Jirafa bat korrika
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Patxi Zubizarretak XXIX. Ala Delta sari prestigiotsua eskuratu du ipuin honekin. Korri, Kuru, korri! ipuin honek hasierako esalditik harrapatzen du irakurlea: “Imajinatu aurrena jirafa bat anbulantzian... ni-nooo, ni-nooo... Imajinatu hurrena animalia amaigabea, ohatila batean, ospitale bateko larrialdietan sartzen (…) imajinatu orain jirafa zu zeu zarela eta ospitaleko korridoreetan barrena zoazela”. Bai, jirafa hori Nora delako, lurrean zegoen botila bat ikusi ez eta hanka bihurritu duen neska. Boxerretan dago, oraindik ere inauterietako jirafa mozorroa kendu gabe alboko boxerreko haur bat hizketan hasi zaionean. Eta alboko haur horrek, Kuru-k, zer gertatu zaion kontatu baino, “beste zerbait kontatuko nizuke gusturago, jirafa baten benetako historia, adibidez. Ez da horren tristea eta lagundu egiten dit buruari zutik eusten, betiere burua gora”.
Eta horrela Kuruk jirafa baten historia kontatuko dio Norari, lepo luzea duen animaliari ketxine izena ematen dioten Etiopiatik abiatuta Sudan, Egipto eta Mediterraneo itsasoa zeharkatu ondoren Frantziaraino egindako bidaiarena, (bertan, besteak beste Altzoko Handiarekin duen enkontrua kontatzen zaigu).
Eta kontakizun horretan ahozko kontakizunetako egitura eta esaldi errepikakorrak erabiliz idatzizko eta ahozko narrazioen arteko zerbait eskaintzen digu Zubizarretak, “joan, joan eta joan”, jirafaren lepo gero eta handiagoaren neurriaz eginiko konparaketak txirula, makila, arrauna… erabiliz; edo eta atal guztietan, jirafaren historia kontatzen dizkiguten kapituluen amaieran bertso moduko bat, zailtasunei eta eragozpenei aurre egiteko indarra emanez, eta azken lerroan: “Baina betiere burua gora”, Kururi bere bizitzan aurrera egiteko kemena ematen dion esaldia.
Izan ere, azken atalean ikusi ahal izango dugun bezala Kuru, jirafa hura bezala, bidaian ari da, zailtasun, traba, muga eta eragozpen handiak gaindituz eta sufrituz. Kamioi batetik erori eta hanka hautsita dago boxerrean, eta Noraren laguntza beharko du bidaian aurrera egiteko. Hori bai, bera harrapatu eta berriro Afrikako lurraldeetara bueltatu nahi dutenengandik ihesi, korrika.
Istorio miresgarria da, jirafa baten bidez distantzia jartzen duena, konparaketa baten bidez distantziak laburtzen dituena eta gozatuz barnea hunkitzen digun istorioa.
Beste zerbait
Danele Sarriugarte
Consonni, 2025
------------------------------------------------------------------------------------------
Zazpi urte pasatu dira bigarren eleberria argitaratu zuenetik eta hamaika lehenengo liburutik. Bitarte honetan, baina, letrei... [+]
Eresia. Hil-kanta aitari
Goiatz Labandibar
Elkar, 2025
------------------------------------------------------------------
Goiatz Labandibarrek azken urteotan Amez (2022), Bekatua (2023) eta Zoo (2024) idatzi ondoren, Eresia. Hil-kanta aitari (2025) argitaratu berri du... [+]
Anatomia bertikalak
Lierni Azkargorta
Balea Zuria, 2025
------------------------------------------------------------------
Lierni Azkargortak Anatomia Bertikalak liburuaren aurkezpen saioan esan eta Berria egunkariak jaso moduan irakurri ditut poema gehienak: ozen, ahoz... [+]
Lautadako mamua
Xabier Montoia
Elkar, 2024
112 orrialde
Eleberri labur honetan egileak XIX. mendeko Euskal Herrira garamatza, sekulako sona hartu zuen Juan Diaz de Garaio hiltzailea duela protagonista. Arabako landa guneko jendarte tradizional eta giro hotzean barneratzen... [+]
Kanbodiako enbaxada
Zadie Smith
Itzulpena: Garazi Ugalde
Igela, 2022
-----------------------------------------------------
Batek baino gehiagok askatu ezin duen ideia faltsua da Europa jende berdinez soilik dagoela eraikita. Eta ez bakarrik faxistek. Egiatan, gutako... [+]
Carmilla
J. T. Sheridan Le Fanu
Itzulpena: maialen berasategi
Erein, 2025
------------------------------------------------------------------------
Literatura unibertsala bilduman argitaratu berri dute J. T. Sheridan Le Fanu irlandarraren 1872ko Carmilla. Maialen... [+]
Agur Karibu
Marian Porcel
Elkar, 2025
SIMULAKRO BAT
Leire Ugadi
Elkar, 2025
---------------------------------------------------------------------
Hitzak hautsi egin dezake, kolpatu, arrakalatu eta apurtu. Simulakro bat (Elkar, 2025) izendatu du Leire Ugadik (Urduña, 1996) simulakro hutsetik harago... [+]
Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena
Elkar, 2024
------------------------------------------------------------------
Helduentzat bigarren liburua du Karmele Mitxelenak. Lehenengoa ipuin liburua izan zen, eta honetan ere nabari zaio ipuingile eskua; izan ere,... [+]
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Igela, 2025
George Orwell Abereen etxaldea (Animal farm, 1945) eta 1984 (1949) eleberriengatik ezagutzen dugu, euskarara itzuliak biak. Baina horien aurretik Down... [+]
Antzinako berri-berriak
Kae Tempest
Igela, 2022
-----------------------------------------------------------------
This poem was written to read aloud / Poema hau ozen irakurtzeko idatzi zen.
Horrela hasten da Kae Tempesten Antzinako berri-berriak liburua, lehen... [+]
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala- Sa
Testu zaharrak, 2022
Zitkala-Sa hegoaldeko Dakoten erreserban (AEB) jaio zen 1876an. Eskolan asimilazioan oinarritutako hezkuntza jaso zuen, eta horren... [+]
TARTARO
Testuak: Xantal Barnetxe
Ilustrazioak: Leire Perret
Ikas, 2025
--------------------------------------------------------------------
Tartaro infernuaren antzeko tokia dugu antzinako Grezian, baita pertsonaia mitologikoa ere, Virgiliok aipatua aspaldian eta... [+]
Amaieratik hasi. Euskal feminismoa, aldaketarako paradigma
Naia Torrealdai Mandaluniz
Txalaparta, 2025
-----------------------------------------------------------
Naia Torrealdai Mandalunizek Amaieratik hasi. Euskal feminismoa, aldaketarako paradigma saiakera argitaratu... [+]
hezur berriak
Ane Labaka Mayoz
Susa, 2025
