Euskal selekzioaren garai-penak

Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
"Ez dadila eguzkia sartu"
Martin Etxeberria eta Xabier Etxeberria
Elkar, 2006

Ideia berezia du nobela honek, 36ko Gerrari buruzko euskal nobeletako batek ere hartu ez duena: euskal selekzioa sortzen du Eusko Jaurlaritzak, eta futbola gainerako herrialdeak gurera begira jartzeko estrategia izateaz gain, haur erbesteratuentzako dirua eskuratzeko ekintza solidarioa ere bihurtzen da. Ondorioz, gerrarekiko ikuspegia aldatu egiten da, lubakietatik atera eta euskal selekzioa dagoen atzerritik jasotzen baita etxean gertatzen ari denaren berri.

Kepa Areso da eleberri honetako protagonista, eta haren ibilerari jarraitzen dio narratzaileak. Pertsonaia gizatiarra da, eta bere ikusmoldea euskal nazionalismo hegemonikoaren barruan kokatzen bada ere, gai da gainerakoen sufrimendua ulertzeko. Selekziora batzeko deia jasotzen duenean ere kezkek josten dute: futbolean aritzea pribilegioa iruditzen zaio lubakietan aritu ostean. Maitasunari eta laguntasunari buruzko zalantzak ere baditu, eta horrek guztiak pertsonaia sinesgarri egiten du. Hura inguratzen duten bigarren mailako pertsonaien potentziala ere handia da, bereziki emakumezko pertsonaiena; ordea, ez dira nahi genukeen bezainbeste garatzen. Protagonistaren amaren lorratza galdu egiten da, Parisera doa semea bisitatzera, eta etorri bezala desagertzen da, arrastorik utzi gabe. Teodora misterio haragitua da, eta haren gutunetako hizkerak eta tonuak interesa pizten dute. Desiren eta ezinen arteko funanbulua da, amaieran fantasma itxura hartzen duena. Izaskunen begirada iluna da Kepari loa eragozten diona, eta hari eskaintzen zaio istorioko emakume bakanen artean arreta gehien. Begi horietan aurkituko du irakurleak gerraren paradoxarik handiena.

Formari dagokionez, detektibe eleberriaren zantzuak ditu obrak: protagonistak bidaian zehar aurkitzen duen paper zatiak sorrarazten du lehen susmoa. Orobat esan liteke kronika itxura hartzen duela, kapituluak egun bakoitzeko eguneroko gisa antolatuta baitaude, gutun formako kapituluak tartekaturik. Hala, egitura horretan narratzaile orojakilea hautatzea bitxia gertatzen da, eta lehen pertsonako egunerokoak sinesgarritasun handiagoa izango luke, baita gutunekiko batasun handiagoa ere. Nolanahi ere, irakurraldi atsegina gertatzen da, eta 36ko Gerraren memoriaren transmisiorako erakargarria.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Liburu kritikak
Gorputzak dio

Kontra

Ane Zubeldia Mangriñá

Susa, 2025

----------------------------------------------------------------------------------

Hatz-mamiekin jarraituta irakurtzeko azalerak bildu ditu Ane Zubeldia Magriñák bere lehen poema bilduman: ur gainak, zuhaitz... [+]


Kaixo berriro, karis

Beste zerbait

Danele Sarriugarte

Consonni, 2025

------------------------------------------------------------------------------------------

Zazpi urte pasatu dira bigarren eleberria argitaratu zuenetik eta hamaika lehenengo liburutik. Bitarte honetan, baina, letrei... [+]


Aberria eta hil

Eresia. Hil-kanta aitari
Goiatz Labandibar
Elkar, 2025

------------------------------------------------------------------

Goiatz Labandibarrek azken urteotan Amez (2022), Bekatua (2023) eta Zoo (2024) idatzi ondoren, Eresia. Hil-kanta aitari (2025) argitaratu berri du... [+]


Liburu ktitikak
Bizitzaz eta beste

Anatomia bertikalak
Lierni Azkargorta
Balea Zuria, 2025

------------------------------------------------------------------

Lierni Azkargortak Anatomia Bertikalak liburuaren aurkezpen saioan esan eta Berria egunkariak jaso moduan irakurri ditut poema gehienak: ozen, ahoz... [+]


2025-08-08 | ARGIA
GOMENDIOAK | Sei liburu uda honetarako

Lautadako mamua
Xabier Montoia
Elkar, 2024
112 orrialde

Eleberri labur honetan egileak XIX. mendeko Euskal Herrira garamatza, sekulako sona hartu zuen Juan Diaz de Garaio hiltzailea duela protagonista. Arabako landa guneko jendarte tradizional eta giro hotzean barneratzen... [+]


Gu, jende berria, jende zaharra

Kanbodiako enbaxada
Zadie Smith
Itzulpena: Garazi Ugalde
Igela, 2022

-----------------------------------------------------

Batek baino gehiagok askatu ezin duen ideia faltsua da Europa jende berdinez soilik dagoela eraikita. Eta ez bakarrik faxistek. Egiatan, gutako... [+]


Negu gorrirako ipuina

Carmilla
J. T. Sheridan Le Fanu
Itzulpena: maialen berasategi
Erein, 2025

------------------------------------------------------------------------

Literatura unibertsala bilduman argitaratu berri dute J. T. Sheridan Le Fanu irlandarraren 1872ko Carmilla. Maialen... [+]


Bizitzaz eta beste

Agur Karibu
Marian Porcel
Elkar, 2025

---------------------------------------------------------------------
 
Zaila da nobela hau definitzea, abenturazkoa da, iniziatikoa, filosofikoa, ekologista; baina horiek baino gehiago, edo horien guztien ondorioz, nobela... [+]

Hitzak mailu

SIMULAKRO BAT
Leire Ugadi
Elkar, 2025

---------------------------------------------------------------------

Hitzak hautsi egin dezake, kolpatu, arrakalatu eta apurtu. Simulakro bat (Elkar, 2025) izendatu du Leire Ugadik (Urduña, 1996) simulakro hutsetik harago... [+]


Igeri ala ito

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena
Elkar, 2024

------------------------------------------------------------------

Helduentzat bigarren liburua du Karmele Mitxelenak. Lehenengoa ipuin liburua izan zen, eta honetan ere nabari zaio ipuingile eskua; izan ere,... [+]


Arlote alprojak edo langabe arruntak?

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Igela, 2025

------------------------------------------------------------

George Orwell Abereen etxaldea (Animal farm, 1945) eta 1984 (1949) eleberriengatik ezagutzen dugu, euskarara itzuliak biak. Baina horien aurretik Down... [+]


Oraindik gara mitiko

Antzinako berri-berriak
Kae Tempest
Igela, 2022

-----------------------------------------------------------------

This poem was written to read aloud / Poema hau ozen irakurtzeko idatzi zen.

Horrela hasten da Kae Tempesten Antzinako berri-berriak liburua, lehen... [+]


Libra zaitez beti azal zurien eraginetik

Txori Gorri. Andre siux baten  idazlanak
Zitkala- Sa
Testu zaharrak, 2022

-------------------------------------------------------------

Zitkala-Sa hegoaldeko Dakoten erreserban (AEB) jaio zen 1876an. Eskolan asimilazioan oinarritutako hezkuntza jaso zuen, eta horren... [+]


Desberdinak gara

TARTARO
Testuak: Xantal Barnetxe
Ilustrazioak: Leire Perret
Ikas, 2025

--------------------------------------------------------------------

Tartaro infernuaren antzeko tokia dugu antzinako Grezian, baita pertsonaia mitologikoa ere, Virgiliok aipatua aspaldian eta... [+]


Eguneraketa berriak daude