2008ko krisi ekonomikoarekin Europako agintariak ohartu ziren –eta COVID-19 pandemiarekin berretsi dute–  jarduera ekonomikoak lehentasunezkoak dituen lehengaien hornidura zorrotzago kontrolatu beharra daukatela, datozen arazo geopolitikoen eraginez kolapsatuta geratu nahi ez badute. Bestetik, ekonomia “deskarbonizatu” beharrak izugarri handitu du mineral gosea, nabarmenki litioarena, baina baita urre, kobre eta beste gehienena ere. Jarduera ekonomikoetan suntsitzaileena den meatzaritza garapen iraunkorrarekin lotu nahian, Europar Batasunak Green Deal itun berdearen barruan sustatzen du “Meatzaritza berdea”.

Lisboako maiatzeko biltzarraren bildutako agintari, enpresaburu eta akademikoek, atarian protestan zeuzkaten Portugaleko eta Espainiako –funtsean Galiziako– hamalau elkarte herritarrek deituta etorritako herritarrak, meategi proiektu berriek erasotuak sentitzen direnak. Hauen artean nabarmenenak ziren Covas de Barroso herrikoak, Portugaleko herri hartan urratu nahi duten litio meategi erraldoiak mobilizatuta dauzkanak.

Hamalau elkarteok zabaldu zuten 180 elkarte gehiagok ere sinatu duten “Meatzaritza ustez ‘berde’ edo ‘iraunkorraren’ kontrako agiria”. Hona pasarte bat: “Meatzaritza industriak, Europako Batzordeak eta herrialdeetako agintariek diote posible dela “meatzaritza berde” iraunkor eta arduratsu bat, ura, energia eta mineralak eraginkortasunik handienez kudeatuz eta natur baliabideak etorkizuneko belaunaldientzako segurtatuz, eta aldi berean minimizatuz eragin sozial, ingurumenezko eta materialak. Guk diogu helburu horiek guztiak lortzea ezinezkoa dela. Aipatzen dituzten proiektu gehienek dakarte gero eta errentagarritasun txikiagoa izango duten hobiak ustiatzea, hondakin asko sortzea eta kostuak gutxitu eta etekinak handitzearren sustatzea aire libreko meatzaritza”.

Elkarteok eskatu dute bazterrera uztea “meatzaritza berdea” eufemismoa eta horrek berekin dakarren greenwashing zuriketa berdea eta ordainetan beharrezkoa ikusten dute bai Portugalen eta bai Europar Batasuna osoan ere industriak esku artean dauzkan proiektuei buruzko informazio egiazko, argi eta gardenak zabaltzea.

Iberiar penintsulak Europako meatze berrien mapan garrantzia handia dauka. Espainiako Estatuan aipatzen dira lurpeak arakatzeko 2.000 proiektu eta Portugaleren kasuan herrialdeko lurzoruaren %10ean jada industriak baimena badauka indusketak egiteko.