Enpatia bila, geure buruaren alde
Aurrerantzean, euskaraz eginen duten euskaldunok bi –edo hiru– hizkuntzatan ongi moldatzen diren hiztunak izanen dira. Sarritan, erdaraz euskaraz baino hobeki moldatzen direnak gainera. Euskaraz eginen dute, baina ez ezinbestean euskaldun elebakarren garaian bezala, hala nahiko dutelako baizik. Gauzak ikaragarri aldatzen ez badira behintzat.
Gutako askok, ez denek jakina, bi aukera izanda euskaraz egitea hobetsiko dugu, halaxe nahi dugulako. Nahi edo sentimendu hori ez genuke akaso denek berdin azalduko, askotariko bulkadak egon bailitezke horren atzean: ideologikoak, kulturalak, erosotasunari lotutakoak…
Ez naiz deus deskubritzen ari eta irakurle horrek hainbeste badakizu. Susmoa dut, ordea, askok ez duela guretzat bistakoa den kontu hau usaintzen. Alegia, euskaraz egin nahi dugula hobeki sentitzen garelako, ez dela apeta hutsa. Euskarari eusteak hainbatetan sortzen dizkigun gatazkatxo eta deserosotasun handien eta txikien gainetik euskaraz egin nahi izaten dugu, hain zuzen ere, batean edo bestean ez garelako berdin sentitzen.
Saiatzen ote gara, ordea, gure barruko sentimendu hori azaltzen erdaldunei, esate baterako? Egoera jakin eta ohiko bat daukat gogoan eta horretaz ariko naiz: zazpi euskaldun + erdaldun bat = zortzi erdaldun. Erdaldun bakar hura gaizki edo deseroso senti ez dadin, gu sentitzen gara gaizki, etsiak hartuta, gurekin beti euskaraz ari direnekin erdaraz arituta, erridikuluaren eta egonezinaren arteko sentsazio arraro batean.
Ez baikaude ohituta hizkuntza erabilera emozioekin eta sentimenduekin lotzen, eduki formal eta ideologikoekin osatzen baitugu euskararen inguruko diskurtsoa, batzuetan erdaldunen enpatia aktibatzeko aukera bat galtzen ari garela iruditzen zait. Egin dezakegu euskaraz, noski, eta zortzikotearen egoera horretan hala egin behar dugula iruditzen zait niri behintzat. Eta egin dezakegu inori argibiderik eman gabe, guk ere badugu normal aritzeko eskubidea.
Baina agian aiseago gaindituko genituzke egoera jakin horietan euskaraz aritzeko konplexuak eta ezintasunak gure ondokoen –gure inguruko erdaldunez ari naiz– erresistentziak erortzen ikusiko bagenitu, eta uste dut gure sentimendu horiek noizean behin behintzat adieraztea behar beste erabiltzen ez dugun arma bat dela horretarako. Adierazteak merezi duenean, jakina, ez baita beti horrela izaten! Merezi duenean, horrenbestez, azaldu, hitz egin, eta hortik aurrera eutsi lasai geureari.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
O catro presidentes belgas (Emmanuel Macron, Keir Starmer, Friedrich Merz e Donald Tusk) esixiron o 10 de maio a Vladimir Putin un cesamento do fogo de máis de 30 días de duración. O presidente ruso respondeu: “Empecemos a negociar a paz en Istambul o 15 de maio”.
Ambas... [+]
Hazparnen idekiko da –hau publikatzean ez bada jadanik egina– liburu denda berria. Et’abar deituko da. Denda tipia izanen da, euskarazko publikazioen eskaintza ukanen duena. Ez da Ipar Euskal Herri barnealdean bakarrik arituko. Hain zuzen ere, azken lau... [+]
Informazio sareetan murgilduta, aktibismo digitalaren inguruan zenbait informaziora heldu naiz. Aktibista digitaletan pentsatzen dudanean, antolaketa moduetan ere pentsatzen dut, denok ez diegu-eta arazoei berdin heltzen. Batzuek aktibismo digitalari komunikazioatik heltzen... [+]
Podería escribir sobre a invasión na hooliga de Bilbao, pero eu vivo nun pequeno pobo e non sufrín. Podería escribir sobre o Euskaraldia, dar as grazas a quen nos axudastes a non dar as costas ao eúscaro, pero non é iso o que me pide o corpo.
Levo días buscando temas, a... [+]
Temos noticia da semana pasada: En Irun, un transportista de 67 anos faleceu cando se atopaba cargando un camión cun turismo estacionado na calzada. Si fose na estrada, escoitariamos as “molestias na estrada”; despois, en forma de baixo, “un camioneiro faleceu no... [+]
Non son moi partidario da conspiración. E moito menos son partidario das conspiracións. Pero hai un que, aínda que ao principio me sorprendese incrédulo, non tardará en convencerme. Vístelo dando voltas pola vosa rede social favorita: Conspiración Mercadona.
Segundo esta... [+]
Imaxina unha piscina do polideportivo con seis filas de cortizas. Estás de pé diante dunha desas liñas. Na primeira rúa ve vostede a dúas señoras e homes de idade que nadan lentamente co seu taboleiro. Na segunda rúa, con todo, hai dous mozos nadando cun estilo mellor que... [+]
A limitación de Trump traduciuse nunha serie de medidas fiscais tolas e erráticas que levaron a numerosos países da Unión Europea a destinar axudas económicas a sectores e empresas desfavorecidos. Por exemplo, o Goberno central de Madrid acaba de aprobar un plan de choque... [+]
Histórico, un tribunal da Monarquía Española ha aprobado a seguinte resolución: "Os funcionarios encargados da vixilancia de Iratxe Sorzabal aplicáronlle electrodos para obrigarlle a declarar, o que supón unha vulneración flagrante dos seus dereitos humanos fundamentais",... [+]
Oliver Laxe-k esan zidan behin enpatiari eustea dela zuzenena bizitza honetan. Zauritutako jendeak hunkitzen duela, eta jakin-min handia sorrarazten diola; eta hori dela, hain zuzen ere, gehien gustatzen zaion gauzetako bat: bere buruari galdetzea zergatik hunkitu duen horri... [+]
Algo inesperado... neste inicio de ano Iberdrola obtivo máis de dous mil millóns de euros de beneficios, pero non está en condicións de tirar aos ceos foguetes, tesouros, celeiros... ou o que sexa, porque o ano pasado ha gañado un 27% menos que no mesmo período. Algún... [+]
No debate sobre a educación, o neoloxismo que estamos a utilizar algúns de nós (creo que podemos chamalo así) é o pedagogismo, quizá o que necesita explicación. A idea é dar unha oportunidade á pedagoxía, separando ambas as cousas. Do mesmo xeito que ocorre na... [+]
En política, a tensión entre o desexo de influír na sociedade e profundar nos signos de identidade é inevitable. A interacción entre a difusión e o fortalecemento das propias características é un indicador da política. Trátase de conseguir ambas as áreas e... [+]