Baserritar bati elkarrizketa baserritarren egoeraz.
Urte berri, zer berri
Urtearen haseran denok egiten dugu amets eta denok nahi genuke pasa den urtea baiño hobexeagoa gerta dakigula datorrena. Baserritar bati galdetu diot:
- Zer eskatuko zenioke ba urte berriari?
- Osasuna, lanerako gogoa eta alferreko lanik egin beharrean ez gertatzea.
- Zer esan nahi duzu?
- Baserrian lanik ez da faltako; beraz, egingo dudan lanak eman diezadala probetxu.
- Hortarako zer behar da?
- Lehenengo eguraldia. Gure lanak alferrik dira eguraldiak laguntzen ez badu. Neguan Izotza eta elurra beharrezko dira. Belar ontzeko garaian, eguzki beroa ere bai. Euria sarri behar dugu, lehorteak penatu ez gaitzan; baiña az gehiegi, lanerako giroa izan dadin. Bustitea, lehortea bezain kaltegarri gerta daiteke.
- Besterik?
- Gu katearen mailla bat gara saltzen dugun jeneroa sortzeko. Lurrak, behiak makinak, eta abar, behar ditut esnea eta haragia sortzeko. Abonoak, belazeari botatzeko behai ditudan ongarriak, 5 peztatik 7ra igo dira joan den negutík honera; behiek jango duten belarra garestiago aterako zait beraz, eta haiek emango duten esnea ere garestiago saldu behar nuke... pentsuarekin berdin, eta esnebehiok azken bolada hontan eraman duten ziztuarekin...; pentsa ezazu, behi pare bat erosi beharrean gertatzen banaiz; eta ikuiluan urtean bi behi sartzea, ez da beste munduko gauza, hoiek ere zahartu egiten dirata.
- Erosi behar duzuna garestitzen den adinean saldu behar duzuna ere garestitu dadila; iaz hainbat Irabaziz gero konforme zinateke?
- Galda iezaiozu kaleko langileari iazko jornalaz konforme ote den... bizimodua gora doala eta gauza berak erosteko, diru gehiago behar duela, laster esango dizu. Nik ere, ala beharko dut ba famitia mantentzeko? Lehen bezain gaizki bizitzeko ere, pezta gehiago atera beharko ditut, nondik edo handik.
- Kaleko langillearen jornalarekin konforme al zinateke ba?
- Urruti gaude gu kaleko langillearen maillara Iristeko. Ale bat nahikoa da muestratarako. Langileari seguruak ordaintzen dizkio, gaixotzen deneko mediku eta botikak. Gu, iazko urte hartan iritsi gara botiken erdiak seguruak ordaintzera. Beste erdia geure patrikatik ordaintzen dugu. Eta, ez pentsa, pauso aundia izan da gero erdia bederen paga diezagutela iristea; aurten osoa seguruak pagatzen duela jarriko baligute...
- Bai, gizona, hoinbeste egingo du nekazaritzako ministro berriak. Jakin go zenuen ba, gorbernua aldatu der hontan, nekazaritzako ministroa ere aldatu dutela?
- Horrenbeste bai; baiña zer moduzko gizona dugu?
- Virgilio Oñate Gil ditu izen deiturak. Madriden jaioa da, injenieroa, 51 urte omen ditu. Lehen ere nekazaritzako ministerioan subsekretario izana da 1974garrengo martxora arte; eta jakingo du, noski, nekazaritzako berri. Madrideko jende horrek ba ote daki gero, behiei esnea eman eraztea zenbat kostatzen den!
- Zer eskatuko zenioke ministro berriari?
- Nik zer dakit ba. Otsaillean esnearen prezioa altxatu behar dela ez haztutzeko... eta haragia kanpotik ekartzen ez aritzeko... guk sortuko dugula emen nahikoa, pentsua merke izanez gero...
- Bai eta garagarra, baba eta beste aleak sortzeko soroan lanean ari diren nekazariak ez al dute bizi behar?
- Hori zegok ba hemen! Denen gustora ez baitu sekula euririk egiten. Batzuentzat ondo datorrena, besteentzat gaizki. Zuk esan, zu zeuk zer eskatuko zenioke baserritarrentzat?
- Nik? Segurantzia. P1an bat egin dezatela baserritarrok betetzeko modukoa. Bide bat marka dezatela eta bide hortatik doanari bederen, irabazpide bat, bizibidea segura diezaiotela.Bestela, zekorrak esate baterako, gaur balio du baiña hurrengo boladan ez dakizu zer egingo duen, eta, beti itsu itsuan ari behar duzu lanean.
- Hori ere ha1a da. Orduan jakingo genuke behintzat utzi ala heldu, aurrera ala atzera egin. Eta ez dirudi asko eskatzea litzatekeenik.
- Ez pentsa hain errexa denik ere.
- Guk behar dugun guztiak goia jo duenean, gure jeneroak lehen bezain merke emanta bizimodua ateratzen ere, ez da erraxa. Ez ote dugu ba bururik altxako?
- Bai, gizona. Orain arte etsi ez duenak, orain ezin etsiko du behintzat.
José Alkiza
8
GaiezEkonomiaLehen sektoNekazaritza
EgileezALKIZA1Ekonomia
