Kattalin Agerre.- Goizeko 6:30ean, Lekeitioko Talan dantzatu duten gaurko lehen eguzki-dantza Lekeitioko Etorkizuna dantza taldeko emakumeek. 1975ean berreskuratu zenetik San Pedro egunez dantzatu da, baina gerra aurrean San Joan egunean, egunsentian, eguerdian eta ilunabarrean andreen soka-dantza dantzatzeko ohitura berreskuratu dute.

Tolosako Udaberri Dantza Taldearen 60. urteurrenerako sortutako ikus-entzunezkoa da honakoa. Taldea osatu eta elikatu duten 6 belaunaldietako kideak dira protagonista, eta haien bizipenek gidatuko dute dokumentaleko haria, 43 elkarrizketatan barrena. Aulkien kulunka ondare izateko sortu zen, sei hamarkadatako historia nonbait gordetzeko. 

Sinopsia

Txikiak, handiak, arinak, egur sendoz eginak. Mende zaharreko estetiken jarraitzaileak, hiru hankakoak edo laukoak. Diseinu... [+]

2017ko irailaren 24an eta urriaren 8an, igandearekin, Bidarraiko herritarrek kabalkada bat antolatu zuten. Baxe-Nafarroako herri ttipi horretan ez zen herriko plaza baino leku hoberenik horrelako emanaldi baten emateko. Mendiz inguraturik, eguzki eder batekin, goxotasuna sentitzen zen. Halarik ere, hastapen batean ematekoa zuten kabalkada urriaren 1ean urriaren 8a partez baina aro txarrarengatik ezinezkoa izan zuten. 100 parte hartzaile baziren, eta bi aldietan 1300 pertsona etorri ziren... [+]

Gaur eta bihar zortzikoa dantzatuko da Lantzeko plazan, inauterietako partehartzaile askok Maria Pilar Urrizarekin ikasi zuten dantzatzen. Maria Pilar Urriza 1942an jaio zen Lantz-en.

Ziur egun hauetan sarean bolo-bolo ibili den bideoa ikusi egin duzuela: FITUR turismo azokan, Euskadi-Basque Country stand-ean eta Xabi Solanoren biribilketapean 3 dantzari, praka eta jaka zuriz Backstreet Boys antzean jantzita, eta ballet kutsuarekin tente-tente dantzan. Ez naiz gustuaz arituko, hori norberaren baitan baitoa, baina uste dut lekuz kanpo dagoen ikuskizun bat dela horrelako stand baterako.

Juan Inazio Iztueta Etxeberriak (Zaldibia, 1767-1845) arrastoa utzi zuen euskal dantza eta herri musikan, idazle bezala egindako aportazioaz gain. Haren jaiotzaren 250 urteak betetzen direnean, sorterrian hitzaldi, irakurketa eta dantza erakustaldiz osatu dute omenezko egitaraua.

Baserritik galtza luzeekin jaitsi eta isunarekin itzuli zela etxera kontatu du Arantxa Arregi azkoitiarrak (Azkoitia, 1935) Maxixatzen aldizkarian. Arantxa Arregi eta Antonia Aldalur galtzak eta txapela jantzita irten ziren enkargutara, baina dendatik irtenda udaltzainak gelditu eta isuna jarri zien galtza luzeak eramategatik. Honela zioen isuneko faltak: "ir vestido de chico por las calles, el día 16 del actual". Arregik harro kontatzen du herrian galtza luzeak jantzi zituen... [+]

Baztango sagar-dantzen eta soka-dantzen inguruko ikerketa-lan sakona argitaratu berri du Patxi Larraldek Txistulari aldizkarian. Artikuluekin batera Larralde aita-semeei egindako elkarrizketa argitaratu da. Arizkungo eta Baztango dantzen eta musika kontuen inguruan aritu dira Larraldetarrak.

1921ean Santurtzin emakumeek dantzatu zuten soka-dantzaren erakoa dantzatuko dute berriro irailaren 30ean. Film batean jasota daude, mende hasieran, herriko traineruak irabazi zuen estropada zela eta dantzatu zuten soka-dantzako irudiak. Andoni Floresek, Santurtziko Mendi Alde dantza taldeko kideak, azaldu digu film horretako imajinetan oinarritu direla dantza osatzeko. Pauso berri batzuk sartu dituzte, baina egitura tradizionalean oinarritutako soka-dantza egingo dutela dio.

Ez-ohiko irudia dantzaren munduan: musikariak itsu eta dantzan ari direnak gor. Gaur egun, bizimodu eta jarduera arruntetan integratzeko ahalegina egiten da, baina ez dira kontu berriak horiek, XX. mendearen erdi aldera Deustun gor-mutuz osatutako dantza taldea izan baitzen.