Munduko energia kontsumoaren igoera eragin dute industriaren, AAren datu-zentroen eta bero boladen areagotzeek 2024an
Energiaren Nazioarteko Agentziak (IEA) astelehenean argitaratutako txostenaren arabera, %2,2 igo da energia eskaria 2024an aurreko urtearekin alderatuta, besteak beste, egiturazko arrazoi hauengatik: beroari aurre egiteko argindar gehiago erabili beharra, industriaren kontsumoa igotzea, auto elektrikoen eta datu-zentroen hedapena. Energiaren kontsumoarekin batera horrek sortzen dituen isuriak ere hazi dira, %0,8ko igoera izan zuten iaz.
Energiaren Nazioarteko Agentziak urtero ateratzen duen txostenean ezagutarazi du 2024an energia kontsumoa %2,2 hazi dela. Azken hamarkadako bataz besteko hazkundea %1,3koa da. Elektrizitatearen kontsumoa berriz, %4,3 hazi da eta aurreko hamarkadako bataz bestekoa bikoiztu du. Eraikinetako elektrizitatearen erabilera elektrizitatearen hazkundearen ia %60 izan da, eta datu-zentroen energia gaitasuna % 20 handitu da mundu osoan, bereziki AEBn eta Txinan.
IEAk zenbait fenomenori egozten dio energia kontsumoaren hazkundea: munduko tenperatura errekorrei –herrialde askotan "hozte eskaria" bultzatuz–, industriaren kontsumoei, garraioaren elektrifikazioei, datu-zentroen hazkundeari eta adimen artifizialari. Indiak izan du hazkunde handiena (%4,9), ondoren Txina (%2,9) eta hirugarrenik AEB (%1,7(. Europar Batasunak ere hazkundea izan du, 2017az geroztik lehen aldiz –2021eko Covid-19aren osteko "errebotea" alde batera utzita–.
Energia berriztagarriek gora egin dute
Elektrizitate sorkuntzaren %80a berriztagarrietatik eta energia nuklearretik egin da 2024an. Berriztagarriek 22. urtez jarraian errekorra ezarri dute. Energia nuklearraren ekoizpena, azken hiru hamarkadetako handienetan bosgarrena izan da.
Energia fosilen erabilpena hazi da
Ohi baino gehiago erabili dira 2024an erregai fosilak. Energia eskari berriaren %28 gas naturaletik eratorritakoa izan da, %15 ikatzetik eta %11 petroliotik. Energia berriztagarri eta nuklearrak gainontzeko zatia bete zuten, %38 eta %8 urrenez urren. Erregai fosilen artean, gasak izan du hazkunde handiena: %2,7koa. Ikatza aldiz, %1 hazi da. Hala ere, biek, hazi adina CO2 isuri eragin dituzte, %2,5 gasak eta %0,9 ikatzak.
Petrolioari dagokionez, eskariak gora egin du (%0,8(; 2023. urtean baino hazkunde lausoagoa (%1,9). 2024an petrolioaren kuota %30etik jaitsi da lehen aldiz, % 46ko maximoa lortu eta 50 urtera. Auto elektrikoek izan duten %25eko salmenten hazkundeari egozten dio IEAk jaitsiera.
Bi kooperatibek euren arteko elkarlanean "urrats sendoagoak" emango dituztela iragarri dute, energia eta telekomunikazio sistema "erresiliente" bat sortzeko. Deia egin diete herritarrei Itzali sistema, piztu alternatibak manifestuarekin bat egin dezaten.
Ustekabean edo... urte hasiera honetan bi mila milioitik gorako irabaziak izan omen ditu Iberdrolak, baina ez omen dago txapliguak, altxafuegoak, etxaferuak... edo dena delakoak zeruetara botatzeko egoeran, izan ere, iaz aldi berean baino %27 gutxiago irabazi omen du. Atalen... [+]
Apirilaren 28ko gauean Bartzelonako Badal Ramblako terrazak gainezka zeuden; hoztu gabeko garagardoak zerbitzatzen ziren, baina jendeak zoriontsu zirudien. “Munduaren amaierak iritsi behar badu, pozik harrapa gaitzala”, esaten zidan auzokide batek. Hamar ordu baino... [+]
Energia politikek haserreak eta desadostasun sakonak sortu dituzte ekologisten artean. Ez da gauza berririk. Hemen eta atzerrian. Hemen eta orain, nabarmen. Duela bi urte, 2023ko udaberrian, gure ikerketa taldeak (ekopol.eus) hiru mahai-inguru antolatu zituen Donostian,... [+]
Zurea ez da ekologia, zurea ideologia da!”. Espainiako oposizio buruaren hitzak dituzue, oraingoan itzalaldia aitzakia hartuta. Zer den ideologia hitza desitxuratzea; trantsizio energetikoa edota energia politika, hitzak dioen moduan, politika hutsa delako. Kapitalismoaren... [+]
Iberiar penintsulan apirilaren 28an gertatutako itzalaldiak, egungo energia sistemak dituen arrakala guztiak utzi zituen bistan. Enpresa elektriko handien diru gosea, berriztagarrien ezarpen masiboak dakartzan ajeak, eta herritarrok bizimodu hiper-elektrifikatuarekiko dugun... [+]
Antonio Turiel fisikari eta CSICeko ikerlariak aspaldiko urteetan ez bezala bete zuen Hernaniko Florida auzoko San Jose Langilearen eliza asteazkenean. Zientoka lagun elkartu ziren Urumeako Mendiak Bizirik taldeak antolatuta Trantsizio energetikoaren mugak izeneko bere hitzaldia... [+]
Gero eta nabarmenagoa da Espainiako Estatuak ez duela planifikazio demokratikorik energiaren arloan. Duela gutxi jasan dugun itzalaldia adibide garbia da, baina ez da bakarra. Energia berriztagarrien kontrolik gabeko eta lurralde askotan gehiegizko hedapena da beste adibide... [+]
Pedro Sánchezek hornitzaile pribatuei eta Red Eléctrica de Españari egotzi die itzalaldiaren inguruko informazio gutxi eskaintzea, baina azken honek jakinarazi du "gutxi gorabehera" aurkitu dutela Iberiar penintsula osoko argindarra joatearen arrazoia... [+]
Red Eléctrica de Españak zibererasoaren aukera erabat baztertu du, eta bi instalazio fotovoltaikoetan jarri du begirada. “Operadore pribatuei erantzukizunak eskatuko dizkiegu eta berriro ez gertatzeko beharrezko neurriak aktibatuko ditugu”, adierazi du... [+]
Hedabideetan nahiko aipatu dira asteleheneko itzalaldiak gizartean eragin dituen ondorioak, baina nahikoa aipatu al da gertakari horrek agerian uzten duena? Besteak beste, bi auzi nagusi: bizirauteko energiarekiko dugun menpekotasuna eta azken urteetan gertatzen ari den zerbitzu... [+]
Egunak argitzerako itzuli da argindarra ia-ia leku guztietara. Euskal Herrian baino atzeratuago egin du Espainiako Estatuko lekurik gehienetan, baita Portugalen ere. Normaltasun itxura gaur Euskal Herrian, baina goizeko lehen orduan ez dira funtzionatzen ari aldirietako trenak... [+]
Gaueko 21:00etarako, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako %85era itzuli da hornidura energetikoa, eta Nafarroan, berriz, %50era. Egoera okerragoa bizi dute Espainian eta Portugalen: hurrenez hurren, argindarra lurraldearen %25era eta %10era iritsi da.
Sare elektrikoa erabat erori da... [+]