Scorseseren arima
aurre egingo dieten hedabide independenteak
.jpg)
Eva Illouz | Danele Sarriugarte (Itzultzailea)
Katakrak, 2019
Martin Scorseseren azken elkarrizketak ekarri du matraka. Marvel-eko super heroien pelikulak ez omen dira zinema. Zuzendari amerikarrak dioenez blockbusterrok sentiarazten dutena hurbilago dago atrakzio-parkeek eskaintzen dutenetik egiazko zinematik baino. Azaldu egin du: zinema bada autore indibidualak taxutu eta errebelazio espiritualera bideratutako arte-forma; Marveleko frankiziak dira merkatu-ikerketaren eta audientzien azterketaren arabera moldatu eta ondoren baietsitako merkantzia. Horratx ezberdintasuna.
Arimaren… irakurri eta Scorseseren eztabaidaren aurrean nagitasun-hasperenka imajinatu dut Eva Illouz autorea. Egia da, Illouzek ez du zinemaz idazten. Haatik, arimadun arteari eta merkatuen emozio-estandarizazioari buruzko eztabaidaz pentsatzen laguntzen du. Arima eta merkatuaren artean lubakia eraikitzen duten argudioak beste kokagune batetik hausnartzea egiten du posible.
Illouzen begirada ez da “arima versus merkatua” banaketaren alde batean ala bestean kokatzen. Aitzitik, banaketa horren eraikuntza bera da zalantzan jartzen duena. Illouzen begiradatik aukeratu beharrekoa ez da zeren alde gauden: benetako zinemaren ala atrakzio-parkearen alde.
Illouzen galdera da zer metafora darabilgun banaketa horren alderdi bakoitza ulertzeko eta metafora bakoitzak zer botere erlazio abiarazten dituen. Errebelazio espiritualaren arima da metafora, ala metafora da psikea eta hari lotutako emozioak. Arimaren hierarkia moralen inposizioa da metafora horrekin lortzen dena ala psikearen merkatu ustiapena da ahalbidetzen duena.
Eta kokagune kritiko pribilegiatu horrek ematen dio aukera irakurleari esateko: ez. Eskerrik asko baina ez inposizio moralaren eta merkatu ustiapenaren artean aukeratu beharrari. Ez, “arima ala merkatua” banaketari berari.
Scorseseren matrakara Illouzen eskutik itzul gaitezke horrela. Super heroien filmak dira, hain justu, gure gaurko arima hipermoderno kapitalistaren, hots, gure psike garaikidearen isla. Arimaren… da bestalde, psike horren eraikuntza zalantzan jartzeko tresna.
Beste zerbait
Danele Sarriugarte
Consonni, 2025
------------------------------------------------------------------------------------------
Zazpi urte pasatu dira bigarren eleberria argitaratu zuenetik eta hamaika lehenengo liburutik. Bitarte honetan, baina, letrei... [+]
Eresia. Hil-kanta aitari
Goiatz Labandibar
Elkar, 2025
------------------------------------------------------------------
Goiatz Labandibarrek azken urteotan Amez (2022), Bekatua (2023) eta Zoo (2024) idatzi ondoren, Eresia. Hil-kanta aitari (2025) argitaratu berri du... [+]
Anatomia bertikalak
Lierni Azkargorta
Balea Zuria, 2025
------------------------------------------------------------------
Lierni Azkargortak Anatomia Bertikalak liburuaren aurkezpen saioan esan eta Berria egunkariak jaso moduan irakurri ditut poema gehienak: ozen, ahoz... [+]
Lautadako mamua
Xabier Montoia
Elkar, 2024
112 orrialde
Eleberri labur honetan egileak XIX. mendeko Euskal Herrira garamatza, sekulako sona hartu zuen Juan Diaz de Garaio hiltzailea duela protagonista. Arabako landa guneko jendarte tradizional eta giro hotzean barneratzen... [+]
Kanbodiako enbaxada
Zadie Smith
Itzulpena: Garazi Ugalde
Igela, 2022
-----------------------------------------------------
Batek baino gehiagok askatu ezin duen ideia faltsua da Europa jende berdinez soilik dagoela eraikita. Eta ez bakarrik faxistek. Egiatan, gutako... [+]
Carmilla
J. T. Sheridan Le Fanu
Itzulpena: maialen berasategi
Erein, 2025
------------------------------------------------------------------------
Literatura unibertsala bilduman argitaratu berri dute J. T. Sheridan Le Fanu irlandarraren 1872ko Carmilla. Maialen... [+]
Agur Karibu
Marian Porcel
Elkar, 2025
SIMULAKRO BAT
Leire Ugadi
Elkar, 2025
---------------------------------------------------------------------
Hitzak hautsi egin dezake, kolpatu, arrakalatu eta apurtu. Simulakro bat (Elkar, 2025) izendatu du Leire Ugadik (Urduña, 1996) simulakro hutsetik harago... [+]
Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena
Elkar, 2024
------------------------------------------------------------------
Helduentzat bigarren liburua du Karmele Mitxelenak. Lehenengoa ipuin liburua izan zen, eta honetan ere nabari zaio ipuingile eskua; izan ere,... [+]
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Igela, 2025
George Orwell Abereen etxaldea (Animal farm, 1945) eta 1984 (1949) eleberriengatik ezagutzen dugu, euskarara itzuliak biak. Baina horien aurretik Down... [+]
Antzinako berri-berriak
Kae Tempest
Igela, 2022
-----------------------------------------------------------------
This poem was written to read aloud / Poema hau ozen irakurtzeko idatzi zen.
Horrela hasten da Kae Tempesten Antzinako berri-berriak liburua, lehen... [+]
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala- Sa
Testu zaharrak, 2022
Zitkala-Sa hegoaldeko Dakoten erreserban (AEB) jaio zen 1876an. Eskolan asimilazioan oinarritutako hezkuntza jaso zuen, eta horren... [+]
TARTARO
Testuak: Xantal Barnetxe
Ilustrazioak: Leire Perret
Ikas, 2025
--------------------------------------------------------------------
Tartaro infernuaren antzeko tokia dugu antzinako Grezian, baita pertsonaia mitologikoa ere, Virgiliok aipatua aspaldian eta... [+]
Amaieratik hasi. Euskal feminismoa, aldaketarako paradigma
Naia Torrealdai Mandaluniz
Txalaparta, 2025
-----------------------------------------------------------
Naia Torrealdai Mandalunizek Amaieratik hasi. Euskal feminismoa, aldaketarako paradigma saiakera argitaratu... [+]
hezur berriak
Ane Labaka Mayoz
Susa, 2025
