Zatiak, atalak, puskak

'Puskak' | Irene Pujadas | Igela, 2022
'Puskak' | Irene Pujadas | Igela, 2022

Irene Pujadasek idatzi eta Amaia Apalauzak itzuli duen Puskak liburuarekin natorkizue gaurkoan; beste batzuetan egin ohi ez dudan arren, gaurkoan azaleko irudian pausatu nahi dut begirada. Itsaso Arizkurenen argazki bat ikusiko dugu eta otorduren bat egin ostean eta mahaia jaso aurreko momentua erakusten digu; jan gabeko ogi puskak, ondo zupatu gabeko oilasko hezurra, intxaur azal batzuk, inork jan nahi izan ez dituen pistatxo pare bat eta kafeari azken zurrupa egin gabe duen taza. Bizitza puska bateko puskak hain zuzen ere.

Liburua 21 errelatuk osatzen dute eta literatur genero horren ezaugarriak primeran erabili ditu Pujadasek: testu trinkoak eta motzak dira, aurkezten den egoeran bat-bateko norabide aldaketa bat gertatzen da eta irakurlearengan inpaktua sortzen dute (askotan harridura eta batzuetan zalantza, izua, angustia eta abar). Hala ere, estilo propioa ageriko da eta hainbat planteamendutan originala eta bizia iruditu zait. Ironia, umore beltzaren erabilerak liburu osoaren tonua baldintzatuko du.

Ez dugu testu guztiak aipatzeko lerrorik, beraz, hiruzpalau aukeratu ditut mokadu eta aitzakia gisa. Liburuari izenburua ematen dion errelatuak irekitzen du bilduma: Puskak. Haur bat besoetatik erortzeak protagonistari sortzen dion beldurra baliatzen du hauskortasunaz eta zaurgarritasunaz hitz egiteko. Ez zen gertatu: bilduma bat errelatuak porrotera kondenatuta dauden eta, are gehiago, porrot gisa irakurtzen diren egoerak kontatzen dizkigu. Errelatua efikaza da: porrotaren ideia instalatzearekin batera arrakastaren ideologia bultzatu nahi duen jendartea salatzen duelakoan nago. Eta errepikapenaren estrategiak estutasuna areagotzen du. Galderen aroa heriotzari buruzko elkarrizketa bat da: haur batek inozentziaz egindako galderak eta heldu nekatu batek ematen dizkion erantzunek osatua. Heriotza gai errekurrentea da liburuan, nahiz eta leku eta ahots desberdinetatik egiten duen aldi bakoitzean.

Uxue Apaolazak gibelsolasean aipatzen du lehehengo irakurketa traketsak berrirakurketa dosifikatuagoa eskatu ziola, eta bigarren irakurraldia dibertigarriagoa izan zaiola idatzi du. Bat nator berarekin. Nire kasuan lehenengo irakurraldian liburua amaitzea ez da lan erraza izan. Ez interesik piztu ez didalako, errelatuek irakurraldi bat baino gehiago eskatzen zidatelako baizik. Eta arreta. Arretaz, belarriak zabalik eta begiak erne irakurtzeko liburua baita. Bigarren bueltan, aldiz, gozatua hartu diot.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Liburu kritikak
Beldurra gogoko

Beldurrak airean
Aitor Arana
Ibaizabal, 2023

--------------------------------------------------

Zazpi ipuinek osatzen dute Aitor Aranak gazteentzako idatzi duen liburu hau. Ugaria eta ezaguna da Aranaren produkzioa; 125 liburutik gora idatzi ditu, horietako zenbait... [+]


Pagoa, zuhaitza

Altxa, hildakoak!
Fred Vargas
Txalaparta, 2024

------------------------------------------------

Egun batetik bestera, ordu batzuen buruan gertatu da gertatu dena: zuhaitz bat agertu da Sophiaren lorategian. Pago bat.
Hasiera horrek hartzen ditu liburuko lehen orriak... [+]


Emariari idatzitakoak

JAUSIZ
Alain Mendizabal Diaz
1545 argitaletxea, 2023

---------------------------------------------------

Itxuraz tente eusteari utzi eta behea jotzea zail egiten zaigu, grabitate indarrak zein soinean daramagunaren zamak lurrera erakarri arren. Hondoarekin topatzea,... [+]


Etorkizun utopikoen zirrimarrak

Zirriborroak eta gero
Katixa Agirre, Uxue Alberdi, Lucía Baskaran, Harkaitz Cano, Gabriela Damián Miravete, Belén Gopegui, Karmele Jaio, Danele Sarriugarte, Iban Zaldua eta Patxi Zubizarreta
Consonni, 2023

[+]


Duela mende erdiko haurtzaroa

Begi bat kokotean
Juan Kruz Igerabide / Elena Odriozola
Ediciones modernas el embudo, 2023

--------------------------------------------------------

Umetan, atzera begira egoten nintzen maiz. 'Begia aterako zaik kokotean', mehatxatzen ninduan apaizak, elizan atzera... [+]


Eguneraketa berriak daude