ARGIA.eus

Bultza kazetaritza independentea
Igandean jarraitu emaitzak zuzenean 21:00etatik aurrera

Zonbiak Euskal Herrian

Silicon Valley Bank, Republic Bank, Deutsche Bank edo Credit Suisse bankuen gainbeherak ezbaian jarri du interes-tasen igoeran oinarritutako banku-zentralen politika. Sorpresarik ez, banku-zentralen helburua “ekonomia hoztea” baitzen, hots, krisi bat eragitea. Hain zuzen, aipatu banku komertzialen erorketa izan da politika horien lehenengo ondorio zuzena. Eraiste neurtu bat nahi, baina kapitalismoan kontrolak ez du lekurik, eta oraindik ikuskizun dago noraino hel daitekeen bankuen krisi hau. Baina krisi horretaz aparte, agerian geratu da hamar urtez interes-tasak zeroan egonda ere, nazioarteko ekoizpen-sistema egoera erabat kaskarrean dagoela. Kredituaren menpeko den ekoizpen-sistema, krediturik gabe biziraun ezin duena, ekoizpen-sistema zonbia.

Kredituen interesak ordaintzeko nahikoa etekin lortu ezin duten enpresei enpresa-zonbi deritze. Ezintasun horrek zorpetzera behartzen ditu, amaierarik gabeko gurpil zoro batean. Interes-tasak igotzean, enpresak gutxiago zorpetu daitezke eta bankuetan daukaten dirua erabiltzen saiatuko dira (Silicon Valleyn gertatu dena). Baina berandu baino lehen jausiko dira.

Ez du guztia konponduko, baina Banku Publiko batek inbertsioa bideratu dezake, eta ekoizpen-sistema gidatu langilegoaren mesedetan

2008ko krisitik irteteko, Erreserba Federalak eta Europako Banku Zentralak interes-tasak zeroraino jaitsi zituzten. Hala ere, ekonomia ez da hobetu, artifizialki biziraun du eta geroz eta zonbi gehiago daude. Ez Silicon Valleyn soilik, baita Euskal Herrian ere. 2018an, Nafarroako eta EAEko enpresen %10,16 zonbiak ziren, orain, %25,11. Eta igoera orokorra izan da: lehen sektorean %12,26 ziren, orain %26,21; industrian eta eraikuntzan %9,74, orain %26,43; eta zerbitzuetan %10,28, orain %24,65. Enpresa horien bideragarritasuna zorpetze gaitasunak baldintzatzen du, geroz eta murritzagoa den gaitasuna. Ondorioz, bertan lan egiten duten 197.938 beharginen lanpostuak arriskuan daude, Hego Euskal Herriko bost langiletik bat.

Eta zein da konponbidea? Interes-tasa handiek krisi bat dakarte, baina zeroan egonda ez dirudi ezer lortu dutenik. Arazo nagusia izan da zein jarduera eta enpresa finantzatu behar diren erabakitzeko eskumena finantza-sektore pribatuaren gain uztea, Banku Publiko bat garatu ordez. Ez du guztia konponduko, baina Banku Publiko batek inbertsioa bideratu dezake, eta horrela, ekoizpen-sistema gidatu, ez aberatsen eta espekulatzaileen mesedetan, langilegoaren mesedetan baizik. Banku komertzialentzat interesgarriak izan arren, adibidez, NATOrentzako armak, ezinbestekoak ez diren jarduerak finantzatzeari utzi behar zaio, eta baliabide horiek herriarentzat beharrezkoak eta estrategikoak diren jardueretara bideratu, errentagarriak izan ala ez.

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Iritzia kanaletik interesatuko zaizu...
EAJ Putinen zerbitzura dago?

Georgiari buruz agerturiko azkeneko albisteak konektatuko bagenitu eta NATO zale sutsu bat izango bagina, Sabin Etxe inguruan dantzan dabiltzan batzuk bezala, erraz asko esan genezakeen Georgiako gobernu alderdia, Georgian Dream (GD), europar zaleak erreprimitzen dituen alderdi... [+]


Haserre solas

Nola geldiarazi haserrea?” Hori da aste honetako Le un hebdo aldizkari frantsesaren izenburu nagusia. Hain zuzen ere, Frantzian gertatu azken gertakariei so egiten badiegu, ohargarri da jendarte osoa pil-pilean dagoela. Ez bakarrik hiritarrak ados ez direlako gobernuak eta... [+]


2023-05-28 | Iñaki Barcena
Haize errota beltzak

50 urte energia berriztagarriak erreibindikatzen eta orain uholdean datozenean ekologista gehienak kontra! Nola uler daiteke? Paradoxa hau ulertzeko argitasun izpi bat eman dit Jaume Franquesaren liburuak, Molinos y gigantes. La lucha por la dignidad, la soberanía... [+]


2023-05-28 | Castillo Suárez
Vietnam sentimentala

Literaturak ematen dizkizun opari horietako bat. Frankfurteko jatetxe indiar batean geunden, desordutan. Parean Rosa Berbel eta Luis García Montero idazleak nituen. Bigarren aldia zen Berbel eta biok Alemaniara gindoazela urte hartan. Hizketan geundela “Frankfurt da... [+]


Eguneraketa berriak daude