Zintzo izatearen fantasia
Eñaut Elorrietaren inguruko dokumental bat egin zutela-eta, Tabakalerara gonbidatu ninduten orain bizpahiru aste. Gustuz hartu nuen lagunarteko estreinaldirako gonbita, baina zinema aretora hurbiltzean jende asko hasi nintzen topatzen; hor Paul eta Itziar, hor Sarri, hor Eneko, Olatz eta Idoia, hor Miren, hor Aretika eta Amets... Zergatik etorri da hainbeste jende?
Dokumentala ez ezik, Eñautek bere azken diskoaren entzunaldia antolatu zuen, bere gertuko lagunekin: “Uxue eta bion ezkontzan, edo hiletan, jende antzekoa egongo litzake”, dio Eñautek. Ba ezkontzako lagunak, eta ni, hor jarri ginen, kanten titulua besterik jartzen ez zuen pantaila beltzaren aurrean eserita, Fantasia lan berria entzuten. Eta, aizu, eskerrak. Lehen kantetan nuen sustoa apur bat kenduta, ohartu nintzen zinema areto bat ze aproposa den musika entzuteko. Inongo distrakziorik gabe, Dolby Surround –edo dena delako teknologiarekin– frekuentziak igo eta jaisten zaizkizu tinpanotik burmuinaren muinera.
Aitor Etxebarriarekin bi urtez aritu da kantak ontzen Eñaut; batek zirriborroa bidali, eta besteak egitura zirrimarratu. Pop kantek eduki dezaketen ohiko norabideari bestelako bidezidorrak topatu dizkio Etxebarriak. Hau da, baxu eta gitarra elektriko eta baterien ordez, minimalismoa eta ukitu zinematografikoa emanez, sokekin eta pianoarekin. Txastona kanta bakar batean entzuten da, adibidez, solo baten barruan.
Espazio horrek guztiak diskoari, eta bere entzunaldi pausatuari, mesede egiten dio. Batetik bestera zoaz Xabi Zeberiok prestatutako soka konponketa ederrei esker. Abestiak banan-banan hartuta, ordea, ez zenuke norabide berri bat antzemango. Izan ere, inoiz egiten ausartu ez dena egiteko Fantasia izena baliatu duen arren, inoiz baino Eñautagoa da lan hau, Etxebarriak dioenez.
Esna kanta eta Fantasia kantek gordetzen dute lanaren esentzia hori, esango nuke, eta Euri herria-k aurreko lanekin lotura egiten du, molde berean. Bidasoa aldentzen da gehien, eta diskoari zilegitasun zigilua jartzen dio, Lekeitio baten moduan, gaurko Gernikak Bidasoa eta mugen politika ankerrak direla oroitzeko.
Gure nerabezaroko pop izar hura jende guztiaren aurrean horren hauskor eta zaurgarri agertu izanak erakusten du irudiaren atzean badela zerbait. Uxue Alberdi idazle eta bikotekideari eskerrak malkoz bustita emateak, lotsa-lotsa eginda, hor, bere 200 lagunen ondoan, badu zerbait zilegitasunetik. Uste dut hori dela Fantasia: autentiko eta zintzo kantatzeko pasioz bizi den artistaren bidea.
P.D.: Sorkuntza prozesua jasotzen duen Arriguriren dokumentaltxoak Aitorren eta Eñauten arteko lan harremana erakusten digu. Zoragarri erakutsi ere.
Goizegi Hiltzeko
Ødei
Autoekoizpena, 2025
53 min.
Ulertzen nauten herrian ez da musika hau entzuten. Rap musikak akaso urte okerragoak izan ditu Euskal Herrian, baina oraindik ez da beste batzuen altuerara heldua. Denentzat ditu koplak Odei Barroso urruñarrak:... [+]
Zatitxu 7
Zikin
Mendeku diskak, 2025
-------------------------------------------------------------
Aurten ere, udarekin batera dator Zikinen lan berria, esanez bezala: berdin zait oporrek hartzen bazaituzte Elantxoben, Belaguan edo Copacabanan. Eguraldi onak ez du egoera... [+]
Alegoría del mal
Rat-zinger
Kasba Music, 2025
--------------------------------------------------------------
Apokalipsiaren aurreko garai ustel hauetan, non eskuin atzerakoienak lortu duen bere diskurtsoa erdian jartzea, erabat ezabatuta dagoen gizarte batean,... [+]
C.R.I.N.G.E
Azuleja
Le Royale, 2024
--------------------------------------------------------------------
Bai, ia beti euskal taldeak dira lerro hauetan intereseko. Guretzat, eta zuentzat. Baina pixka bat epifania moduan, Amabirjina ikusi duenak nola, hala daukat... [+]
Norabide bakarrean
721-Gogor Gabiltza
Autoekoizpena, 2025
---------------------------------------------------------
Askotan, guraso garenon kezka bat da ea seme-alabek gure aholku edo "txapak" aintzat hartuko dituzten, jakitun izanda, era berean, guri kontra... [+]
Miruenea
Mirua
Oso polita, 2025
--------------------------------------------------------------
Bi urtez egon dira lanean Miruakoak “inoiz egin duten proiektu garrantzitsuena” aurkezteko: Miruenea. Eta, egia da, gaur egun artista guztiek dioten arren... [+]
Dirudienez
Karma
Autoekoizpena, 2025
--------------------------------------------------------
Mugatzat ez badugu ere, muga da askotan Bidasoa; kulturala, informazioarena… Eta beste aldekoa urrun gelditzen zaigu. Bada, gogoa eta laguntasuna dira muga apurtzaile... [+]
XAK
Xak
Mukuru, 2025
---------------------------------------------------------------
Entzun baduzu eta ez bazaizu sobera sartu, esango nizuke: entzun berriro. Nire urteko disko kutunena izango dena egin berri du Paxkal Irigoyen baxenabartarrak, oraingo honetan, XAK... [+]
It's on
JOHN DEALER & COCONUTS
Ghost Highway, 2025
------------------------------------------------------
Adin batetik aurrera kontzertuak, diskoak eta kantuak bizkarrean eta burmuinean pilatuta, eta musika entzuteko denbora murritzagoa bilakatuta, taldeak bilatu... [+]
Esperoan
Hiuzz
Autoekoizpena (egun motelak kolektiboa), 2024
Ohartu gabe igarotzen diren taldeen multzoa gero eta handiagoa da, edo inoiz baino handiagoa, behintzat. Hiuzz taldearen Esperoan lanak hilabete batzuk... [+]
Obducción de la Amenaza / Zirt Zart (Split-ep)
2024
---------------------------------------------------
Musika panorama erraldoia da, helduezina. Horien artean badira foku guztiak bereganatzen dituzten talde handi gutxi batzuk; horren nahian diharduten beste asko,... [+]
Poliorkêtês
Kerobia
Autoekoiztua, 2025
--------------------------------------------------------
Azken aldian, lerrootan asko nabil hausnartzen musikak izan beharko lukeen “misio historikoaz” eta abarrez. Eta, nolabait, zer egin beharko lukeen... [+]
Antifa hardcore
Lee-Kore + Hoben
Autoekoizpena
---------------------------------------------------------
Tamalez ez da ohikoa Arrasaten hardcore kontzertuak egitea, bestelako musika eszenak nagusitzen direlako. Hala bada, joan den larunbatean herriko gazte batzuen... [+]
Bizitza eztia
Verde Prato
Plan B Records, 2024
--------------------------------------------------------------
Ousmane Sembène zinemagile senegaldar ospetsuari galdetu zioten ea bere pelikulak Europan ulertzen ote ziren. Erantzuna, epikoa: “Izan gaitezen... [+]
Bidea da helmuga
Kokein
Balaunka, 2024
--------------------------------------------------
Eibarko rock talde beterano hau familia oso desberdinetako lagunek osatu zuten aspaldi eta ia fisurarik gabe hamarkadatan eutsi dio. Izan ditu atsedenak, gorputzak hala eskatu... [+]