Aldaketarako nekazaritza
Arabako mendebaldean, Salcedo herrian kokatutako proiektu agroekologikoa da Tierrapapeltijera. 2009an abiatu zuten egitasmoa Ramon Roa eta Monica Garciak, eta duela gutxi hirugarren kide bat batu zaie proiektura. Barazkigintza ekologikoan dihardute bereziki, nahiz lekale, gari eta zerealak ere ekoizten dituzten. Roak azaldu duenez, jendartearen eraldaketa bultzatu nahi duen egitasmoa ere bada beraiena: “Gizartea nola antolatua dagoen ez dugu maite, eta hori aldatzeko bidean gabiltza, gure aukeren arabera eragiten”.
Bizi proiektu jasangarria
Kideen arteko eta naturarekiko errespetuan lan egitea da Tierrapapeltijera egitasmokoen oinarria. Lanbide bat baino, bizi proiektu oso bezala ulertzen dute beraiek martxan jarri dutena. “Nekazaritza bizitzaren oinarrian dagoelako erabaki genuen honetan jardutea. Valentziako barazki ekoizle ekologiko batekin aritu nintzen lanean hona etorri baino lehen, eta eredu hori ekartzea izan da asmoa”, azaldu du Roak. Valentziatik Arabara bueltatzerakoan gurasoen lur zati bat lantzen hasi ziren lehenik, eta hasieran etxerako ekoitzi bazuten ere, segituan hasi ziren barazkiak saltzen.
Lehen urteetan 15 saski inguru egiten zituzten, baina egun jada Gasteiz aldeko eta Miranda de Ebroko 60 familia ingururi ematen diete jaten. “Garaiko barazkiak eskaintzen ditugu saskietan, eredu agroekologikoan ekoitziak eta zuzeneko salmenta bidez merkaturatuak”.
Nekazarien saretzean parte
Ekoizten dituzten produktuak hurbilean saltzen dituzte Tierrapapeltijerakoek: ekoizkinen %90 inguruk 30 kilometro baino gutxiago egiten ditu. Eta hurbileko ekoizpen-kontsumo sare horri bultzada emateko, Gaubean hilabeteko lehen igandean egiten duten ekoizle azokaren parte dira: “Ekoizleongandik sortu zen merkatu hau, ez dago inongo finantzaketarik ezta erakunde publiko edo pribaturik azokaren atzean”.
Halaber, agroekologiarekin lotutako nekazarien beste zenbait mugimendutan presente dago proiektua: Araban Bionekazaritzan eta Saski Barazki izeneko merkaturatze kolektiborako proiektuan dabiltza, eta Euskal Herri mailako etxalde agroekologikoen EHKOlektiboa egitasmoaren parte ere badira. “Nekazarion ahotsa entzuna izatea garrantzitsua dela uste dugulako gaude mugimendu eta sare horietan sartuta, lehen sektoreko eta landa inguruko errealitateak sarritan ezkutatuak baitaude”.
Duela urtebete pasa gauzatu zuten Ortulaguntza proiektua Debagoienan. Langile bat kontratatu dute bailarako nekazaritza proiektu txikietan txandaka lanean aritzeko, hartara ekoizleei lan karga arintzeko eta baldintzak duintzeko. “Sektorea zaurgarri zegoela eta errelebo... [+]
Maiatzaren 10ean egun osoko festa berezia antolatu dute Zestoako Amilibia baserrian. Agroekologiaren eta elikadura burujabetzaren alde, Gipuzkoako Biolur elkarteak abiatutako proiektua da Amillubi, eta udaberriko hitzordua aitzakia paregabea izanen da tarte eder bat partekatu... [+]
Proventza eskualdean, Alpeen hegoaldean abiatu zuten Lili Saint-Laurent euskaldunak eta Mathias Guibert proventzarrak abeltzaintza proiektua duela hamar urte pasatxo. “Ardi, ahuntz, behi, txerri eta pottokekin plantatu ginen etxalde dibertsifikatua landuz, baina laborantza... [+]
2021 inguruan hasi zen Itziar Presa Blasco gernikarra konbutxaren munduan murgiltzen. “Magisteritza ikasi nuen nik, eta hezkuntzan aritu nintzen urteetan lanean, baina semeak jaio zirenean etxean geratzeko aukera izan nuen, eta ordu arteko guztia, nolabait, apurtu egin... [+]
Gasteizko Basaldea etxaldean dago kokatuta Soilik nekazaritza birsortzaileko proiektua, Abetxuko auzoan, eta Jaime Garcia, Joseba Vigalondo eta Javier Chaves dira bultzatzaileak. “Lehen sektorean, eredu agroekologikoan inkorporazio berriak bultzatzea da gure helburua,... [+]
Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera eraman dugu, eta Azkoitian sortu dugu antzeko egitasmoa, bere izenarekin:... [+]
Donostiako Amara auzoko Izko ileapaindegi ekologikoak 40 urte bete berri ditu. Familia-enpresa txikia da, eta hasieratik izan zuten sortzaileek ile-apainketan erabiltzen ziren produktuekiko kezka. “Erabiltzaileen azalarentzat oso bortzitzak dira produktu gehienak, baina... [+]
Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta... [+]
Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen ginen eta duela urte batzuk bizitzera etorri ginen”, dio... [+]
Gipuzkoako hamaika txokotatik gerturatutako hamarka lagun elkartu ziren otsailaren 23an Amillubiko lehen auzo(p)lanera. Biolur elkarteak bultzatutako proiektu kolektiboa da Amillubi, agroekologian sakontzeko eta Gipuzkoako etorkizuneko elikadura erronkei heltzeko asmoz Zestoako... [+]
Emakume bakoitzaren errelatotik abiatuta, lurrari eta elikadurari buruzko jakituria kolektibizatu eta sukaldeko iruditegia irauli nahi ditu Ziminttere proiektuak, mahai baten bueltan, sukaldean bertan eta elikagaiak eskutan darabiltzaten bitartean.
Mauleko Euskalduna ostatuak urteak daramatza Zuberoako etxe ekoizle txikien produktuekin lanean, eta hiriburuko ostatu parean eraikin bat erosi zutenean proposamena egin zien laborari horiei berei: zergatik ez ireki hurbileko ekoizleen saltokia bertan? “Motibatuta zegoen... [+]
Pandemiaren ondorengo testuinguruan, elikadura –ustez oinarrizko eskubide den hori– lantzeko mugitzen hasi zen talde bat Gasteizen. “Militantzia esparruan beste gaiak jorratzen ari ziren ordurako, etxebizitzarena kasu, baina elikadura ardatz hartuta ez zegoen... [+]
Errezilera bizitzera joan eta sagarrondoak landatu zituen Satxa Zeberiok, Bio-K proiektuaren bultzatzaileak, duela zenbait urte. “Iritsi zen sagarrekin zerbait egiteko momentua, eta sagar zukua eta sagardoa ekoizteari ekin genion orduan”, azaldu du. 2015ean sortu... [+]
Urteak daramatza Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkarteak (BLE) bioaniztasun landatuaren inguruan lanean. “Hainbat proiekdu ditugu abian, eta horietako bat baratzeko hazien ingurukoa da”, azaldu du Nico Mendiboure Hazi Sareko kideak. Duela lau bat urte hasi... [+]