Irten ginen hegan / herensugedun neskarekin / jakin gabe jausteak / egingo zigula hainbeste min.” Esaldi horrekin hasi dute Liher donostiarrek azken lanaren aurkezpena, Eta hutsa zen helmuga.

Hemen herensugeak daude (2020) diskoaren ostean etorri zen pandemia, eta taldearen helburu eta asmoak bertan behera geratzeak “shock emozionala” sortu zien. Egindako lanaz gain, sortutako espektatibak bete ez zirelako. Taldekideen arabera, “ikaspen baikorrak” ateratzen saiatu dira, eta taldeari buruzko gogoetekin, nahiko lan autoerreferentziala egin dute.

Gauzak beste modu batean egin nahian, Intxaurrondoko Kultur Etxean (Donostia) egin dute saioa, prentsa eta gertukoak lagun, erdi disko aurkezpen, erdi bideo grabaketa izan dena –azaroaren 4an kaleratuko da diskoa–. Ezin, beraz, %100ean disfrutatu, kamerak gora eta behera ibili direlako, baina lan berria ondo aurkeztu eta defendatu dute, ohikoa baino bolumen bajuxeagoak lagundu du lau kideen bertuteak ondo konpentsatzen.

Sinpleagoa da azken lan hau. Zentzu onenean. Ahotsak ez du gehiegikeriarik, ez eta beste zerbait egiteko saiakerarik ere. Zuzenean doaz mamira, kolore gehiago dituen mamira. Agian falta da aurreko lanetan egindako errepika hunkigarri horietako bat, baina eskertzen da kantak gehiegi ez tolesteko egindako lana.

Oholtzara igo diren kolaboratzaileei esker, ahaztu ditugu kameralariak, eta izugarri gozatu Noa Egiguren, Alain Martinez eta Miren Narbaizarekin. Azken horrek, ohituta ez gaituen erregistro batean, enegarrenez txunditu gaitu. Aipamen berezia merezi dute kontzertu atzean uneoro erakutsitako bisualek. Ez da erraza errepikakorra ez izatea horrelakoetan, eta original eta freskoak izan dira uneoro.

“Hutsa zen helmuga” eta hutsetik hasteko prest dagoela dirudi taldeak. Lasaiago, gertuago, malguago. Zalantzarik gabe, erakusle onena izan da Hasi kanta. Morganen Weather kantaren ildotik –adibidez–, rockaren astuntasunetik askatuta, arinago doaz. Oteiza aipatu dute –eta nik ez dakit oraindik erantzunak emateko gai ote den oriotarra–, baina hutsa ulertzen bada espektatibarik gabe bi gorputzen arteko hutsuneari arreta jartzea, eta ez helburuei edo espektatibei, ziur naiz emaitza gehiago emango dituela.

Japoniako kintsugi-a bezala, zauriak sendatu eta orbainak urrez margotu dituzte Liherrekoek, ikus daitezen, onar daitezen. “Tenpluak erre nahi genituen, baina ez ginen ohartu guk ere tenplu bat nahi genuela” esaldia harri bat bezala jausi da. Unea onartu eta zintzotasunez eta kolektiboan abiatzeko moduko kostaldera iritsi dira “ez da gurea, baina bada kostalde bat”. Eta ziurrenik orain irekiko zaizkie bide berriak.