Adestrador do equipo de fútbol Osasuna e ex xogador de fútbol. Estudou maxisterio e traballou como profesor antes de comezar o fútbol profesionalmente. Comezou no equipo de Berriatua e xogou dez anos na Terceira e Segunda División da liga Española en varios equipos (Eibar, Lemoa, Beasain, Elgoibar e Portugalete). Antes dos 30 anos comezou a traballar como adestrador. En Elgoibar, primeiro a Real Sociedade e despois en Numancia, ata que en 2018 incorporouse ao Osasuna. Ao ano seguinte conseguiu trasladar a Primeira División ao grupo navarro. Na tempada 2022/2023, Osasuna conseguiu a final da Copa do Rei ao dezaoito anos e xogou tamén na UEFA Conference League.
Satisfeito co premio Bostekoa?
Para min é especial, si. Como adestrador, o obxectivo é gañar partidos, pero antes somos persoas e eu tiña uns subobjetivos cando cheguei a Pamplona, un deles era impulsar o eúscaro. Ver que hai xente que o valora, para min é moi gratificante e éncheme moito.
Sempre quixeches o deporte. Como foi a túa infancia e mocidade?
Teño moi bos recordos. Nós viviamos nun caserío. Eramos oito primos e xogabamos sempre entre nós. Sempre me sentín moi identificado con Berriatua e co seu propio eúscaro, aínda que ás veces me dubido de que se trate dun contido unificado ou da nosa maneira, pero creo que hai unha chea de dialectos e que é importante difundir ese eúscaro de Berriatua.
Os recordos da época son moi bonitos. Eramos moi travesos e sempre xogabamos ao fútbol ou á pelota, faciamos de todo. Logo de mozo empecei en serio cos estudos e o fútbol. En Berriatua sempre houbo tendencia á cesta punta e os meus amigos xogaban, pero eu non, eu prefería a pelota a man. Estiven na escola de Markina. Ao mesmo tempo tamén xogaba ao fútbol. O meu pai é de Mutriku e durante 7 anos apuntoume a fútbol praia de Deba.
O fútbol era a miña primeira paixón e agora converteuse nun oficio. Gústame moito a pelota e ademais hai que impulsala porque é o noso deporte.Vou moi a gusto a Labrit.
Ouvimos que tamén era juerguista. Era o máis fiucego da cuadrilla? Como
eu xogaba ao fútbol, normalmente levaba o coche e eu era o máis formal; logo quizais era un pouco trastornado, pero polo menos nunha época si. Houbo un verán, por exemplo, mentres seguiamos aO seu Ta Gar sen parar. Iamos a todos os lugares onde tocaban. Faciamos plans en función dos concertos: un día en Bergara, outro en Vitoria ou en Navarra... non se cantas veces vímolos, quizais 20 veces.
"Á primeira hora da mañá tes 25 xogadores cos oídos ergueitos, case o que dis e o que dis, eles miden inmediatamente si estás moi alto, moi baixo ou defecado"
Moitas veces demostraches ser amante da música. Nalgunha ocasión dixeches que che apaixona especialmente a canción Negua joan dá eta Zea Mays. Por que?
Zea Mays gústame moito e Aiora Renteria unha chea, pero escoitando esta canción, si hai algo que che entra dentro e parece que ademais esa canción non se pasa de moda. Segundo a letra, di que pasou o inverno e moitas veces nós na vida, e tamén no fútbol, temos malos momentos e temos que dar a volta a ese cru inverno para saír de alí. Co inverno volve a primavera, a claridade e as novas posibilidades.
Empezou en Eibar e acabou en Amorebieta, pasou dez anos como xogador. Que época foi aquela?
Moi satisfactorio. Estiven preferentemente nos equipos de Liga Segunda B e Terceira División e gocei moito tanto cos adestramentos como cos partidos. Nos últimos anos xa me relacionaba coa miña profesión de profesor, cando ía adestrar pola mañá e pola tarde. Recordos moi bonitos, sabendo que a miña medida estaba aí: en segundo ou en terceiro e que non podía pasar por aí. Aí empecei a pensar como adestrador.
E como chegou a ser adestrador?Antes dos
30 anos empecei a sacar os títulos de adestrador e aínda que nos últimos anos estaba a xogar, tiña esa tendencia de adestrador. Pensaba máis como adestrador que como xogador. O último ano, estando en Beasain co adestrador Manix Mandiola, eu facíalle os informes e el tamén me vía como adestrador e moitas veces pedíame a súa opinión.
Empecei no pobo cos mozos e moi a gusto. Logo chamáronme desde Elgoibar. En terceiro nivel as cousas son un pouco máis serias e despois de dous anos alí, casualmente, Bittor Alkiza, director de fútbol basee da Real Sociedade, veu buscarme cos xuvenís da Real. Logo pasei ao primeiro grupo.Despois fun a Soria, con Bittor, e tres anos despois vin a Pamplona, hai seis anos. No fútbol profesional non é fácil gozar e aquí gocei en moitos momentos, valóroo.
Trouxo consigo a Osasuna o preparador físico Bittor Alkiza e Sergi Pérez…
Si. En Soria coñecemos a Sergi e viñemos o tres. Hoxe en día un adestrador non chega a todas partes e ter un bo equipo de traballo axuda moito. Debe confiar plenamente na delegación de responsabilidades.
"Para min a pedagoxía é unha forma de vivir. En definitiva, eu son profesor e gústame que esa pedagoxía se utilice no fútbol, na escola ou en casa coa familia"
25 mozos xogadores, famosos, adiñeirados... Detrás de cada unha hai unha especie de empresa, como se goberna todo iso? Utiliza o estímulo de Amama?
Ás veces si. O fútbol cambiou moito. Son 25 xogadores, todos moi bos, todos foron os mellores do seu barrio, daquela os mellores do club e foron superando todos estes filtros. Son 25, pero cada vez só hai once campos e os demais preguntan por que sendo tan bos non xogan. Ademais, detrás teñen moito interese: axentes, nutricionistas, adestradores persoais, asesores fiscais... e iso non é fácil de xestionar. Nós tentamos facer cousas desde a naturalidade e hai xogadores que o entenden ben, pero a outros lles custa máis. Con todo, si a longo prazo os xogadores ven que as súas decisións son axeitadas, responden ben. Neste sentido, vexo que ter un capitán como Oier Sanjurjo foi un luxo, porque contribuíu moito nesa xestión.
Como é o teu traballo? Ten moito de pedagoxía e psicoloxía?
Si, así é. Para min a pedagoxía é unha forma de vivir. En definitiva, eu son profesor e gústame que esa pedagoxía se utilice no fútbol, na escola ou en casa coa familia. O noso traballo é preparar o adestramento, analizar aos adversarios... Iso non é difícil porque tes un bo equipo de traballo para iso. O traballo que tes que facer para dentro é máis difícil. Á primeira hora da mañá tes 25 xogadores cos oídos ergueitos, case o que dis e o que dis, eles miden inmediatamente si estás moi alto, moi baixo ou defecado. O importante é transmitir o que vostede quere, e para iso a pedagoxía e a psicoloxía son hoxe moi importantes.En definitiva, queres sacar o mellor rendemento dos xogadores e para iso debes coñecelos. Debes ter ese punto de empatía e ás veces non é fácil.
"Os xogadores teñen moito interese por detrás: axentes, nutricionistas, adestradores persoais, asesores fiscais... e non é fácil xestionar todo isto"
Es pai de tres nenos e os adestradores de fútbol sodes nómades. Como o levas?
Bo. Son moitos anos así. Cando estaba na Real viviamos en Itziar. Iso é o que decidimos porque a miña señora é de alí e alí tiñamos casa. Fomos a Soria coa miña filla maior. Alí estivemos tres anos e agora fala mellor en castelán que nós. Alí naceu Luka e Niko en Pamplona.
Non é fácil. Si eles están sempre ao seu lado e non están ben, é máis difícil manter o equilibrio necesario. Afortunadamente, en Mutiloa acolléronnos moi ben desde o primeiro día. Andrea e o meu tres fillos están moi a gusto e eu tamén. Os fillos están na escola Irulegi, o xefe empezou este ano no Instituto de Mendillorri, sempre tivemos unha boa relación con toda a xente e facemos a vida en Mutilva. A Pamplona imos pouco. De momento son seis anos. Non se cantos máis serán, pero no futuro sempre teremos a Conca de Pamplona e ese amor por Mutilva, seguro.
Es un afeccionado ao bertsolarismo, fuches na escola de bertsos e cantas todo o que hai para celebrar algo. E ninguén protesta a pesar de cantar só en eúscaro. Raro en Navarra…
Quizais porque non entenden [ri].
Ou porque es un míster e todo o mundo está contigo?
A min gústanme os versos. Creo que hai unha forma de expresar o que queres dunha maneira forte. Moitas veces perdémonos nos discursos e si algo é curto e ademais con rima, mellor.
A verdade é que ninguén se queixa de que os castellanoparlantes non entenderon e os vascos ao final sempre van unha mensaxe forte, e quizais con iso queden, e non miran tanto a medida ou as rimas son ricas ou non.
O fútbol actual é un gran negocio. Que é o que máis e menos gústache do fútbol moderno?
O xogo é o que máis me gusta. A miña paixón sempre foi analizar ese xogo e centrarme nesa mellora. Iso e o que iso leva. Ese sentimento de pertenza que hai aquí en Pamplona, por exemplo, é o máis bonito que ten o fútbol. E o que menos me gusta é todos eses intereses que xorden en torno ao fútbol. Antes era un deporte e agora xa non sei si é un deporte ou un negocio, pero é algo que hai que recoñecer, porque nós tamén estamos dentro.
A saúde sempre foi Osasuna, un grupo pequeno e familiar. Agora parece que isto cambiou e estamos cómodos en Primeira División…
Si, sempre hai ese complexo, pero ao mesmo tempo imos ben na nosa pequeñez e estamos orgullosos. Con todo, eu non entendo o deporte sen ambición e grazas aos nosos xogadores os últimos anos foron moi bos.
"Si non gañaches trece partidos en Primeira División, normalmente tes que ir á túa casa e ademais sen dicir nada"
O resultado do ano pasado foi enorme. Este ano a Saúde está peor?
Si, estamos a custar.Tivemos un verán duro, en dúbida se xogariamos esa competición europea. Ao final, esta eliminatoria contra Bruxas fíxonos moito dano. É verdade que agora imos máis amodo, pero fixemos un terzo da liga e temos que seguir traballando. A barreira do ano pasado está moi alta e non é fácil, pero está claro que o comezo non foi como queriamos.
Xa coñeciches malos tempos. Por exemplo, trece xornadas sen gañar. Con todo, o club estaba ao teu favor.
Si, foi un momento crítico. Si non gañaches trece partidos en Primeira División, normalmente tes que ir á túa casa e ademais sen dicir nada. Con todo, nós viamos dentro que eramos capaces de saír adiante, e cando sacou o director deportivo e lanzou unha forte mensaxe ao noso favor, iso deunos moita responsabilidade e forza, e eu estou moi agradecido con el.
Viu aí unha conexión especial?
Si, moitos grupos din que son diferentes, pero non basta con dicilo, iso hai que demostralo e a Saúde demostrou nese momento que é diferente, que cree nun adestrador ou nunha persoa e un equipo, e tamén nunha forma de facelo. Iso é o máis importante.
* * * * *
"Amama, o premio tamén é teu" "É un
premio especial para min. Teño o sexto ano en Osasuna e desde que cheguei sempre tiven ese obxectivo de reivindicar o eúscaro en Pamplona. Este premio entregáronmo a min, pero tamén merecen persoas como Oier Sanjurjo, que fixeron moito polo eúscaro. Quero dedicar este premio á miña nai. Neste momento temos á avoa aos 100 anos e enferma. Está ao final e desde aquí quero enviarlle un forte abrazo, porque nacemos na súa ladeira e creciamos no caserío, a lume lento cantando en eúscaro. Agora quédalle pouco tempo neste mundo. Amama, isto tamén é teu".
Palabras de Oier Sanjurjo [O
Capitán de Saúde durante moitos anos] “Da man de Jagoba Arrasate o equipo tivo un auxe espectacular.Doutra banda, hai que enxalzar o labor de Jagoba na defensa do eúscaro e no seu desexo de facer público o eúscaro.Recorre sempre que pode ao eúscaro. En Navarra e Pamplona non hai moitos referentes de eúscaro e escóitaa en eúscaro do adestrador e capitán de Osasuna, especialmente para nenos e novos, foi moi positiva nos últimos anos".
Fala Ane Martiartu [É un
afeccionado arroxado] "A afección á saúde definiuse sempre como leal, pero ademais é moi variado e Jagoba tivo a capacidade de sumar esa diversidade porque é unha persoa transparente e natural. Defende e impulsa a quen cree e a súa tendencia cara ao eúscaro é un claro exemplo. Poderá ir de esmorga entre nós".
O bertso de agradecemento de Jagoba
“En Navarra tivemos o eúscaro como
escuro, pero avanzamos e actuamos, non temos
ningunha lingua en ningún sitio,
polo que entre todos impulsemos, a
gritar, a impulsar”
Entre xaneiro e maio de 2015, despois de terminar os estudos con 25 anos, a miña amiga Irati Astobieta e eu fómonos por Chile, Arxentina e Uruguai no marco do proxecto Kalabazan Ibiltaria. A través da ferramenta poética Poesía Rumoreada regalabamos polas rúas os poemas... [+]