Juan Maria Araluce Jauna

1976ko urtarrilaren 18an

"Gipuzkoako Diputazioko Lehendakari", "Gorteetako prokuradore" eta "Consejero del Reino" den Juan Maria Araluceri elkarrizketa.

Oraindainoko Lehendakaria Da
Juan Maria Araluce Jauna
«Lehendakari izan naizen zazpi urte hauetan, garbi gelditu da, noski, euskararen eta euskal kulturaren alde egin dudan lana».
Juan Maria Araluze, Diputazioko Lendakari, Gorteetako prokuradore eta Consejero del Reino dugu
Bizkaiko Santurtzen jaio zen 1917garrengo Ekainaren 24ean. Deretxo ikasi zuen Deuston eta gai horretan doktoradutza amaitu Madrilen 1936garrenean.
Rekete bezala ibili zen gerran eta Alferez Provisional izatera heldu zen.
1943garrenean hasi zen notario lanetan.
1968garrenean Giptuzkoako Diputazioko Lendakari izendatu zuten. Berehalaxe Gorteetako Prokuradore aukeratua izan zen.
Lendakaritarako eskaini du berriro bere burua.
- Zerk eskain erazi dizu zeure burua Diputazioko Lendakaritarako?
- Aldi labur eta aldakorreko Lendakaritza da.
Urte honen bukaerarako ipini diren hauteskundeetan saiatu behar dugu buru belarri, ene ustez, patxada eta denbora gehiago izango bait da gauzak zuzentzeko.
Bestalde, «Procurador en Cortes» eta «Consejero del Reino» karguetan irauteko bide dut Gipuzkoako Diputazioko Lendakari izatea. Bidezko eta arraroizkoa da gainera Régimen Especial delako batzordean bertan horretaz Gobernuari egin nion eskariaren alde lan egin nahi izatea. Arrazoi hauek eragin didate lendakari nahi izatera.
- Zerk bereizten zaitu, zeure ustez, beste lendakari-gaietatik, nahiz ideologia kontuan nahiz giza-alderditik?
- Nork bere buruaren berri jakitea ez da erraz. Are zailagoa besterekin neurtzea. Barka egidazu. Ez diot galdera horri erantzungo.
- Zein dira gaur Diputazioak daduzkan arazo nagusienak? Zein da zuk gehiena landu nahiko zenukeen alderdia, lendakari aukeratuko bazintuzte?
- Bere barruko ber-antolamendua, noski. Gipuzkoak nahi, eta behar duenari, erantzun nahi baldin badio, Diputazioak beste antolamendu eta zerbitzu batzuk behar ditu, lehengoak desegokiak bait dira.
Zuzentzea Diputazioko jendearen esku ez den arazorik ere bada, noski. Ezagunak dira. Oraingoz ez dute konzertuak edo Foruek izan dezaketen presarik, ezta gutako bakoitzaren erantzunklzunarentzat erronkarik ere. «Régimen Especial» honek horretarako biderik emango digula uste dut.
- Gaurko Diputazioek badutela uste al duzu, antzinakoek zuten itzalik? Ezetz uste baduzu, zergatik dela derizkiozu?
- Aldi bakoitzak bere ospea eta itzala du. Garai batekoak bestekoarekin neurtzea oso zaila da.
Edozein agintariren itzala da gaurregun oso saretua: herri-agintariena, elizgizonena, gurasoena... Ez du inork lehengo itzalik. Beste horrenbestexe gertatu zaie Diputaziokoei ere.
Bestalde, errazegi nahasten ditugu agintea eta ospea. Gipuzkoako Diputazioak ez du izan lehengo garaietako aginpiderik eta indarrik. Orduko neurri berberaz neurtzea ez da zuzena.
Dena den aldi batzuk eta besteak neurtze hau gehiago zehaztur egin beharko litzateke.
Gaurko aginpidea konzertu garaietakoa baino murruzagoa izan arren, gogoan izan behar da ere, egun «Instituzio Publikoen» eginkizuna eta egiten diren diru inbertsioak lehen egiten ziren baino haundiagoak direla, dudarik gabe.
- Gaur egiten den aukera-modua iruditzen al zaizu hoberena? Zergatik?
- Lehengo era zaharrera, Batzarre Nagusietan egin ohi zen bezala, egin beharko litzateke Diputazio-gizonen aukera, baina bestalde ere egia da gizon bakarraren esku Izan ohi zela agintea: Diputadu Orokorraren esku, nahiz eta geroztik laguntzaileak ere izatea erabaki.
Gaurregun, ordea, Diputazioa, elkarte gorputua da eta herrien ordezkari denez, ordezkarien artetik aukeratu daitekeela lendakaria dirudi.
- "Concierto Economico"- berriro ezartzeak zer dakar berekin? Zertan lagun diezaioke gure probintziako ekonomiari?
- Zuzentasunezko arrazoi politiko bat onartzea.
Eta ekonomia alderdiari lotzen gatzaizkiolarik, dirua erabiltzeko askatasuna eta hobeto erabiltzeko aukera: Izan ere egia da esaera zaharrak dioena: «Besteren etxean sanoak baino gehiago daki nork bere etxean eroak .
Ekonomia deszentralizazioa poliki poliki egin behar da, geuron burutik Ito gabe, Inoren bizkar zamak bota gabe, ez Estaduari, ez probintziari, ez bizilagun bakoitzari. Administrazio on batean oinarritu behar du honek. Buruz eta bestetan egin dena lkusiz ekin behar diogu lan honi, presarik gabe eta geldiunerik gabe.
- Probintzia bakoitzari b a k a r k a erantzuteko partez, ez al litzateke hobe Euskal Herri osoarentzat erantzun bat lortzea, Nafarroa barne?
- Kulturaz, soziologiaz eta etniaz bat da Euskal Herrla eta badu batasun horren kontzientzia ere. Bestalde, ordea, eskualde bakoitzak nortasun osoz Jokatu izan du: Nafarroako erresumak, Bizkaiaren Jaun lzateak, Hermandadeek eta Araba eta Gipuzkoako Probintziek, bakoitzak beren gisa, Jokatu ohi zuten zenbait aldiz. Historian zehar gertatu ohi diren gorabeherek zenbalt aldiz elkarrenganatu eta beste zenbait aldiz elkarrengandik urrundu egin zituzten. Elkarren arteko harremanak inorentzat kaltegarri gerta ez zitezen lotura iraunkorrik gabe izan ohi ziren.
Halere administrazio kontuan probintzia guztiek eskubide berdinak zituzten. Horixe gogarazi dut nik "Ley de Bases del Régimen local"deitu araua aldatzeko eskatau dudanean. Zerbait egiteko garaian hori guztia gogoan izan beharko da.
-.Zer pentsatzen duzu momentu hontako politika-egoeraz? Zer ekar dezake aldaketak Diputazioen eginkizunerako?
- Aldaketa garaian gara, zalantza garaian, beraz. Aldatu beharrekoak badira, noski, baina baita gorde beharrekoak ere.
Ez naiz asmakizunen zale, ez zait gero zer gertatuko den esanaz aritzerik gustatzen. Baina llusioz bizi nahi dut. Itxaropenez beterik nauzu.
- Oraingo Gobernuaren Real Manifiesto hortan ageri den eskualde eraketan zer dagokie Diputazioei?
-Eskualdeen gertakizuna desberdina eta aldakarra da, ez daiteke Inolaz ere muga jakin batzuen barruan bil, ez daiteke arau bakar eta orokor batzuetan hesituilk utz.
Leku eta garai bakoitzean bere adierazpen eta eskakizunak ditu eskualdeak.
Horregatik eskualdeei g o r p u t z a ematerakoan Probintziek eta Diputazioek parte hartu behar dute. Egitura horretan zerikusi haundia dute erakunde hauek.
- Partidu-politikoak izateko askatasunaz zer uste duzu? Asoziazien bidea nahikoa al da?
- Galdera berdintsua egin zidaten oraindik orain.
Elkartzeko eskubidea onartu eta babestu egin behar da, helburu zuzenetarako denean, behintzat, eta politikagintza helburu zuzen bat da.
Ideologia bakarrik ez daiteke politikagintzaren oinarri izan Beste erabatera era taldekatu daiteke. Hauzo-Elkarteak, Gurasoak edo sindikatoak, esate baterako, Ideologia berdineko taldeen bidea bakarrik Ihardun ote daitzke politikan?
Bestalde inork ez dit oraindik Partidu eta Asoziazio politikoen artean den aldea garbi azaldu.
- Diputazioaren eginkizunetan sartzen al da, kultura euskaldunaren alde egitea eta euskara indartzen saiatzea?
- Lendakari Izan naizen zazpi urte hauetan garbi geratu da, noski, euskararen eta euskal kulturaren alde egin dudan lana. Denon artean sakondu, zabaldu eta burutu behar dugu hasitako lana. Diputazioaren barruan badira horreterako bi bide:"Junta de Caoperación Cultural" eta "Seminario Julio Urquijo" dira bi bide hoiek.
- Bilinguismo kontua, nola ezarriko zenuke gure artean?
- Egiazko bilinguismoa izan dadila, bi hizkuntzetatik, bietako edozein, hitzegiteko aukera Izan dezagula, bakoitzaren egiteko desberdinen erabera, hizkuntzan oinarritutako bi komunikabide desberdin sortu gabe.

16-17
Juan Maria Araluze

GaiezPolitikaEuskal HerrErakundeakDiputazioak
PertsonaiazARALUCE1

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Ertzaintzak herritar bati Irunen egindako erasoak haserrea eragin du

Lander Arbelaitz Mitxelena

54 urteko espetxe eskaera sei pertsonarentzat presoen ongi etorriak antolatzea egotzita

Xabier Letona Biteri

"Zenbat dugun kontatzeko!" Euskal Herriko mapa sortu dute

Euskal Irratiak

Efemeridea: Joxepa Antoni Aranberri ‘Xenpelar’ bertsolariak neskazaharrren defentsan bertso sorta argitaratu zuen

ARGIA

Israel ahulduta eta Iran boterea hartuta

Asier Blas Mendoza

"Nire burua duela 20 urte bezain indartsu ikusten dut"

Euskalerria irratia | Miren Mindegia

Azkenak

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

Koopfabrika

Kooperatiba eraldatzaileen harrobia

Olatukoopek beste hainbat eragilerekin batera garatu duen proiektu nagusienetako bat KoopFabrika da, ekintzailetza soziala bultzatzeko helburuz 2017an sorturiko programa, eta gaur egun oraindik martxan dagoena.

Hasiera batean, lehenengo ideia izan zen ekonomia... [+]

2024-05-12 | Nerea Menor

Ghayath Almadhoun

"Alemania nagusitasun zuriaren piramidearen gailurrean dago, eta lehen holokaustoa ukatu zutenek orain Nakba ukatzen dute"

Ghayath Almadhoun-ekin hitz egin dugu Alemaniako zentsura sistemikoaz eta horren ondorioez. Siriako Damaskon 1979an jaiotako poeta palestinarra, Suediara joan zen bizitzera eta egun Berlinen bizi da. Bere poesiak, ia 30 hizkuntzatan itzulia, maitasuna, tokialdatzea eta nortasuna... [+]

2024-05-12 | Estitxu Eizagirre

Amillubiren festa maiatzaren 11n

Lurra taupaka hasiko da

Urola ibaiaren meandroan, Zestoako Iraeta auzoan daude Amilibia baserria eta bere lur emankorrak: 5 hektarea baso eta 4 hektarea laborantza lur. Laborantza ekologikoa sustatzen duen Biolur elkarteak baserria eta lurra kolektibizatu nahi ditu Amillubi proiektuaren bidez... [+]

2024-05-12 | Amets Aranguren Arrieta

Pastoral bat Iruñearendako

Herri-antzerki forma bat da pastorala. Sujet edo protagonista bat (hildakoa) hautatu eta bere bizia bertsotan ematen duena. Kantua ere presente dago emanaldian. Taula zuzendaria, taula gainean arituko diren arizaleak eta musikariak aritzen dira pastorala ematen den egunean... [+]

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

'Ekonomia eraldatzailea(k)' liburua

Ekonomiaren adjektibo guztiak

10. urteurrena kari, Olatukoopek bi liburuxka atondu ditu eta labean ditu jadanik, ekonomia eraldatzailearen eta kooperatibagintzaren ingurukoak biak ala biak. Alde batetik, herri-kooperatiben inguruko eskuorri edo gida bat kaleratuko dute, herri kooperatiba bat zer den... [+]

Eguneraketa berriak daude