Europa: Arma Nuklearrei Stop!
aurre egingo dieten hedabide independenteak
OTAN-en aginduari jorraituz, 572 misil ezarriko dira aurten Europako lurraldeetan. Gerra nuklearraren mamu beltza da oraingoan Europan zehar zabaltzen dena.
Hori dela eta, sendotuz joun dira hainbat herrietan Bakearen Aldeko Mugimenduak, ia beti Gobernuen joera pro-nuklearren aurka.
Bada, hala ere, Europan eta aspalditik nuklearizazioaren aurka jokatzen ari den Gobernurik, Finlandiakoa adibidez. Helsinkin ospatu zen duela hamar urte Seguritate eta Kooperaziorako Konferentzia. Bigarren Gerra Mundialean alemanen eta sovietarren inbasioak jasan ondoren, 1 946.ean Parisko Akordioan, neutraltasun estatusa lortu zuen Finlandiak gerra berriaren arriskua urruntzeko kezka handia agertu izan du. Honetarako ahaleginen artean, Bakerako eta Desarmerako Institutu bat sortu zuen Gobernuak, urteko 40 milioiz subentzionatuz eta zenbait zientzi-gizon eta irakasle bertan lanean jarriz. Honen bidez eta Helsinkiko akordioei jarraipena emanez, bakearen aldeko proposamenak aurrera eraman nahi ditu.
Institutu honetako zuzendaria den TAPIO VARIS-ekin elkarrizketa egiteko aukera izan dugu egunotan. Hogeita hamasei urteko irakaslea dugu berau, arma arazoetan aditua, hainbat aldiz ONU eta UNESKOko Desarmerako Batzordeetan bere Gobernuaren ordezkaria izana.
Ondoren, sovietarrak Ural mendietan 351 misil SS-20 zeukatelako atxakiaz hartu zen "euromisilen" akordioa. Baina sovietarren misil horiek SALT elkarrizketen aurretik zeuden han, gero berriztu bazituzten ere. Beraz, Europan orain CRUISER eta PERSHING delako misilak kokatzeak apurtzen du, bai, oreka, eta gainera maila estrategikoan. Kontutan izan behar dugu ondorengo datu hau: Alemania Federalean jarriko diren misilak 6 minututan ailega daitezke Sovietar Batasunera; aldiz, Sovietar Batasunetik Estatu Batuetara iristeko 8 minutu behar dute beste aldekoen misilek. Honek krisi berri bat zabaltzen du 1959.ean Kubako misilekin gertatuaren antzekoa.
Beraz, nik uste, Andropov-ek bakerako egindako azken proposamenak zintzoak dira eta kontutan hartu beharko lirateke.
Alemania Federaleko kasua diferentea da. Dudarik gabe, "euromisilen" ezartzeak ideologia kontserbadoreak indartzen ditu. Baina sakonago begiratuz Europako gizarteen barne polarizazio batetara garamatzala uste dut. Izan ere, epe laburrera, Europak kanpotik itxura trinkoa emango du. Hala bar, eskuindarren erradikalizazio eta Gobernuen eskuinera jotzeko tendentzia, dagoeneko Estatu batzuetan ikusten ari garena, hain zuzen ere.
Baina urte pare bat barru, ondorio grabeagoak ikusiko ditugu, alegia, misilen kokatzeak Europako Estatuen barnean polarizazio bat ekarriko duela, akordio-ezaren zentzuan. Eta honetan Bakearen Aldeko Mugimenduek garrantzi handia izango dute, iparamerikarrek eta frantsesek sovietartzale kontsideratu dituzten arren, nik ez dut halakorik sinesten. Eritzi hori mugimendu hauetan dabilen jendearen giza konpromisuaren infrabalorazio batetik letorke. Etorkizunerako, mugimendu hauek oso garrantzitsuak iruditzen zaizkit. Eta aipatu dudan legez, Europak kanpora emango duen itxura homogeneoa alde batetik eta barne egoeraren ahuleziak bestetik, dialektikoki barne aldaketa bat prestatuko dute hurrengo urteetarako.
Eta bigarren galderari erantzunez, formalki badakigu OTAN, Ipar Atlantikoaren defentsarako erakunde bat dela, eta horregatik Europako zenbait herri ere bertan daudela. Halere, uste dut Europak politika proplo eta berezi bat izan beharko lukeela eta ez USAren menpean ibili. Baina noski, Estatu Batuak botere global bat dira, eta konprometituta dago Asian, Ertamerikan eta oro har Hegoamerika osoan. Nik honetaz galdera bat planteiatzen dut, eta zera da: OTANen dauden Europar kideek zergatik ez duten pixu gehiago Aliantzan erabakitzen den politikan.
Afrika litzateke beste gune ez-nuklear posiblea. Hegoamerika osoa, Tlatelolco-ko Akordioaren ondoren ez-nuklearra kontsideratua dago. Baita Asiaren parte bat ere.
Europan askoz zailagoa da, dagoenekoz nuklearizaturik baikaude. Bide okerretik sartu gaituzte europearrok, eta gaizki ibilia desibili beharko dugu.
Textua eta argazkiak:
Urriaren 19ra arte dago ikusgai Donostiako Kaian Amerikako konkista eta arpilatzeari bandera berdea eman zion itsas-espedizioko itsasontzi baten erreplika: Cristobal Colónen Santa Maria. Espainiarrek segitzen dute haien loria inperiala gorazarre egiten, bertoko agintari... [+]
Israel eta Hamas negoziaketa betean dira, Trumpek proposatutako su-etenerako planaren harira. Ekialde Hurbileko zenbait hedabidek informatu dutenez, bahitu israeldarren trukean askatu behar dituen preso palestinarren izenen zerrendan jarri zuten Marwan Barghouti, baina... [+]
“Venezuelako herriaren eskubide demokratikoen alde egindako lan nekaezinagatik” eman diote 2025eko Bakearen Nobel saria María Corina Machadori, Jorgen Watne saria eman duen batzordeko lehendakariak ostiral honetan Oslon jakinarazi duenez.
AEBetako armadak SAPA Placencia, Aperribay familiaren enpresa, aukeratu du 7.000 tankeren transmisio-sistema hornitzeko. Programa berri horrek 5.000 milioi eurotik gorako diru sarrerak ekarriko dizkio hamabost urteko epean. Borrokarako ibilgailuen flota berritzeko ekoizpena... [+]
Hilabeteko protesta jendetsuen ondoren heldu da erabakia. Segurtasun faltaren eta pentsioen erreformaren aurka altxatu dira gazteak eta garraio publikoko langileak. 2022an ere izan ziren protestak, Boluarte boterera heldu zenean; eta ordukoan 60 lagunetik gora hil ziren... [+]
Donald Trumpek ostegun goizaldean iragarri zuen Hamas eta Israelen arteko akordioa eta ostiral goizaldean berretsi du Israelgo Gobernuak. Oraindik, alabaina, ostiral goizean Gazan Israelgo okupazio armadaren erasoak gertatzen ari ziren, besteak beste Khan Younis hirian.
Elbit Systems enpresa Israelgo arma fabrika handiena eta armadaren hornitzaile handienetakoa da. Mecanocauchoren erabakia “elkartasun internazionalistaren garaipena” dela iritzi dio BDZk.
EHU-Palestinak agerraldia egin du gaur, Ignazio Barriola ikasgelategian; sarearen jardueraren berri emateaz gain, EHUko errektoretzarekin izandako harremanak jakitera eman nahi izan dituzte, eta emaitza horien inguruko posizionamendua ezagutarazi.
Nafarroako Gobernuak Israelgo Estatuarekin edozein harreman hautsiko zituela iragarri ondoren, Osasun Sailak adierazi du ez dituela luzatuko Israelgo enpresen hiru farmakoren kontratuak.
Gazte Koordinadora Sozialistak Beasaingo CAF enpresaren barnean pintaketak egin ditu, enpresak “kolonizazio prozesuarekin lotura” duela seinalatuz, prentsara igorritako oharrean. Sare sozialetan zabaldu dute bideoa.
Atxilotuek uko egin diote polizia-etxera joateari. Palestinarekin Elkartasuna plataformak eta BDZ Nafarroak babesa adierazi diete ikertutako pertsonei eta mobilizazioak iragarri dituzte atxiloketak gertatzen badira.
Bertsio ofizialaren arabera, ETAko militante Montxo Martínez Antiak 1975ean bere buruaz beste egin zuen Madrilen, Poliziak inguratuta zuen eraikin batean. Eusko Jaurlaritzak bertsio horri eutsi zion 2015ean. Orain, GEBehatokiak ikerketa egin du eta ondorioztatu du poliziek... [+]
Setioa hausteko Palestinara janaria zeramaten aktibista batzuk atxilotuta jarraitzen duten bitartean, honako gogoeta hau:
Bigarren Mundu Gerra hasi aurretik, Hitlerrek beste herrialde batzuetako lurrak konkistatu bazituen ere, Mendebaldeko potentziek ez zuten ezer egiten... [+]
Bartzelonako Coòpolis Ateneo Kooperatiboak bultzatzen duen Migrazioaren eta Ekonomia Solidarioaren Zirkuluak joan den urriaren 4an Katalunia Plazan antolatu zuen azokan sartu zen polizia. Ekitaldia aurrera eramatea eragozteaz gain, antolatzaileek eraso fisiko zein... [+]
Hamasek 48 bahitu askatuko ditu astelehenerako, eta Israelek 2.000 preso. Ostegun honetan dute izenpetzekoa lehen faseari buruzko akordioa; bigarren faseari buruzkoaz, ordea, ezjakintasun eta hauskortasun handiagoa nabaria da.