa zirela. Ricardo Feliuk esana zuen Nafarroan jatorri sozial bereko 90 lagunen artean banatzen dutela boterea. Javier Ederrek kontatua zuen Xabierraldia asmakizun frankista dela. Baina Gimenezek horiek guztiak eta beste asko bildu ditu (liburuaren bibliografiaren atala luze bezain interesgarria da), eta bere tesi birrintzailea guztiz frogatua utzi du: egun Nafarroan aginte ekonomikoa, politikoa, mediatikoa, erlijiosoa duten pertsonen botereak 36ko Gerran duela sorburua, eta botere hori heredatu egiten dela.
Liburuaren bertute nagusia: tesi oro-hartzaile hori; corralito, kortatxo, txosna foralaren funtzionamendua azaltzeko gaitasun arrunt didaktiko hori. Beste bertute bat: zatika ere ederki funtzionatzen duela, datu eta pasadizo mordoa biltzen baitu. Hirugarren bertute bat: liburu ausarta dela, tesi nagusia sustengatze aldera sona handiko hainbat familiaren dirutzaren jatorri frankista agerian uzten duena. Catalandarrak, Huartetarrak, Arraizatarrak… Denak larrutzen ditu.
Gimenezek berak azaldu digunez, “arraina ez da jabetzen inguruan duen uraz, eta asko Nafarroan hala bizi dira: ez dira jabetzen inguruan dauzkagun gauza asko eta asko ez direla batere naturalak, erregimenak inposaturikoak direla, erregimena indartzen dutela”. Adibide zehatzak eskaini dizkigu elkarrizketan, nafar guztiok batzen omen gaituzten hiru gauza ustez neutroren inguruan. Iruñeko Udalaren webaren arabera Txupinazoa bi zinegotzi falangistak asmatu zuten, baina egiazki 36an fusilatu zuten Kale Nagusiko estankoko jabe errepublikazalearena zen asmakizuna. Osasuna futbol taldearen izena asmatu zuen ANVko kidea ere fusilatu zuten. Xabierraldia asmakizun frankista bat da. Liburuan adibide gehiago ematen ditu, jakina.
Une berezian iritsi da liburua, krisi ekonomiko garaiotan. Gimenezek dioenez, “orain jada ez dute dirurik aho guztiak erosteko, eta orain arte asko kobratzen zuten eta jada horrenbeste kobratzen ez duten zenbait aho hitz egiten hasi dira”. Horrek “asko erraztu du liburua egitea, corralito honek nola funtzionatzen duen kontatu ahal izatea”.
Horiek guztiak eta gehiago entzun daitezke lerrooi atxikitako bideo-elkarrizketan.
Oharra: Albiste hau Euskalerria Irratitik ekarria da lizentzia libreei esker. Jatorrizkoa hemen.
Iruñerrian, eta Nafarroan orohar, une honetan memoria historikoaz hitz eginez gero, mahai-gainera indarrez aterako da Iruñeko Erorien Monumentuaren afera. Eraikina 1942an eraiki zen Francoren alde altxatutako hildakoei gorazarre egiteko. Elkarte memorialista... [+]
Araudi-aldaketa bat egitean, Foruzaingoan taser pistolak modu progresiboan hedatzea espero da: oraingoz, 150 ematea aurreikusi dute. Beste polizia-indar batzuetan ere ari dira arma hori zabaltzen, tartean, Nafarroako hamaika udaltzaingotan eta Guardia Zibilean.
Foru Legebiltzarraren arabera, “oinarrizko eskubideak eta askatasunak murrizten dituen legea da, eta zigor-atal neurrigabea du, demokrazia aurreratu bati ez dagokiona”.
Mikel Jauregi sailburuaren esanetan Eusko Jaurlaritzak ez du "inolako arau hausterik atzeman" Ekondakinek Zubietako erraustegitik Artaxoako zabortegira bidalitako lixibiatuetan. Hala, ez du sozietate publikoa zigortuko, Nafarroako Gobernuak eskatu bezala.
Altsasuko karrozeria enpresak hartzekodunen aurrekonkurtsoa aurkeztu du eta aholkularitza baten txostenaren arabera, "pertsonala soberan dago". Uztailaren hasieran Volvorekin hitzartuta zuen kontratu bat bertan behera geratu zen eta enpresak finantziazio behar larriak... [+]
Aurreko urtearekin alderatuta %80 igo da etxegabeei arreta emateko aurrekontua.
Foru Gobernuak aitortu du motibazio politikoko biktimak direla hirurak. Hiru aitortza berri horiekin dagoeneko 36 pertsonari estuaren biktima izatea ofizialki aitortu die gobernuak.
204 lagunek beren buruaz beste egin zuten iaz Hego Euskal Herrian, datu ofizialen arabera. Suizidatzeko arriskua izan dezakeen jendearen jarraipenean jartzen dute indarra administrazioen protokoloek. Suizidioaz egoki informatzearen garrantzia ere azpimarratu dute, Suizidioa... [+]
Zubietako erraustegitik Artaxoara eramaten zituzten lixibiatuengatik, Ekondakini zigor espedientea irekitzeko eskatu zion ekainean Nafarroako Gobernuak Eusko Jaurlaritzari.
2025ean sartuko da indarrean Europar Batasuneko politika fiskal berria, eta horien helburu nagusia defizit publikoa murriztea izango da. Horrek erakunde publikoetako aurrekontu guztietan eragingo du eta Nafarroako Gobernuak aurreikusten du sail gehienetan egongo direla... [+]
Ordura arte Nafarroako Gobernuak 477 milioi euro ordaindu beharko dizkio Abertis konpainiari, 2023an honek erosi baitzuen Autobidearen ustiaketaren emakida 110 milioi eurorengatik. Itzalpeko ordainketek urtero modu gogorrean baldintzatzen dituzte Nafarroako Gobernuaren... [+]
Transferentzien Batzordearen Nafarroako ordezkaritza bildu da ostegunean eta eskualdatzea egiteko Auzitegi Gorenaren proposamena babestu dute gobernu taldeek. Berme osoz Trafiko eskumena berreskuratzeko izapideak egiteko epea luzatu dute. Uztailaren 23an eginen dute hurrengo... [+]
1991n zauritu zuen larri ke pote batekin Espainiako Poliziak Iruñean eta 31 urte ondoren lortu du instituzio publiko baten aitortza biktima gisa. Espainiako Gobernuak ere kalte-ordaina ordaindu behar izan zion, baina ez da kasuagatik poliziarik zigortu.
Asteazken honetan Pirinioetako herritarrek batzar irekia egin dute Jaurrietan eta salatu dute Nafarroako Gobernua ez dela behar bezala garatzen ari Pirinioetako Plana.
2023ko maiatzean iragarri zuten Volvo multinazionalak inbertsio handia egingo zuela Nafarroako Sakanako autobus enpresan. Orain, ordea, akordioa bertan behera gelditu dela adierazi dute bi enpresek.