DEBAN EZ DA GIRO

1974ko abuztuaren 04an

Debsko Zentral nuklearraren inguruko iritziak
DEBAN EZ DA GIRO
Martin Idiakez eta Pako Salegi Lekuko
Askotan mintzatu gara Z. Argian arazo honetaz. Jaso ditugu jakintsuen iritziak. Arantzadi izan da gure artean gehienbat arduratu dena. Idazlan asko bidali dizkigu argitara ditzagun.
Baina guk herriko giroa jaso nahi genuen. Herriak nola erantzun duen, zer egin eta zer pentsatzen duen jakin nahi genuen. Ekintzaren bidez hezitzen da herria. Herriak berak hartu behar ditu bere erabakiak. Ez da aski norbaitek herriaren izenean eta onerako hitzegitea eta erabakiak hartzea.
Lo ote dago Debako herria? Udako eguzkiak eta itsasoko haizeak lo har araziko ote dio Debako jendeari? Jabetzen ote da etorkizunaz?
Eta Deba aipatzerakoan beste edozein herri esan dezakegu: Zumaia, Getaria, Elgoibar, Zarautz Motriku, Ondarru, Lekeitio... Euskal Herriko edozein herri alegia.
-Nuklear etxeaz kezkaturik dagoen taldekoak zarete zuek. Nola sortu zen taldea?
-Haseran inork ez zekien ezer garbirik. Begi asko zegoen leku horri begira. Batzuek aideportua egiteko nahi zuten, bestek etxebizitzatarako. Industriarako eta eskoletarako ere nahi zutenak baziren. Gaur badakigu, ziur, leku hori iberduerok erosi duela nuklear etxe bat eraikitzeko asmoz. Motrikuko udaletxeak, Eskuderok eta Arantzadi elkarteak salatu zuten erbia. 1973garrengo iraila zen kexu-paperak sartzeko hila, baina ohartzerako iragan zitzaigun epe hori. Baina jakin bezain agudo hasi ginen kezkatzen eta biltzen.
-Denentzat ez da feria txarrik izaten. Bestela salduko ez zituzten baserriak saldu dituzte agian, modu onean, hemengo nekazariek. Hauek behintzat pozik egongo dira.
-Ez dugu uste. Ezta hurremanik ere. Gauza askotarako balio zukeen lekua zen. Bestela ere izango zutekeen saltzeko egokiera. Erosleek ez dute garbi jokatu. Badira gero merkeago saldu bebarrean aurkituko zirela eta saltzea erabakitakoak. Bortxaturik saldua du norbaitek. Familia haundiko baserriak dira gainera batzuk. Ez da, beraz, poz gehiegirik baserritarren artean.
-Haseran jendea oso lasai ibili zela dirudi.
-Herriak ez zekien ezertxo ere aldizkariak horretaz mintzatzen hasi arte. Nola nahi duzu, bada, ezagutzen ez duen arazo batez kezkatzea? Kontra egiteko zegoen hilabeteko epe hartan Debako Udaletxeak berak ere ez zuen ezer egin. Kontrako arrazoi sendoak aurkitzeko gutxiegi da hilabeteko epea. Ez zuen hanka sartzerik egin nahi izan. Debako lurretan eraikitzeko asmoz denez gero Iberduerok obretarako baimena eskatu behar dio herri honetako udaletxeari. "Dirección General de Energia Nuclear" deritzanak ere oniritzia Debako udaletxeari eskatu behar zion. Garai horretan zuen ezezkoa emateko asmoa. Halere, une hori iritxi baino lehen, jendearen egonezina somaturik herriaren kezkarekin bat egiten zutela adierazi zuten beren batzarre batean herriko agintariek.
-Zer lani ekin zion nuklear gorabeherak aztertzeko bildu zen taldeak?
-1.500 firma bildu genituen herrian. Taldean hamabiren bat ginen. Batzorde bat osatu zen 1.500 lagunek izenpetutako eskutitza Udaletxeari eramateko. Bostpatsei lagunek jendearen kezka agertu genien herriko agintariei, geure laguntza eskaini eta jokabide garbi bat har zezatela eskatu genien.
-Nolako harrera izan zenuen Herriko Etxean?
-Hotza. Alkate jaunari ez zion bat ere graziarik egin firma biltzeak. Giro beroko elkarrizketa izan zen. Baina ez ginen atzeratu. Bilduz jarraitu genuen, informazioa eskuratuz. Azterketa sozio-ekonomiko baten beharra zegoela ikusi genuen. Berriro Udaletxera jo genuen. Alkate eta konzejal, izan zen bilera. Alkatea ez da jendeartean aztarrika ibiltzeko aldekoa. Erabakiak hartzen diren lekura jo nahi izaten du. Gora. Madrilla. Besteari denbora galtzea deritza. Halere Azterketara horretarako LAN KIDE AURREZKIArekin harremanetan jartzea erabaki zen. Erantzunik gabe geratu ginen AURREZKIAren aldetik.
-Zuen taldeaz kanpo beste inor kezkatzen al zen gai honetaz?
-Gazteen Elkartea zebilen gai honi buruz hitzaldiak eratu nahirik. Arantzadirekin harremanetan jarria zegoen. Baina Arantzadik bere azterketa amaitu nahi zuen lehenik eta gero hitzaldiak eman, han eta hemen. Oinarri sendoa eduki nahi zuen hitzaldietarako. Hori ezinezkoa zenez gero alkate jaunarengana jo zuen Gazteen Elkarteak. Prest zegoen alkatea gazteen biltokira joan eta elkarrizketa bat edukitzeko. Baina elkarrizketa-gaietan ez zen nuklear-etxea sartu. Industrileku berria, eskolak eta heziketa zeuden izendaturik elkarrizketarako.
-Ustekabeko zulotik atera zitzaion Elkarteari erbia.
-Ez. Batzarre osoa eta elkarrizketa guztia nuklear arazoaz izan zen. Jendea beroegi zegoen gai hau bazterturik besteetaz mintzatzeko. Bederatzietatik gaueko hamabiak arte luzatu zen elkarrizketa. Alkateak egin zituen lanen berri eman zuen. Erantzun gogor samarrak ere entzun behar izan zituen. Baina urrats on bat eman zen. Oinarri batzuk jarri ziren: 1) Udaletxeak gaitzes zezala nuklear etxea, 2) onar zezala hitzez ez ezik idatziz ere Arantzadiren azterketa, 3) Lege aldekiko bideak eta arrazoiak ikus daitezela, 4) herriak eta udaletxeak aukeratutako batzorde bat sor zedila arazo honetarako.
-Hitzak ederrak bezain errazak dira.
-Ez gara hitz hutsetan geratu. Berehalaxe egin zen beste batzarre bat batzordea aukeratzeko. Udaletxetik 4 eta gure aldetik beste 8 izan ziren hautatuak. Zortzi hoietatik bost lehengo batzorde zaharretik hartu ziren. Lanari ekin genion berriro. Hasteko lan-taldeak eratu genituen batzordearen barruan. Batzuk erabakiak hartzen diren lekuetan salatuko dira, besteak diru-biltzen, lege alderdiak aztertzen, nuklear arazoaz informazioa biltzen eta abar.
-Zer gehiago egin duzue jendea esnatzeko?
-Aurrena Arantzadi ekarri genuen Ekainaren 11ean. Gaueko 9etatik hamabiak arte jardun ginen hizketan bero. Eibar, Elgoibar, Lekeitio, Donostia, Orio, Motriku eta abarretatik bildu zen jendea. Ikuskarria izan zen. Han eman zuen Arantzadik Eibarra, Lekeitiora eta beste edozein bailaratara joateko hitza. Baina Arantzadi ezin iritxi herri guztietara eta gu batzordekook geratu gara beste herriei laguntzekotan. Geuk bildu behar dugu Arantzadiri bere azterketa-lana ordaintzeko dirua ere. Berrogoi mila duro behar genituen bi hilabete barru. Urtearen bukaerarako milloi erdia beharko dugu.
-Nork lagundu dizue lan honetan giroa sortzen?
-Arantzadik asko. Zeruko Argiak. Donostiako Herri Irratiak. Zenbait erdal aldizkarik. Hemengo erdal egunkariak mutu egon dira aldi batean. Orain batzuk hasi dira zerbait esaten.
-Zerbait iritxi duzuen usterik?
-Asko. Jendea esnatu eta kezkatu dugu. Udaletxari eragin diogu. Iberduerori bideak egitea debekatu dio, ur-gezarentzat presak eraikitzea.
-Ezeren itxaropenik?
-Bai. Ez dela egingo uste dugu nuklear etxe hau. Debako Udaletxeak eman behar dio Iberduerori obrak egiteko baimena. Ez dugu uste inork alda dezakeenik honetan Udaletxearen erabakirik.
ERRIALDE
1

GaiezGizarteaIngurugiroaEkologiaEnergia nukentral nukDeba
EgileezHERRIALDE1Gizartea

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Zapaterok dio Ostiral Santukoaren gisako akordio bat egon zela ETAren amaieran

Xabier Letona Biteri

Kanpaldien lehen garaipenak iristen hasi dira Israelekiko boikot akordioekin

Jon Hidalgo Gereñu

Hauxe da Gaza suntsitzeko Israelen eta AEBen plana

Jonathan Cook

“Maite dut Iparraldean antzerkia egitea, uste baitut hemen kodeak ulertzen direla”

Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Zorroza Gestión de Residuos enpresak onartu egin du Bassirou Dioneren gorpua mugitu zutela, lan heriotza ezkutatzeko

Aimar Gutierrez Bidarte | Aiaraldea

Lur bat, kolektiboa, itxaropen haziak ereiteko

Estitxu Eizagirre

Azkenak

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

Koopfabrika

Kooperatiba eraldatzaileen harrobia

Olatukoopek beste hainbat eragilerekin batera garatu duen proiektu nagusienetako bat KoopFabrika da, ekintzailetza soziala bultzatzeko helburuz 2017an sorturiko programa, eta gaur egun oraindik martxan dagoena.

Hasiera batean, lehenengo ideia izan zen ekonomia... [+]

2024-05-12 | Nerea Menor

Ghayath Almadhoun

"Alemania nagusitasun zuriaren piramidearen gailurrean dago, eta lehen holokaustoa ukatu zutenek orain Nakba ukatzen dute"

Ghayath Almadhoun-ekin hitz egin dugu Alemaniako zentsura sistemikoaz eta horren ondorioez. Siriako Damaskon 1979an jaiotako poeta palestinarra, Suediara joan zen bizitzera eta egun Berlinen bizi da. Bere poesiak, ia 30 hizkuntzatan itzulia, maitasuna, tokialdatzea eta nortasuna... [+]

2024-05-12 | Estitxu Eizagirre

Amillubiren festa maiatzaren 11n

Lurra taupaka hasiko da

Urola ibaiaren meandroan, Zestoako Iraeta auzoan daude Amilibia baserria eta bere lur emankorrak: 5 hektarea baso eta 4 hektarea laborantza lur. Laborantza ekologikoa sustatzen duen Biolur elkarteak baserria eta lurra kolektibizatu nahi ditu Amillubi proiektuaren bidez... [+]

2024-05-12 | Amets Aranguren Arrieta

Pastoral bat Iruñearendako

Herri-antzerki forma bat da pastorala. Sujet edo protagonista bat (hildakoa) hautatu eta bere bizia bertsotan ematen duena. Kantua ere presente dago emanaldian. Taula zuzendaria, taula gainean arituko diren arizaleak eta musikariak aritzen dira pastorala ematen den egunean... [+]

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

'Ekonomia eraldatzailea(k)' liburua

Ekonomiaren adjektibo guztiak

10. urteurrena kari, Olatukoopek bi liburuxka atondu ditu eta labean ditu jadanik, ekonomia eraldatzailearen eta kooperatibagintzaren ingurukoak biak ala biak. Alde batetik, herri-kooperatiben inguruko eskuorri edo gida bat kaleratuko dute, herri kooperatiba bat zer den... [+]

Eguneraketa berriak daude