Gudaren jauntxoak
1986. urtean Espainiako Estatuak NATOn jarraitzearen aurkako botoa eman zuen euskal gizarteak. Denborak ematen duen perspektibak oraindik ez du azaldu zeintzuk izan ziren gizartearen arrazoi sakonak gerra erakundean parte hartzeari uko egiteko.
Felipe Gonzálezen PSOEren gobernuak jarrera aldaketa izan zuen, OTAN de entrada No (NATO hasiera batean Ez) lelotik, Vota en interés de España, SI-ra (Bozkatu Espainiako interesagatik, BAI). Ondorioz, haustura sortu zen Espainiako ezkerrean, eta ez da inoiz konpondu.
Ziurrenik, Euskal Herrian botoa NATOren aurkakoa izatearen arrazoietako bat izan zen ez hain urruneko gerra baten memoria, non suntsiketak eta basakeriak ideario kolektiboan jarraitzen zuten, eta nolabait ere, ETAren borroka armatuak Espainiako armadaren beraren aurka jarraitzen zuela, bizitako gerraren jarraipen moduko bat.
Felipe Gonzálezek erreferendumean galdera nahasi bat jarri zuen boto-paperean, NATOko agintariekin negoziatutako terminoen laburpenarekin, eta boto emaile asko nahastu zituen. Gainera, hitzarmena gerora ez zuten errespetatu. Adostasun makur horrekin gerra erakunde baten menpe bizi izan gara herrialde kideetako herritarren kontrolik gabe, eta bloke komunistaren eta kapitalistaren arteko gatazka 1991n amaitu zen AEBen garaipen globalarekin… orain arte, Biden edo Trumpekin, berdin dio.
Heriotza-boterearen ordena berri honetan, NATOko jauntxoak eztabaidatzen ari dira zenbat diru bideratu behar duten kapitalismoak esleitzen dien boterea gauzatzeko
Baina hegemonia kapitalistaren goseak ez du mugarik, eta Gerra Hotzaren amaieraz geroztik gerra berriak elikatu dira desjabetutako edo zuzenean suntsitutako herrialdeetan. Helburu bakarra armamentu industriaren negozioak ematen dizkien etekinak etengabe handitzea da, milioika pertsonaren bizitzen kontura bada ere.
52 herrialdetan gerran bizi dira, belaunaldiz belaunaldi. Gerra horietako batzuk ia ikusezinak dira, eta beste batzuk, berriz, ia zuzenean transmitituak; baina guztietan gizatasun-printzipioa desagertu egin da. Erasandako herriak ez dira eskubideen subjektu, eta ez dago gerra kodeen aplikaziorik. Gizateriaren zati baztergarrikoak direlako, besterik gabe. Nazioarteko ordena pertsonen eta herrien eskubideetatik at kokatzen da.
Eta heriotza-boterearen mundu ordena berri honetan, NATOko jauntxoak eztabaidatzen ari dira zenbat diru bideratu behar duten kapitalismoak esleitzen dien boterea gauzatzeko. Gudaren jaun eta NATOren idazkari nagusi Mark Rutte-k sakrifizioak eskatu ditu, hala nola pentsioetan, osasunean eta berdintasun sistemetan murrizketak egitea, defentsan gastua handitzeko eta Europan epe luzerako segurtasuna bermatzeko.
Espainiako Gobernurik aurrerakoienaren bazkideek ziur aski kalkulagailua atera dute... ez dut ezer onik espero.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Historikoa izan da, Monarkia Espainiarreko epaitegi batek honako ebazpen hau onartu du: "Iratxe Sorzabal zaintzeaz arduratzen ziren funtzionarioek elektrodoak aplikatu zizkioten deklaratzera behartzeko, eta horrek zera dakar, haren oinarrizko giza eskubideak nabarmen... [+]
Energia eta telekomunikazio burujabe eta iraunkorraren aldeko manifestu kolektiboa.
Bisita, bizipen eta hausnarketa egunak izan ditut maiatzekoak. Hor nabil, intersekzionalitatea nola gauzatu, borrokak lotu nahian, bertsolarien moduan puntu guztiak esan nahian, potorik egin gabe...
Lan egiten dudan LoRa irrati komunitariotik, Maiatzaren 1erako... [+]
Oliver Laxe-k esan zidan behin enpatiari eustea dela zuzenena bizitza honetan. Zauritutako jendeak hunkitzen duela, eta jakin-min handia sorrarazten diola; eta hori dela, hain zuzen ere, gehien gustatzen zaion gauzetako bat: bere buruari galdetzea zergatik hunkitu duen horri... [+]
Ustekabean edo... urte hasiera honetan bi mila milioitik gorako irabaziak izan omen ditu Iberdrolak, baina ez omen dago txapliguak, altxafuegoak, etxaferuak... edo dena delakoak zeruetara botatzeko egoeran, izan ere, iaz aldi berean baino %27 gutxiago irabazi omen du. Atalen... [+]
Hezkuntzari buruzko eztabaidan, gutako batzuk erabiltzen ari garen neologismoa (uste dut horrela deitu ahal diogula) da pedagogismoa, agian azalpenik behar duena. Asmoa da pedagogiari aukera bat ematea, bi gauzak bereizita. Zientifizismoa eta zientziaren arteko bereizketan... [+]
Politikan, gizartean eragiteko nahiaren eta identitate zeinuetan sakontzearen arteko tentsioa ekidinezina da. Zabaltzearen eta norberaren ezaugarriak indartzearen arteko hartu-emana politikaren adierazle baita. Bi arloak lortu nahi izaten dira, eta elkarren artean elikatzen... [+]
Animalia askok biziraupen estrategia gisa darabil taldearekin bat etortzea. Izaera hori mespretxatu da sarri, kolektibo asko artaldeekin parekatuz, gidatua izan behar duen izaera propiorik gabeko masa bailitzan. Baina kolektibitateak, mehatxua susmatzen duenean, badaki bere... [+]
Bio etiketadun sagar edo tomate bat erosten dugunean, sagar edo tomateari osasungarri hitza lotzen diogu eta lurra zaintzen ari den nekazaria irudikatu dezakegu. Lurraren zaintzari jarritako mimoagatik, erosketaren prezio altua ulerkorra egiten zaigu. Sagarraren erosketak... [+]
Marioker guztiok nola, erreferenteen egarri nintzen nerabezaroan, bisexuala nintzela onartzeko prozesuan, eta bakan batzuk topatu nituen: Skin, Skunk Anansieren kantaria (tartean ez nekien bisexuala zenik, baina radarrak funtzionatzen zidan), Lucía Etxebarriaren Beatriz y... [+]
Israelgo Estatuaren aldeko funts batek Espainiar Estatuko makrojaialdi gehienak erosi ditu. To. Hondartza ondoan noria eta guzti duen jaialdia zein hardcoreta tatuajedunak joaten direna, 1.400 miloi euroko trukea, Palestinako kolonia israeldarretan etxebizitzak eraikitzeko... [+]
Energia politikek haserreak eta desadostasun sakonak sortu dituzte ekologisten artean. Ez da gauza berririk. Hemen eta atzerrian. Hemen eta orain, nabarmen. Duela bi urte, 2023ko udaberrian, gure ikerketa taldeak (ekopol.eus) hiru mahai-inguru antolatu zituen Donostian,... [+]
Momentu honetan, eta buruileraino, Adimen Artifizialari buruzko erakusketa erraldoi bat ikusgai da Parisko Galerie nationale du Jeu de Paume museoan, izenburu honekin: Mundua, Adimen Artifizialaren arabera. Erakusketa horretan, hainbat arte obra garaikide agertzen dira,... [+]
Zurea ez da ekologia, zurea ideologia da!”. Espainiako oposizio buruaren hitzak dituzue, oraingoan itzalaldia aitzakia hartuta. Zer den ideologia hitza desitxuratzea; trantsizio energetikoa edota energia politika, hitzak dioen moduan, politika hutsa delako. Kapitalismoaren... [+]