Hari eta argizarizko lumak

Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Zeldak –Gorputz honetatik– | Elena Olave
Balea zuria, 2019

Dedalo eta Ikaro aipatuz, hegalen metaforarekin, Elena Olavek (Durango, 1997) gaztigatzen digu, liburuaren hasiera-hasieratik, berea askatasunari eta kateei buruzko liburua dela.

Joseba Sarrionandiak aitzin-solasean ere badio: “Ez dakit zelan. Ez dit dardo pozoiturik bota, ez nau plazer promesez erakarri, ez kantuaren alegrantziaz xarmatu. Ez diot futbolekoak bezalako golik edo espekulaziorik entzun, ez dit Nizako terrazetan paseatzen diren zinegileenak lako ipuinik kontatu. Zerenarik ere ez dut ikusi, liburuan zehar bilatu arren, ez manaturik. Elenaren poesiak bestela erakarri nau: solasean isilduz, erakutsian ezerakutsiz, ahaztuan oroituz, kulturan lotsaz…”.

Déjà vu antzeko bat, bai. Gozoa. Kasikoetara egiten du Zeldak labur-labur baina sakon honek, jaiotzen ari den zer edo zer iradokitzen duena, bila ari dena poesia eite bat kontsolamenduzkoa. Elena Olavek bere dudak eta bere sentimenduak errenditu gura lituzke poemetan, azalpen baten aiduru bezala ikusten zaio maiz, eta denborak janda bezala. Denbora baita, aipatu zein ez, liburuaren ardatza: “Asteko neke pisuak bortizki bultzatzen gaituenean/ behera begira larriki joatera,/ denboraren igarotzeak memoria herdoildu behar duela onartzera”.

Metamorfosi guztiak liburu batean. Zeldak aldaketari buruzko tratatua ere bada, borroka baten testigantza, gertatzen ari zaigunari zentzua bilatzeko ahalegina. Idazleak bere irakurketa guztiak, bere iturriak, bere inspirazioak ekarri ditu. Zitaz eta erreferentziaz beterik dago Zeldak.

Dekantazio bat, birfintze bat, horixe falta zaio. Zeldak ez baita erritmoa, edertasuna, mikaztasuna edo nerbioa. Zeldak da hausnarketa, izarrak irakurtzea, erantzunak bilatzea: “Gaueko zeru oskarbian topa daitezkeenak iltzatuak,/ ekaitz osteko barean ostenduak, Ikusi makusi/ jolas nomada honetan orain arte ahantziak izan ditugunak”.

Ez dizkit barruak inarrosi, ez dit ezer berria ekarri, ez nau harritu. Eroan egin nau, hori bai, Elena Olaveren erudizioan barna poesiaren esploratu gabeko zenbait lurralde ezagutzera, hegoetako argizaria urtu zaidan arte.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Liburu kritikak
Arlote alprojak edo langabe arruntak?

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Igela, 2025

------------------------------------------------------------

George Orwell Abereen etxaldea (Animal farm, 1945) eta 1984 (1949) eleberriengatik ezagutzen dugu, euskarara itzuliak biak. Baina horien aurretik Down... [+]


Oraindik gara mitiko

Antzinako berri-berriak
Kae Tempest
Igela, 2022

-----------------------------------------------------------------

This poem was written to read aloud / Poema hau ozen irakurtzeko idatzi zen.

Horrela hasten da Kae Tempesten Antzinako berri-berriak liburua, lehen... [+]


Libra zaitez beti azal zurien eraginetik

Txori Gorri. Andre siux baten  idazlanak
Zitkala- Sa
Testu zaharrak, 2022

-------------------------------------------------------------

Zitkala-Sa hegoaldeko Dakoten erreserban (AEB) jaio zen 1876an. Eskolan asimilazioan oinarritutako hezkuntza jaso zuen, eta horren... [+]


Desberdinak gara

TARTARO
Testuak: Xantal Barnetxe
Ilustrazioak: Leire Perret
Ikas, 2025

--------------------------------------------------------------------

Tartaro infernuaren antzeko tokia dugu antzinako Grezian, baita pertsonaia mitologikoa ere, Virgiliok aipatua aspaldian eta... [+]


Utopia akuilu

Amaieratik hasi. Euskal feminismoa, aldaketarako paradigma
Naia Torrealdai Mandaluniz
Txalaparta, 2025

-----------------------------------------------------------

Naia Torrealdai Mandalunizek Amaieratik hasi. Euskal feminismoa, aldaketarako paradigma saiakera argitaratu... [+]


Hezurrak eta muina

hezur berriak
Ane Labaka Mayoz
Susa, 2025

-------------------------------------------------------
 
Ildaska gorridun larrua, kimu sortu berria edo muin kolore biziduna. Liburuak dakarkigunaren aieru da azala, sortzeaz mintzo baita Ane Labaka Mayozen... [+]

Puntadaz puntada aldatzen

Tapakia
Maite gurrutxaga
Erein, 2025

-----------------------------------------------------------

Tapakia liburu honen azala ikusten badugu, bertan sagu pipertu bat ikus dezakegu lehortzen ari den tapaki zuri-zuri baten ondoan. Gero, normalean kasu gutxi egiten diegun... [+]


Gure iragan femenino eta feministaz

Zuzi iraxegia. euskal emakume idazleak eta literatura klasikoa
Amaia Alvarez Uria
Testu zaharrak, 2024

----------------------------------------------------------------

Liburua esku artean izan aurretik ere arnas luze bat atera zitzaidan barru- barrutik: “ze... [+]


Herriaren bihotza zabaltzeko giltza

Martin Martina eta urrezko orraziaren misterioa
Amancay Gaztañaga
Elkar, 2024

-----------------------------------------------------

Amancay Gaztañagak Martin Martina eta urrezko orraziaren misterioa kaleratu du Alain Martinezen ilustrazioek lagunduta... [+]


'Guardasol gorria'
Kamikaze arduratsua

Guardasol gorria
Lutxo Egia
Susa, 2024

--------------------------------------------------------
 
Hau gerra bat da eta lubakiak behar ditugu. Izan ere, Bilboko Guka kolektiboak hurrengoak erakutsi dizkigu, besteak beste: Arriagako ekitaldien artean, %20 baino ez... [+]

Lore bat izan zen

Asfaltoaren azpian, lorea
Testua: Mónica Rodríguez
Ilustrazioak: Rocío Araya
Itzulpena: Itziar Ultzurrun
A fin de cuentos, 2025

--------------------------------------------------------
Liburu honetara hurbiltzen dena harrituta gera daiteke, liburu... [+]

Matxinadara!

Odolaren matxinadak. Gorputza, politika eta afektuak
Miren Guilló
EHU, 2024

--------------------------------------------------------------------
 

Miren Guilló antropologoaren saiakera berria argitaratu du EHUk. Odolaren matxinada da izenburu... [+]


Humanismotranshumanismo...

Zero. Transhumanismoa ate-joka erdi aro berrian
Aitor Zuberogoitia
Jakin, 2024

-----------------------------------------------------------

Hasieran saiakera filosofiko-soziologikoa espero nuen, baina ez da hori liburu honetan aurkitu dudan bakarra. Izan ere, biografia... [+]


Mona Lisaren lapurreta

Ihes plana
Agustín Ferrer Casas
Itzulpena: Miel A. Elustondo
Harriet, 2024

---------------------------------------------------------

1936ko azaroaren 16an Kondor legioko hegazkinek Madrilgo zenbait museori egin zieten eraso. Eta horixe bera da liburu honetara... [+]


Etxea. Aitarena, amarena, ahizparena. Nirea

Etxe bat norberarena
Yolanda Arrieta
Alberdania, 2024

-----------------------------------------------------

Gogotsu heldu diot irakurketari. Yolanda Arrietaren obra aski ezaguna zait eta iragan maiatzean argitaratu zuen proposamen honetan murgiltzeko tartea izan dut,... [+]


Eguneraketa berriak daude