O xornalista Guillem Martí publicou un artigo en Directa sobre o tema. Aquí pódese ler na súa totalidade. Nós a continuación trouxémolo resumido:

A primeira asemblea xeral de AMEP celebrouse de forma semipresencial en Terrassa o pasado 23 de febreiro. En devandito acto constituíuse a asociación, aprobáronse os estatutos e nomeouse a Comisión Executiva. Á reunión asistiron representantes dos 74 municipios, a Asociación Catalá de Pequenos Pobos, a Rede de Soberanía Enerxética, a Rede de Pobos cara á Sustentabilidade e a Asociación de Autoconsumidores.

O Presidente de AMEP é Carlos Caballero (ERC), concelleira do Concello de Terrassa; Vicepresidente Alba Pijuan (ERC), alcaldesa de Tàrrega; Secretario Eloi Badia (Común de Barcelona); Tesoureira Marta Jofra (CUP) de Vilanova i Geltrú.

Asociados para facer fronte a Endesa

A idea de crear AMEP xurdiu o pasado mes de xullo cando 47 municipios comprometidos coa xestión pública da enerxía, xunto coa Asociación de Pequenos Municipios de Cataluña e a Rede de Soberanía Enerxética de Cataluña, asinaron un protocolo para regular un marco de colaboración entre municipios. Segundo explicou o presidente de AMEP, Carlos Caballero, ao medio Directa, o Concello de Terrassa foi elixido para a presidencia, xa que en 2020 foi o que levou o liderado cando os concellos se enfrontaron a Endesa: "Endesa esixiu aos municipios o cobro das facturas das familias vulnerables e, de acordo coa lei de pobreza enerxética, non podía reclamar esas facturas". Cabaleiro explicou que "unha vez máis, quedou claro que a unión fai a forza, porque cando nos xuntamos, Endesa xa non reclamou nada" e engadiu: "Non.

Os municipios membros da AMEP reúnen a tres millóns de cidadáns e cidadás. Hai cidades grandes e moi pequenas, con menos de 200 habitantes. "Cada un ten as súas características, os seus problemas e a súa cor política", explicou o lehendakari, "pero algo nos une a todos: Endesa controla na práctica o 95% da distribución de electricidade en Cataluña".

ERC e Todo por Terrassa gobernan en coalición a alcaldía de Terrassa, unha candidatura do pobo encabezada por Jordi Ballart: O exmilitante do PSC rompeu o carné do partido para protestar polo apoio ao 155, que se negou a abandonar a militancia. Ballart deuse a coñecer no seu alacte de Terrassa no seu intento de remunizar a xestión da auga. De feito, o AMEP ten como modelo a Asociación de Municipios e Axentes da auga Pública AMAP, creada en 2018 para a remunización da auga.

Presión á Generalitat para que faga unha auditoría a Endesa

A Rede de Soberanía Enerxética di que o problema do actual modelo enerxético é, sobre todo, a repartición da electricidade. "Nós apoiamos os cambios na xeración e comercialización de enerxía, pero a esencia da soberanía enerxética é recuperar o control democrático da rede de distribución", explicou Irene González.

O 95% da rede de distribución de Cataluña é propiedade de Endesa. Mario Urrea, presidente da Asociación Catalá de Pequenos Pobos, denunciou que nos pobos do interior están a construírse macroparques para a xeración de enerxías renovables, moitos dos cales son propiedade de Endesa, Naturgy e Iberdrola: "Iso axiliza o desaloxo dos pobos, dificulta a diversificación da economía e disipa o turismo. O aluguer de terras para labrar aos agricultores é moito máis baixo do que se faría nun polígono industrial do centro da cidade. Na zona interior está a repetirse o que fixeron na costa nos anos 70 e 80, e non só afecto ás zonas onde hai parques enerxéticos, senón tamén aos campos e parques naturais que atravesan as autoestradas eléctricas e as liñas de alta tensión. Ao trasladar a enerxía aos núcleos urbanos, pérdese un tramo no traxecto de tantos quilómetros e, por tanto, xeran moito máis do necesario".

"A orixe de todo este problema é o actual marco legal", explicou o presidente de AMEP, Cabaleiro. "De feito, a unha compañía ocorréuselle gardar información sobre a súa rede e o seu mantemento. A opacidade desta empresa convértese nunha impunidade, porque non temos ferramentas públicas para controlar o que fai e o que non fai Endesa". Por iso, un dos principais obxectivos de AMEP é "crear unha fronte común para que os concellos presionen á Generalitat de Catalunya", que é a competente en enerxía para que poida auditar a Endesa "para que estea obrigada a investir en mantemento e a mellorar o servizo". Irene González engadiu que as auditorías "non só deben ser técnicas, senón que tamén deben estar integradas por cidadáns e cidadás".

Traballando o futuro

En contraposición ao modelo actual, AMEP e a Asociación Catalá de Pequenos Pobos reclaman que o dereito social ao acceso á enerxía estea garantido e que non haxa pobreza enerxética, que as empresas e a cidadanía teñan libre e facilmente a posibilidade de xerar enerxía verde e compartila cos seus veciños, que as redes de distribución de enerxía non estean só en mans de multinacionais e que a cidadanía poida participar na regulación e modernización. Reclamaron novos modelos de gobernanza baseados na cooperación entre os pobos, tanto a través das mancomunidades como nas redes de consorcios e pobos. Irene González, integrante da Rede de Soberanía Enerxética, subliñou que "para lograr unha transición enerxética ecofeminista é necesario un modelo que permita facer política nunha escala superior á dos pobos, pero desde os municipios". Sinalou que "os fondos europeos para enerxías renovables lévanos directamente as grandes empresas do sector aos países nos que se instalarán sen que isto implique ningún ben". E engadiu que esta transición hai que organizala "para preservar o equilibrio do territorio, para que os pobos da montaña non se volvan a converter, como sucedeu coas grandes nucleares, en produtores de consumo nas grandes cidades".