Soinuaren Lengoaia Ezkutua


2021eko uztailaren 26an
Paco Palacios Iraskasleareari Elkarrizketa
Soinuaren Lengoaia Ezkutua
Paco Palacios irakaslearekin berbatan
Berriro ere Paco Palaciosekin gara mintzo. Gaurkoan, gure hizketaldiak musika hartu du gaitzat, eta konkretuago Pacoren hitzetan «SOINUAREN LENGOAIA EZKUTUA» litzatekeen horretan. Duela urtebeteko zenbaki batetan gorptzaren gaia ikutu genuen orduan ere Paco solaskide genuela, eta esan zigunez ezinezkoa da gorputza mogimendutik banatzea, gorputza, gorputza ahotsetik, soinua bere j­atorria den tresnatik. Guztia, ESPRESIO OROKORRERA garamatzan bidearen partaide izanik.
Aparteko jakintza ageri du Paco Palaciosek zenbait gai ikutzerakoan: musika eta gizagaien bilakera, musika herrien mitologian, musika aluzinazioetan eta sexualitatean, etabar. Hain gutxi ezaguna den musikaren arloan ikuspegi berri bat agian.
Inguratzen Gaituen guztia soinua da
.ARGIA: Hasteko, galdera orokor bat, zer da musika?
PACO PALACIOS: Gizakiok bati izan dugu gauzak definitzeko premia larria. Musika zer den galdetzen diduzu eta ez dakidala erantzungo dizut. Beharbada musikaz hitzegiterik izango nuke beste ikuspuntu batetatik abiatuta: Musikaz gain ba al da ezer unibertsoan? Eta orduan nik erantzungo dizut musika dela unibertsoaren mamia. Inguratzen guituen guztia soinua da: baita argia ere, maiztasun handi nahiz txikiko bibraketak besterik ez bait dira. Soinua.
ARGIA: Eta zuretzat, zer da musika?
P.P.: Batez ere, gauzen errealitatea jaso ahal izateko modu bat. Ezagutzeko beti ere ikutu nahi izaten dugu. Hori da haurrak deskubritzearren egiten duen lehen saioa. Baina soinua sentitzen den zerbait da. Horrexegatik era artistiko printzipalenetakoa dugu, bere bidez ezin dugulako inola eskulturarik nahiz kuadrorik osatu... sentitu besterik ez. Musika maitatu egiten denean, bere lengoaia estetikoaren atzetik lengoaia bital bat ere badagoela deskubritzen da, gorputzaren hondotik bizitza sortarazten duen irrintzi bat. Kantatzea sortzea da. Gure herriak dezente daki horretaz. Gure mendietako melankonia, bailaretakoa, batik bat soinuzko presentzia da.
ARGIA: Badirudi esan nahi duzula musika distrakziozko bidea izateaz gain, beste zer edo zer ere badela. Baina hori aski teorikoa geratzen da. Nola gauzatuko litzateke hori?
P.P.: Bai, arrazoi duzu, normalean gauzek teorizazio malla bat hartzen dutenean, filosofia bihurtzen dira. Egia da norbera bakarrik gauza dela lehen esandakoa sentitu eta esperimentatzeko. Nik esaten dudana baino inportanteagoa bakoitzak esperimenta dezakeena da dudarik gabe. Nik nire esperientziatik hitzegiten dut, eta horrek arriskua du, jakina, apur bat airean gelditzeko, teoria gehiegizko itxura emanez edo...
ARGIA: Alda dezagun piska bat arloa, eta ikus dezagun orain musikak sendabide gisa duen indarra edo ahalmena. Magia? Naturismoa? Korronte psikologiko berriak?
P.P.: Musika, kulturaren bilakaera eta eboluzioaren gainetik dago. Bere jatorria unibertsoaren hastapenetan dago. Gizakiak, astoak bezalaxe, kasualitalez deskubritu du, baina desberdintasun batekin: gizakiok egoskorragoak gara eta soinuen gainean laneginez musika sortu dugu. Baina musika, nolabait esatearren, gizakiaren aurrean independiente ageri zaigun zerbait da. Horrexegatik dauka bere hizkuntza ezkutua eta era berean naturarengan eraginik sortzeko bere formulak ere. Kantu bat kultur forma baten ondorioa da alde batetatik, baina bestetik ere bakardadea, melankonia edo larriminaren kontrako botika egokia bada. Txalapartaren kolpea histori eta kultur prozesu baten erresultadoa da baina baita beste zerbait gehiago ere... muinean, naturaren lengoaia. Horrexegatik, eta galderari zuzenean erantzuten diot, musika magia da neurri batetan, baita natura ere, eta benetako arrisku handi bat era batetako "psikologia" baten eskutan eroriz gero.
Nota Musikalak, Aspirinen Ordeko
ARGIA: Soil-soilik-galdera honi erantzun iezaiozu: nola senda dezake musikak?
P.P.: Greziarrek honako legea aurkitu zuten: "Antzekoak antzekoetan du eragin " Deprimiturik baldin banago, nire sentimenduarekin bat egingo duen musika aurkitzen saiatuko naiz. Denboraldi bat pasata; nire tristura ezabatuz doala frogatuko dut, jarritako musika horrek eraman bait du, eta orduan beste musika alaiago bat beharko dut, animatu eta bizitzen lagunduko didan beste musika bat. Hau besterik ez da musikaren bidezko sendabidearen oinarrizko sekretua.
ARGIA: Horrek esan nahi du, beraz, mina eta oinazea kentzeko musika erabil daitekeela. Botiken ordekoa al liteke?
P.P.: Gaurreguneko gizakiak ikasi behar luke berezten noiz duen gorputza mindua eta noiz arima. Gurean jasaten ditugun gaixotasun asko eta asko gogokoak besterik ez dira: psikosomatikoak. Ezin dezakegu gorputza arimatik berezi. Ilarrak aleak eta azala dituen bezalaxe. Batasun gisa funtzionatzen dugu. Oinazearen kontra musikak duen alde handi bat zera da: ez dela materiazkoa eta aldi berean gogoa eta gorputzaren gain duela eragina, kasu askotan gaixotasuna gaindi dezakeen oreka bat sortzen duelarik. Baina botikak bezala, musika ere garestia da. Jendeak ez du musikarako astirik aurkitzen... inportanteena dirua irabazteko tokia izatea da, horrela ongi bizi ahal izateko. Askoz errazagoa da buruko mina kentzeko aspirina bat hartu, ordu erdiko musika-saioa egin baino.
Jaio Aurretik Ere, Soinua Nagusi
ARGIA: Entzuna dugu inon, oraindik jaio gabe amaren sabelean dagoen gizageiean ere izan dezakeela eragina musikak. Zer da egia eta zer gezurra guzti horretan?
- P.P.: Bai, hau da hain zuzen niri gehien interesatzen zaidan gaia. Gizagaia, amaren sabelean dagoenean, itxuraz lasaitasunezko giro batetan mogitzen da, kanpoko kolpeetaz babesturik. Dena den, gizagaiak etengabe jasotzen ditu amaren bihotz-taupadak inguruko zainek zeharo handiagoturik. Era berean, eta inguruko likidoan zehar filtraturik, kanpoko soinuak ere jasotzen ditu. Baina ezin dugu esan gizagaiak entzuten duenik, guk entztutea zer den ulertzen dugun moduan bederen. Gizagaiak sentitu egiten du, bere gorputzak bibrazio modura jasotzen ditu soinuak eta beregan tinkatzen hasten zaizkio.
ARGIA: Beraz, ama batek musika entzuten badu, bere semea ikasiz joango al litzateke jaio aurretik?
P.P.: Ez, hori ia ia inposible da. Esan dugu gizagaiak sentitu egiten duela, baina garbi dago eziri duela inongo tonu-aldaketarik nahiz musika-notarik berezi. Halere, eragin dezakegu bere gorputza erantzunak eman diezazkigun, amerikarrek egiten duten modura, haurdun baten sabel gainean txirrina ipiniz eta gizagaiak soinuaren aurrean aurkezten dituen errekzioak aztertuz. Beharbada, denboraren poderioz, ez gizagai kondizionatu ahal izango da, j­aiotzerakoan buru-muineko soinuaren saila desarroilatua izan dezan eta musika-arloan argiago bilaka dadin.
Musika, Herriaren Oinarria Da
ARGIA: Zein erlazio ikusten duzu herri baten kultura eta musikaren artean? Musikak herri baten izaera adieraz al dezake?
P.P.: Nik esango nuke musika herriaren oinarria dela, bere burua baturik sentitzeko eta kultura sortzeko erabiltzen duen tresna. Edozein hizkuntza, hitza eta doinua da; mintzatutako melodia da. Lengoaia, gaurregunean, herri baten aurrerapen eta kulturaren muin bezala kontsideratua dago. Lengoaia hori goratu eta jendetzak sutan ipintzeko erabili nahi denean, berriz, himno bihurtzen da, kantatutako erritoa. Herri batek uko egin diezaioke bere kulturari, beste herri indartsuago batek zapaltzen duelako adibidez, baina amak semeari esandako seaskakantak, jatorrizko hizkuntzan, jatorrizko soinuan segitu beharko du ematen. Euskal Herriak berak, bere hizkuntza galtzera behartua izan zenean, kanta indartu zuen, aintzineko usadioetan kutsatu zuen betiko hizkuntza hori berreskuratzeko beharra.
ARGIA: Eta bukatzeko, ia behartua den galdera, musika eta eskola.
P.P.: Musika eta bizitza, esango nuke nik. Zoritxarrez, konformismo handiz diot, baina egia da eskolak ahalmen txikia duela, musikaz elikatzeko edo hornitzeko. Guztian bezala, ez zaio gehiegi uzten. Eta ez dut mesias baten papera egin nahi, inongo erremedio mirakulosoa emanez. Hezkuntz lanetan arduratuta edozeinek ongi aski badaki Irakasle Eskolan "Musika ikasteko" jasan behar izan duena eta uste dut oso gogo gutxi geldituko zaiola ikasleei musika erakusteko. Azkenean Ministeritza baten menpe gaude, eta horrek egin beharko ditu egin beharrekoak.
16-17

GaiezKulturaMusikaIrakaskuntz
PertsonaiazPALACIOS1

Azkenak
Chill Mafia taldeak jotzeari utziko diola iragarri du

Taldeak bere azken lana izango den Agur eta ohore x allá va la despedida lana kaleratu berri du. Oholtzak utzi eta agur bira egingo dutela iragarri du Chill Mafiak hiru urteren ostean. Iruñean abenduaren 25ean egingo dute azken kontzertuetako bat.


Frantziako armadak Baionako eremuan egitekoak dituen obren kalte ekologikoak salatu dituzte

Baionako Zitadelan egitekoak dituzten obrak salatu dituzte CADE ingurumen elkarteen batasunak, Bergeret-22 auzotarren kolektiboak eta Attaque elkarteak, prentsaurreko bidez. 1,5 hektarea oihan moztuko lituzkete; alta, Tokiko Hirigintza Planaren arabera eremu babestu gisa... [+]


2024-09-19 | Gedar
Gomazko beste milaka bala erosiko dituzte Guardia Zibilak eta indar militarrek

Guardia Zibilak 18.000 euro baino gehiago bideratu ditu aurten kautxuzko bolak erostera, "istiluen kontrako" materialaren barruan. Itsas Armadak, berriz, gomazko 1.500 pilota erosiko ditu. Poliziak erabiltzen dituen bitartekoak erregulatzen dituen araudia ez da... [+]


2024-09-18 | Axier Lopez
14 lagun hil dituzte Libanon bigarren leherketa olatuan, oraingoan walkie-talkieak eztandarazi dituzte
Milaka pertsonaren aurkako lehen eraso koordinatu eta indiskriminatuaren ondoren, asteazkenean ehunka walkie-talkiek eztanda egin dute eta 14 pertsona hil eta 450 baino gehiago zauritu dituzte. Hezbollahko iturri batek baieztatu dio Reuters agentziari taldeak erabilitako... [+]

José Manuel Uriagereka. Frantziskotarra Hego Korean
“Koreara joan ginenok euskara ederto kontserbatu dugu”

Bermeon jaioa, frantziskotar eginik Hego Korean egin zuen bizimodurik gehiena, 40 urte. Sasoi batean mutil-koskorretan askok egin zuena egin zuen, komentura bidea hartu. Gero, handik mundura jauzi egin zuen Uriagerekak, bestelako hizkuntza eta kultura arrotzetara.


Bilagailuen urrutiko leherketa masiboa
Milaka zauritu eta hamabi hildako Libanon, Israeli leporatu dioten atentatu indiskriminatuan

Israelek lehergailuak jarri zituen Hezbollahk inportatutako milaka bilagailutan, Reuters agentziak kontsultatutako iturrien arabera. Urriaren 7tik jasandako “segurtasun haustura handiena” izan da, talde armatuaren hitzetan. Erantzun bortitza hitzeman du Hezbollahk,... [+]


2024-09-18 | Jon Alonso
Bosgarren zutabea

Erribera, historian, sekula euskalduna izan ote den; horra hor Nafarroan, duela berrogei urtetik hona, hainbestean behin errepikatzen den eztabaida bizantziarra (eztabaida bizantziarra: eztabaida alferrekoa, zeinean alde bakoitzak ezin baitizkio frogatu bere baieztapenak beste... [+]


2024-09-18 | Castillo Suárez
Aldairak

Etxez aldatzen naizenean, edo, areago, norbait etxetik joaten denean, oroiminak hartzen dizkit burua eta bihotza. Orduan hasten naiz zer gordeko dudan eta zer ez erabakitzen saiatzen. Izan ere, objektu guztiek lotzen gaituzte zerbaitetara, edo norbait ekartzen digute gogora;... [+]


Lurraren altxamenduak

Estatu poliziala kanpora! Abesten dute negar-gasen leherketen artetik. Gaztetxo konprometituak, amatxi militanteak, aurpegi estaliak, edo ez, pailazoak, musikariak, sindikalistak eta politikariak, kaskodun medikuak, laborariak traktore gainean... Landa-eremuan zein hirian,... [+]


Palestinak munduari dakarkiona

Ezaguna da enpresa frantses batzuek (Thales, Airbus, Dassault) aspalditik laguntzen dutela Israel haren ekipamendu militarra osatzen. Disclose elkartearen inkesta baten arabera, berriz, Frantziako Gobernuak berak hornitu dizkio osagai elektronikoak Israeli, Gazako zibilak... [+]


Pentsamendu askeak

Gauzak ez dira horrela, gauzak horrelaxe daude. Esaldi hori iltzaturik geratu zitzaidan Gorka Urbizuren diskoa osorik eta patxadaz entzun nuenean. Uste nuen aurkikuntza itzela egin nuela identifikazio horrekin, inozentea ni! Gerora ohartu naiz, merchandising-erako leloa izateaz... [+]


Indarkeria, endogamia eta baztanga Trebiñun

Trebiñu, VI. mendea. Eremita talde bat Las Gobas kobazuloetan bizitzen hasi zen, eta historiaurretik okupatutako Laño ibaiaren haitzarte hartan kobazulo berriak hondeatu zituzten. Hurrengo mendean kobazuloetako bat nekropoli modura erabiltzen hasi zen bertako... [+]


Teknologia
Mundu ikuskerAA

Gizakiontzat ez da inoiz erraza izan lasai pentsatzeko denbora tarte luzeak hartzea, bizimodua aurrera ateratzearen ardurarekin bizi gara, bai geurea zein geure ondorengoena. Bizitzeko izan dugun aukera honetan, ahalik eta ongien nahi ditugu gauzak egin. Ardura horiengatik,... [+]


Eguneraketa berriak daude