Eguraldiak ez du lehorte politikoa konponduko

Nafarroako lehortaren mahaia, pasa den irailean bilduta. Argazkia: Navarra.es

2023ko maiatzaren 08an - 10:12
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu

Nafarroaren erdialdean eta hegoaldean hainbat uzta galdu dira edo galtzear dira eguraldiak laguntzen ez badu. Araban inoiz baino txikiagoa izan da oliba bilketa, eta abeltzainak ez daude lasaiago, udaberri hasieratik ari direlako udarako gordetakoetatik tiraka. PAC deritzoten Nekazaritza Politika Bateratuaren laguntzak eskuratzeko baldintzak malgutzea izango da administrazioaren erantzunetako bat; galerei aurre egiteko diru-laguntza zuzenak eskaintzea bestea. Bigarren bideak Madrilen errege dekretua egitea eskatzen duenez, laguntza zuzenak izan daitezke, baina ez berehalakoak, eta nekez behar bestekoak.

Alarma guztiak piztu dira euri faltagatik. Edo euri falta tarteko, ez baita gauza bera, eta jakina denez egoera irakurtzea eta ulertzea funtsezkoa da arazoari aurre egingo badiogu. Aldaketa klimatikoak lehen sektorean duen eraginari eta izango dituen ondorioei erreparatu gabe, ezin da egin azterketa egokirik. Baina aurrera ez ezik, atzera begiratuta ere ulertzen da Nafarroako nekazaritzaren eta abeltzaintzaren errealitatea. Orain 30 urte finkatu ziren politikek zuzentzen dute lehenengo sektorea, politika zahar eta zaharkituak, Itoitzeko urtegiari esker ureztatzea ziurtzat jotzen zutenak, besteak beste.

Lehen sektorea funtsezkoa da bizitza sostengatzeko, gure elikaduraren gainean erabaki ahal izateko. Eta zaintzarekin gertatu bezalaxe, sektoreak politika ekonomikoetan duen leku eta aitortza eskasak, ez du zerikusirik benetan duen garrantziarekin. Hori zuzendu ezean, ezin esan aldaketa klimatikoa izango denik abeltzaintza ito, lurrak lehortu eta arrantzaleak lehorrean utziko dituena.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Lehen sektorea
2025-09-24 | Jon Torner Zabala
Sei-zazpi milioi kilo sagar, Euskal Sagardoa egiteko

Euskal Sagardoa Jatorri Deiturako 250 sagastietan hasiak dira jada sagar biltzen. Araba, Bizkaia eta Gipuzkoari dagozkien iazko datuekin alderatuta, uzta handiagoa izango da aurten. Orotara sei-zazpi milioi kilo biltzea aurreikusten dute, datu zehatza urte bukaerarako izango... [+]


2025-09-22 | Estitxu Eizagirre
Baserrien erreleboa, ahuakateak eta onddoak Bizi Baratzea Orriaren 3. zenbakian

Udazkeneko zenbakia aste honetan jasoko dute ARGIAko kideek, edo berariaz Bizi Baratzeako kide egin direnek.


2025-09-16 | Irulegiko Irratia
Irulegiko arnoaren sormarkaren besta buruilaren 14an Irulegin

Irulegiko arnoaren sindikatuak antolaturik, Irulegiko arnoaren sormakaren besta ospatuko da buruilaren 14an, igandearekin, Irulegin. Mahastia, arnoa eta tokiko kultura uztartuz, egun osoan animazioak.


2025-09-15 | Garazi Zabaleta
Aztal
Iruñetik artzain eskolara, eta handik Otsagabira artaldea osatzera

Artzain gisa hirugarren kanpaina du aurtengoa Koldo Vicente Eseberrik. Familia Otsagabikoa izan arren, Iruñean bizi izan zen txikitatik, baina abeltzaintzaren munduarekin harreman estua izan du beti. “Osaba artzaina zen, haragitarako ardiak zituen hemen, eta txikitan... [+]


Onintza Enbeita eta Feli Madariaga, lurrari lotutako bi emakume
MULTIMEDIA - elkarrizketa

Emakumea eta lurra elkartzen dituen liburua idatzi du Onintza Enbeitak: Bizitza baten txatalak. Gure aurrekoen bizimodua jaso du, andre baten ahotan: "Baserria bere horretan, erromantizismorik gabe". Feli Madariaga (1932, Baldatika, Forua, Bizkaia) da andre hori,... [+]


2025-09-10 | Estitxu Eizagirre
Onintza Enbeita eta Feli Madariaga
"Azokako mahaiaren bestaldetik desprezioa ikusten da, asko"

Emakumea eta lurra elkartzen dituen liburua idatzi du Onintza Enbeitak: Bizitza baten txatalak. Gure aurrekoen bizimodua jaso du, andre baten ahotan: "Baserria bere horretan, erromantizismorik gabe". Feli Madariaga (1932, Baldatika, Forua, Bizkaia) da andre hori, lurrari... [+]


2025-09-08 | Jakoba Errekondo
Orria egitera

Orriuldu gabe daude oraindik zuhaitzak eta arbolak. Hostoak ihartu gabe daude, bai. Eta hostoa jasotzeko sasoi aproposa da. Hostoa, batez ere geroago jasotzen da; zuhaitzaren adaburua janzten duen orritza edo hostotza erortzen denean edo orriultzen denean, lurraren instantziako... [+]


2025-09-08 | Garazi Zabaleta
Amama
Lursail bakoitzak bere arnoa

Irulegi eta Anhauze artean ditu mahastiak Joanes Haritschelharrek, Amama proiektuaren bultzatzaileak. “Mahastiak ene amarenak ziren, eta bera jubilatu zenean hartu nuen nik etxaldea, 2022an”, azaldu du. Ama mahastizaina eta aita ardi gasnagilea ditu, eta beraz, beti... [+]


Marieneko lurren alde, Kanbon mobilizaziora deitu dute larunbaterako

Elkarretaratzea eta asanblada antolatu dituzte azken berriak zeintzuk diren jakinarazteko. Horrez gain, irailaren 9an Baionako auzitegi aitzinean mobilizatuko dira, Marieneko lurraren defentsan aritutako hiru ekintzaile auzipetuko dituztelako.


Caparrosoko Valle de Odieta makroetxaldea epaitzen ari dira lurrak nitratoz kutsatu dituelakoan

Irailaren 2an hasi da epaiketa Iruñeko Zigor Arloko 2. epaitegian, ustez 2021ean makroetxaldeak haren inguruko lurrak minden hondakinekin kutsatzeagatik. Sasoi hartan Valle de Odieta makroetxaldeko administrazio kontseiluan ari ziren bost pertsona epaituko dituzte. ARGIA... [+]


2025-09-01 | Garazi Zabaleta
Gidari artzain eskola
Artzainen hurrengo belaunaldiaren bila

Historikoki, artzaintzari eta abeltzaintzari guztiz lotuta egon den bailara da Erronkaribarrekoa, baina azken hamarkadetan nabarmen eraldatu da eta turismoa bihurtu da jarduera nagusia. “Ekonomia horrela aldatu da, eta hamarkadaz hamarkada ardi, behi eta behor kopurua... [+]


Mingain urdina

Odolustea uztailaren 10ean hasi zen. Hamar buru hil zaizkigu harrezkero: hazarkume bat, ahari bat eta zortzi ardi. Odol analisiek baieztatu dute mingain urdinaren gaitzaren ondoriozko heriotzak izan direla denak ere.


Gutxieneko soldata propioaren alde 138.495 sinadura lortu dituzte sindikatuek

ELA, LAB, ESK, Steilas, Hiru eta Etxalde sindikatuek aurkeztu dituzte Herri Ekimen Legegilearen sinadurak Eusko Legebiltzarrean. Orain pilota alderdien teilatuan dagoela esan dute, eta herritarren borondatea kontuan izatea eskatu diete.


Eguneraketa berriak daude
Bi haur Palestinako banderarekin
Aste honetan zenbaki berezia: Genozidioa gelditzeko, Israeli boikot
Herrien arteko elkartasunari gure aletxoa jarri nahi izan diogu. Euskal Herritik, euskaraz, herrien munduaren alde. Geldigaitza dirudien basakeriaren aurrean, duela bi urte bezala, ahotsa altxatzeko beharra sentitu dugu.