Ulertezintasunaren onarpena


2023ko ekainaren 04an
'Kangaroo' | Martin Etxeberria | Elkar, 2023
'Kangaroo' | Martin Etxeberria | Elkar, 2023

Ulertezin zaigunari hitzak jarri zaleak gara, ulergaitza ulergarri bihurtzeko nolabaiteko teman. Atzeman ezin dugun horri begiratzeko beste talaia batzuk badira, ordea. Tartean koka genezake poesia: konprenitu ezin dugun horri begira gera gatzaizkion gonbita izan daitekeena. Ulertezintasunaren onarpena izan ei du abiapuntu Martin Etxeberriak (Zarautz, 1974) argitaratu berri duen Kangaroo poema bilduman. Beste genero batzuetan ere aritua dugu zarauztarra, eta hauxe da bere bosgarren poesia liburua.

Aipatutakoa iradoki xede du 42 olerkien aurretik den kontakizunak. Dioenaren arabera, Britainiar Inperioa lehenbizikoz Australian lehorreratu zenean, konkistatzaileek ezezagun zituzten basapiztiak harriduraz begiratu eta haien izena galdetu zieten aborigenei. “Kan ghu ru” izan omen zen erantzuna, eta halaxe izendatu zuten animalia, haien hizkuntzan esaldi horrek “ez dizut ulertzen” esan nahi zuela jakin barik.

Zuzentzat jo ohi denaren ertzetara hurreratzen den lohitasuna eta iluntasuna dira gailen orriotan: giro kaletar hordigarriek, hautsontzi bakartiek, kristal hautsiek, karminaren eta odolaren gorriek eta bestetzuek ontzen dituzte poemotako irudiak. Tartean, azpimarragarri dira gorputzari edo, hobeki esatearren, haragiari loturikoak: giro horretan agertzen zaizkigu maitasunik gabeko amodio-egiteak eta elkar mintzen duten ohaideak, baita tristurari zein norberaren islari idatzitakoak ere. Halaber, ugari eta deigarri dira erlijio kutsudun poemak, eta, tartean, badira idazketa bera gaitzat dutenak ere: “Hitzen itzaletan / iltzatu hintzen / Jesukristo depilatu baten antzera (…) / Poesia delako / onartzen gaituen / infernu bakarra”.  

Aipatu oro, irakurleak hara eta hona jo dezan sustatzen duten erreferentzia doiez inguratuta dakarkigu bildumak, Etxeberriaren orain arteko gainontzekoek bezalaxe: Pizarniken lanturuak, Txaikovskiren ezpatak, irribarrerik gabeko Buster Keaton…  

Baina irakurleari sosegua eskaintzen dioten argi printzak ere badira liburuan, besteak beste, Egunsentia edota Terra incognita poemetan. Izan ere, bizitza euripe estalgabe izan badakiguke ere, “Seguru gaude / lurrak topatuko gaituela, / jitoan behar adina mantenduz gero”. Guztia ez da, beraz, desesperantza: arretaz begiratuta, onarpena bera erresistentziarako bide dela ere uler baikenezake orriotan.


ASTEKARIA
2023ko ekainaren 04a
Irakurrienak
Matomo erabiliz
Azoka
Kanal honetatik interesatuko zaizu: Liburu kritikak
Aitona hil egin da?

Karmele Mitxelenak Marrubizko uda ipuina argitaratu zuen Xaguxar bilduma honetan 2022an. Liburu hartan, neska-mutiko batzuen udako abenturak kontatzen ziren. Orain, aldiz, Aitona Floren liburua istorio askoz barnekoiagoa dugu, Danel mutiko protagonistaren ikuspuntutik... [+]


Mamu bat gure artean da

Eguzkiarekiko gertutasunak moldatu egin ei du Lurrak duen abiadura, eguzkia inguratzeko mugimenduan. Beste abiadura batzuk ere badira, ordea, eta balirudike lurraren abiada gero eta azkarragoa dela edo, bederen, aldaketak etengabean ditugula orpoz orpo jarraika. Egoera honetan,... [+]


Autorrealizazioa irakasgai

Irakaskuntzan "aniztasuna" aski ezaguna den kontzeptua da, eta irakasleok (ez zara harrituko Bestiak liburutegian ere irakasleak badaudela jakitean) aniztasuna bermatzeko, askotan, ikasle talde heterogeneoak egiten saiatzen gara. Baina badugu desberdinen arteko... [+]


Beldurra gogoko

Beldurrak airean
Aitor Arana
Ibaizabal, 2023

--------------------------------------------------

Zazpi ipuinek osatzen dute Aitor Aranak gazteentzako idatzi duen liburu hau. Ugaria eta ezaguna da Aranaren produkzioa; 125 liburutik gora idatzi ditu, horietako zenbait... [+]


Pagoa, zuhaitza

Altxa, hildakoak!
Fred Vargas
Txalaparta, 2024

------------------------------------------------

Egun batetik bestera, ordu batzuen buruan gertatu da gertatu dena: zuhaitz bat agertu da Sophiaren lorategian. Pago bat.
Hasiera horrek hartzen ditu liburuko lehen orriak... [+]


Eguneraketa berriak daude