Literaturzalearen solasari adi

Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
"Txikiaren handitasuna literaturan"
Mariasun Landa
Erein, 2018

Bakarrik sentitzeko modu asko daude, haietako bat da gogoko gai bati buruz hitz egiteko solaskiderik ez izatea inguruan. Horretan lagundu dit liburu honek. Mariasun Landak literaturari buruz hitz egiten du denboran zehar argitaratu dituen testuen bilduma honetan.  

Euskal literaturaren enbaxadore honek literaturari buruz pentsatzen eta sentitzen duena topatuko dugu bertan, idazle gisa izan duen eskarmentua eta literatura irakasle moduan eskolak prestatzean eta klaseratzean jaso dituen fruituak. Asko irakurri eta idatzitako euskal emakume idazle honen obra oparoko unibertsoa, erreferenteak, estiloa aletuz joango da orriz orri.

Liburutegirako gonbidapenarekin hasten da liburua. Irakurketari buruz hitz egingo digu jarraian, baita idazketara animatuko ere: literaturaren bi alderdiak. Irakurle gisa aitortuko dizkigu bere liburu gogokoenak. Kontatuko digu batzuetan bere “ahots jakintsuei” egiten diela kontsulta. Idazteko leihoa eta gela behar ditugula esango digu, baina bereziki askatasuna nor bere egiaz aritu ahal izateko.

Animaliak eta ipuin klasikoetako pertsonaiak bidelagun hainbeste maite duen haur eta gazte literaturaz jardungo du, oharrak hartzeko gogoa piztuz irakurlearengan. Estereotipoak eta aurreiritziak salatuko ditu eta umorea eta soiltasunaren alde agertuko da. Omenaldia egingo dio Asun Balzola ilustratzaile eta lagunari eta euskararekin izan duen harremanaz arituko da.

Gaur egun literatura nola ikusten duen jakingo dugu eta berak egindako ibilbidearen berri izango dugu, bere liburu mugarriak, jasotako sariak edota emandako hitzaldien arrastoekin. Literatur irakasle lanetan ikasleei oinarri teorikoak eta baliabideak eman behar zaizkiela esango digu, literatura testuez goza dezaten eta testuak sor ditzaten.

Literaturak hunkitzeko eta harritzeko duen gaitasuna maite du, jolasarekin duen lotura eta ikusten ez ditugun gauzak ikusgarri egiteko ahalmena. Hala ere, literaturak ez du bere garairik onena bizi. Hona gogoetarako egindako aipuetako bat: “Gizakiaren ezbehar guztiak datoz gela batean lasai esertzeko eta bakarrik egoteko gaitasun faltagatik” (Blaise Pascal). Literaturaren aldeko manifestu edo maitasun gutun hau irakurri ostean literatura irakurtzen jarraitzeko eta idazten hasteko gogoa areagotu ala piztuko ahal zaigu?


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Liburu kritikak
Aberria eta hil

Eresia. Hil-kanta aitari
Goiatz Labandibar
Elkar, 2025

------------------------------------------------------------------

Goiatz Labandibarrek azken urteotan Amez (2022), Bekatua (2023) eta Zoo (2024) idatzi ondoren, Eresia. Hil-kanta aitari (2025) argitaratu berri du... [+]


Liburu ktitikak
Bizitzaz eta beste

Anatomia bertikalak
Lierni Azkargorta
Balea Zuria, 2025

------------------------------------------------------------------

Lierni Azkargortak Anatomia Bertikalak liburuaren aurkezpen saioan esan eta Berria egunkariak jaso moduan irakurri ditut poema gehienak: ozen, ahoz... [+]


2025-08-08 | ARGIA
GOMENDIOAK | Sei liburu uda honetarako

Lautadako mamua
Xabier Montoia
Elkar, 2024
112 orrialde

Eleberri labur honetan egileak XIX. mendeko Euskal Herrira garamatza, sekulako sona hartu zuen Juan Diaz de Garaio hiltzailea duela protagonista. Arabako landa guneko jendarte tradizional eta giro hotzean barneratzen... [+]


Gu, jende berria, jende zaharra

Kanbodiako enbaxada
Zadie Smith
Itzulpena: Garazi Ugalde
Igela, 2022

-----------------------------------------------------

Batek baino gehiagok askatu ezin duen ideia faltsua da Europa jende berdinez soilik dagoela eraikita. Eta ez bakarrik faxistek. Egiatan, gutako... [+]


Negu gorrirako ipuina

Carmilla
J. T. Sheridan Le Fanu
Itzulpena: maialen berasategi
Erein, 2025

------------------------------------------------------------------------

Literatura unibertsala bilduman argitaratu berri dute J. T. Sheridan Le Fanu irlandarraren 1872ko Carmilla. Maialen... [+]


Bizitzaz eta beste

Agur Karibu
Marian Porcel
Elkar, 2025

---------------------------------------------------------------------
 
Zaila da nobela hau definitzea, abenturazkoa da, iniziatikoa, filosofikoa, ekologista; baina horiek baino gehiago, edo horien guztien ondorioz, nobela... [+]

Hitzak mailu

SIMULAKRO BAT
Leire Ugadi
Elkar, 2025

---------------------------------------------------------------------

Hitzak hautsi egin dezake, kolpatu, arrakalatu eta apurtu. Simulakro bat (Elkar, 2025) izendatu du Leire Ugadik (Urduña, 1996) simulakro hutsetik harago... [+]


Igeri ala ito

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena
Elkar, 2024

------------------------------------------------------------------

Helduentzat bigarren liburua du Karmele Mitxelenak. Lehenengoa ipuin liburua izan zen, eta honetan ere nabari zaio ipuingile eskua; izan ere,... [+]


Arlote alprojak edo langabe arruntak?

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Igela, 2025

------------------------------------------------------------

George Orwell Abereen etxaldea (Animal farm, 1945) eta 1984 (1949) eleberriengatik ezagutzen dugu, euskarara itzuliak biak. Baina horien aurretik Down... [+]


Oraindik gara mitiko

Antzinako berri-berriak
Kae Tempest
Igela, 2022

-----------------------------------------------------------------

This poem was written to read aloud / Poema hau ozen irakurtzeko idatzi zen.

Horrela hasten da Kae Tempesten Antzinako berri-berriak liburua, lehen... [+]


Libra zaitez beti azal zurien eraginetik

Txori Gorri. Andre siux baten  idazlanak
Zitkala- Sa
Testu zaharrak, 2022

-------------------------------------------------------------

Zitkala-Sa hegoaldeko Dakoten erreserban (AEB) jaio zen 1876an. Eskolan asimilazioan oinarritutako hezkuntza jaso zuen, eta horren... [+]


Desberdinak gara

TARTARO
Testuak: Xantal Barnetxe
Ilustrazioak: Leire Perret
Ikas, 2025

--------------------------------------------------------------------

Tartaro infernuaren antzeko tokia dugu antzinako Grezian, baita pertsonaia mitologikoa ere, Virgiliok aipatua aspaldian eta... [+]


Utopia akuilu

Amaieratik hasi. Euskal feminismoa, aldaketarako paradigma
Naia Torrealdai Mandaluniz
Txalaparta, 2025

-----------------------------------------------------------

Naia Torrealdai Mandalunizek Amaieratik hasi. Euskal feminismoa, aldaketarako paradigma saiakera argitaratu... [+]


Hezurrak eta muina

hezur berriak
Ane Labaka Mayoz
Susa, 2025

-------------------------------------------------------
 
Ildaska gorridun larrua, kimu sortu berria edo muin kolore biziduna. Liburuak dakarkigunaren aieru da azala, sortzeaz mintzo baita Ane Labaka Mayozen... [+]

Puntadaz puntada aldatzen

Tapakia
Maite gurrutxaga
Erein, 2025

-----------------------------------------------------------

Tapakia liburu honen azala ikusten badugu, bertan sagu pipertu bat ikus dezakegu lehortzen ari den tapaki zuri-zuri baten ondoan. Gero, normalean kasu gutxi egiten diegun... [+]


Eguneraketa berriak daude