Europa: Arma Nuklearrei Stop!
OTAN-en aginduari jorraituz, 572 misil ezarriko dira aurten Europako lurraldeetan. Gerra nuklearraren mamu beltza da oraingoan Europan zehar zabaltzen dena.
Hori dela eta, sendotuz joun dira hainbat herrietan Bakearen Aldeko Mugimenduak, ia beti Gobernuen joera pro-nuklearren aurka.
Bada, hala ere, Europan eta aspalditik nuklearizazioaren aurka jokatzen ari den Gobernurik, Finlandiakoa adibidez. Helsinkin ospatu zen duela hamar urte Seguritate eta Kooperaziorako Konferentzia. Bigarren Gerra Mundialean alemanen eta sovietarren inbasioak jasan ondoren, 1 946.ean Parisko Akordioan, neutraltasun estatusa lortu zuen Finlandiak gerra berriaren arriskua urruntzeko kezka handia agertu izan du. Honetarako ahaleginen artean, Bakerako eta Desarmerako Institutu bat sortu zuen Gobernuak, urteko 40 milioiz subentzionatuz eta zenbait zientzi-gizon eta irakasle bertan lanean jarriz. Honen bidez eta Helsinkiko akordioei jarraipena emanez, bakearen aldeko proposamenak aurrera eraman nahi ditu.
Institutu honetako zuzendaria den TAPIO VARIS-ekin elkarrizketa egiteko aukera izan dugu egunotan. Hogeita hamasei urteko irakaslea dugu berau, arma arazoetan aditua, hainbat aldiz ONU eta UNESKOko Desarmerako Batzordeetan bere Gobernuaren ordezkaria izana.
Ondoren, sovietarrak Ural mendietan 351 misil SS-20 zeukatelako atxakiaz hartu zen "euromisilen" akordioa. Baina sovietarren misil horiek SALT elkarrizketen aurretik zeuden han, gero berriztu bazituzten ere. Beraz, Europan orain CRUISER eta PERSHING delako misilak kokatzeak apurtzen du, bai, oreka, eta gainera maila estrategikoan. Kontutan izan behar dugu ondorengo datu hau: Alemania Federalean jarriko diren misilak 6 minututan ailega daitezke Sovietar Batasunera; aldiz, Sovietar Batasunetik Estatu Batuetara iristeko 8 minutu behar dute beste aldekoen misilek. Honek krisi berri bat zabaltzen du 1959.ean Kubako misilekin gertatuaren antzekoa.
Beraz, nik uste, Andropov-ek bakerako egindako azken proposamenak zintzoak dira eta kontutan hartu beharko lirateke.
Alemania Federaleko kasua diferentea da. Dudarik gabe, "euromisilen" ezartzeak ideologia kontserbadoreak indartzen ditu. Baina sakonago begiratuz Europako gizarteen barne polarizazio batetara garamatzala uste dut. Izan ere, epe laburrera, Europak kanpotik itxura trinkoa emango du. Hala bar, eskuindarren erradikalizazio eta Gobernuen eskuinera jotzeko tendentzia, dagoeneko Estatu batzuetan ikusten ari garena, hain zuzen ere.
Baina urte pare bat barru, ondorio grabeagoak ikusiko ditugu, alegia, misilen kokatzeak Europako Estatuen barnean polarizazio bat ekarriko duela, akordio-ezaren zentzuan. Eta honetan Bakearen Aldeko Mugimenduek garrantzi handia izango dute, iparamerikarrek eta frantsesek sovietartzale kontsideratu dituzten arren, nik ez dut halakorik sinesten. Eritzi hori mugimendu hauetan dabilen jendearen giza konpromisuaren infrabalorazio batetik letorke. Etorkizunerako, mugimendu hauek oso garrantzitsuak iruditzen zaizkit. Eta aipatu dudan legez, Europak kanpora emango duen itxura homogeneoa alde batetik eta barne egoeraren ahuleziak bestetik, dialektikoki barne aldaketa bat prestatuko dute hurrengo urteetarako.
Eta bigarren galderari erantzunez, formalki badakigu OTAN, Ipar Atlantikoaren defentsarako erakunde bat dela, eta horregatik Europako zenbait herri ere bertan daudela. Halere, uste dut Europak politika proplo eta berezi bat izan beharko lukeela eta ez USAren menpean ibili. Baina noski, Estatu Batuak botere global bat dira, eta konprometituta dago Asian, Ertamerikan eta oro har Hegoamerika osoan. Nik honetaz galdera bat planteiatzen dut, eta zera da: OTANen dauden Europar kideek zergatik ez duten pixu gehiago Aliantzan erabakitzen den politikan.
Afrika litzateke beste gune ez-nuklear posiblea. Hegoamerika osoa, Tlatelolco-ko Akordioaren ondoren ez-nuklearra kontsideratua dago. Baita Asiaren parte bat ere.
Europan askoz zailagoa da, dagoenekoz nuklearizaturik baikaude. Bide okerretik sartu gaituzte europearrok, eta gaizki ibilia desibili beharko dugu.
Textua eta argazkiak:
Israel Gazan egiten ari den genozidioaren aurkako mezuak adierazteagatik mota askotako errepresioa jasan du Irlandako Kneecap musika taldeak: Liam Óg Ó hAnnaidh kidea asteazkenean epaitu zuten, Londresen emandako kontzertu batean Hezbollah miliziaren bandera... [+]
Israelgo armadaren barne agiri batean agertzen diren datuek diote Gazan hil dituzten sei palestinarretatik bost zibilak direla, azken hamarkadetan aurrekaririk ez duen sarraskia izanik. Israelgo zerbitzu sekretuek maiatzean zioten armadak Hamaseko eta Jihad Islamikoko 8.900... [+]
Youssef Al-Zuq munduko preso gazteena izandakoaren bizitza Gazako zigor zikloaren ikur da. Al-Zug 2008an jaio zen kartzelan, ama atxilotu eta epaiketarik gabe espetxeratu ondoren. Uztailaren 12an hil zuten Israelen bonbardaketa batean.
Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.
.jpg)
Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.
Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]
Espainiako Vuelta abuztuaren 23tik irailaren 14ra izango da, bertan, Israel-Premier Tech taldeak hartuko du parte. Txapelketaren zuzendari Javier Guillének esan du "ezin dituztela kanporatu, puntuazioa dela eta parte hartzeko eskubidea" irabazi baitute.
AEBko Zientzia Fundazioaren Antartikako Programak (USAP) jakitera eman duenez, Antartikako ikerketa-baseetan 2022-2024an egin duten galdeketan, parte-hartzaileen % 41k adierazi du sexu-erasoa edo sexu-jazarpena jasan duela.
Ibilaldiaren helburuak dira, alde batetik, Euskal Herrian kausa palestinarra babesteko sarea ikusaraztea eta aktibatzea, eta, bestetik, sionismoarekin kolaboratzen duten enpresa eta erakundeak salatzea, hala nola CAF, Teva, Carrefour, Zara eta Bardeako tiro poligonoa. Euskal... [+]
Gazako palestinarren aurkako genozidioa aurrera doan bitartean, Europak Israelgo armagintza industria hauspotzen jarraitzen du. Elbit Systems Israelgo armagintza enpresa ezagunak joan den astean iragarri zuen Europako herrialde batekin 1.600 milioi euro baino gehiagoko kontratua... [+]
Komunikazio ministro eta gobernuaren bozeramaileak iragarri du neurria. Berehala galdetu diote ea mehatxuren batek bultzatu duen erabakia, eta horri erantzun dio "mehatxua Israelgo eskuin muturretik" datorrela.
Bero boladek, haizeak eta lehorteek suteak pizteko aukerak bikoiztu dituzte Europan. Portugal, Espainia, Grezia eta Turkia pairatzen ari dira suterik handienak. Milaka suhiltzaile eta herritar ari dira suaren kontra borrokan Europa hegoaldeko herrialdeetan.
AEBetako presidentea Zelenskirekin eta Europako haren aliatuekin bildu da astelehenean, Etxe Zurian. Badirudi Trumpek ontzat jo duela Vladimir Putinek ostiralean izandako bileran proposatutakoa: Ukrainako gerra amaitzeko Kiev "lurralde truke posibleez" hitz egiteko gai... [+]
Alaskan nahiz Etxe Zurian egindako bilkurek sortzen duten harrabotsaren parekorik ez du piztu. Eta protagonistek ere hala nahiago, esango nuke. Baina begien bistako garrantzia du Asiako bi potentzia nagusientzat eta, zeharbidez, kontinente osorako: Txinako Kanpo-arazoetako... [+]
Gaza Hiria osorik okupatzeko onartu berri duten planaz kezkatuta, milaka israeldarrek Benjamin Netanyahu Israelgo lehen ministroari exijitu die Hamasekin akordio batera iristeko "gerra amaitu" eta zerrendan dituzten bahituak aske uzteko. Herrialdeko lehen... [+]