Zorroztasun profesionala
Badakit jakin, gaurko kazetaritzan, beste esparru askotan bezalaxe, lan prekarioa dela nagusi. Gainera, bizi garen abiadura dela-eta, albisteak arin baino arinago ekoiztu behar izaten dira. Esanikoa gutxi ez balitz, edo behar bada esanikoagatik beragatik, neurri batean bederen, gazte samarrak dira komunikabideetako langile gehienak, eta bizitzaren unibertsitateak oraindik ez die asko irakatsi nonbait. Horiek eta, ziur aski, beste batzuk ere izango dira arrazoiak egun pairatzen dugun zorroztasun profesionalik ezera iritsi izanak izateko.
Prentsa-kontsumitzaile amorratua baino amorratuagoa naiz, paperean zein pantailan edo uhinetan; baina maiz, maizegi, sentitzen naiz amorratua, hitzaren beste esanahian hain zuzen
Egunero, edo ia, aurkitzen dut erdaraz zein euskarazko medioetan aipatzeko moduko adibiderik, aurreko batean aipatu nituen ortografia edota gramatika akatsak kontuan hartu barik ere. Prentsa-kontsumitzaile amorratua baino amorratuagoa naiz, paperean zein pantailan edo uhinetan; baina maiz, maizegi, sentitzen naiz amorratua, hitzaren beste esanahian hain zuzen. Esaterako, duela gutxi nengoen Aragoiko telebista ikusten (esana dut euskaldun atipikoa naizela); halako batean entzun nuen Bilboko Kafe Nerbiónen kantatu omen zuela ez-dakit-nork 1930. urtearen inguruan, eta hor agertu ziren gaur egun Naja eta Maiatzaren Bia kaleen artean dagoen Kafe Nerbión izeneko tabernaren irudi batzuk. Ostatu hori 80ko hamarkadan zabaldu zen, jaun-andreok! Kazetariak aipaturiko lokala Navarra kalean egon zen, eta aspaldian desagertu. Nik ezagutu ere ez nuen ezagutu, eta 60 urte ditut jada. Baina kazetariari bost; kontua zen, hala edo hola, lehenbailehen informazioa editatu eta ematea.
Beste adibide bat. Lehengo astean, medio askoan irakurri/ikusi/entzun nuen Manolita Chen artista ospetsua hil berria zela (esana dut euskaldun atipikoa naizela). Andre hori andrazkoa zen, noski, txinatar batekin ezkondua eta antzoki ibiltari baten jabea urte askotan; baina garai batean transexual bat egon zen, bera baino nahiko gazteagoa zena, eta haren izena erabili zuena beste antzoki batean nolabaiteko lehian aritzeko-edo, inolako arrakastarik lortu ez bazuen ere. Bada, kazeta batzuetan irakurri behar izan nuen Manolita Chen transexuala hila zela, azken horren argazkia eta guzti jarrita! Imajina dezakezue nola paratuko zen alaba!
Baina, gehien sumintzen nauena da –gehien jasaten dudana delako, besteak beste– “lehena”, “azkena”, “bakarra” eta horrelako epiteto berez erabat baztertzaileak entzun edo irakurri beharra. Adinak zer edo zer irakasten badigu da ezer gutxi gertatzen dela lehen aldiz, edo inor gutxi izaten dela lehena zerbait egiten. Edo azkena. Edo bakarra. Baina, jakina, gazteek uste izan ohi dute mundua eurekin hasi dela.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Europako lau presidente gudazaleek (Emmanuel Macron, Keir Starmer, Friedrich Merz eta Donald Tusk), maiatzaren 10ean 30 egunetako su-etena exijitu zioten Vladimir Putini. Errusiako presidentearen erantzuna: “Maiatzaren 15ean has gaitezen bakea negoziatzen... [+]
Hazparnen idekiko da –hau publikatzean ez bada jadanik egina– liburu denda berria. Et’abar deituko da. Denda tipia izanen da, euskarazko publikazioen eskaintza ukanen duena. Ez da Ipar Euskal Herri barnealdean bakarrik arituko. Hain zuzen ere, azken lau... [+]
Informazio sareetan murgilduta, aktibismo digitalaren inguruan zenbait informaziora heldu naiz. Aktibista digitaletan pentsatzen dudanean, antolaketa moduetan ere pentsatzen dut, denok ez diegu-eta arazoei berdin heltzen. Batzuek aktibismo digitalari komunikazioatik heltzen... [+]
Bilboko hooligan inbasioari buruz idatz nezakeen, baina herri txiki batean bizi naiz ni eta ez dut sufritu. Euskaraldiari buruz idatz nezakeen, eskerrak emateko euskarari bizkarra ez ematen lagundu gaituzuenoi, baina ez da hori gorputzak eskatzen didana.
Egunak daramatzat gai... [+]
Pasa den asteko berria dugu: Irunen 67 urteko garraiolari bat hil zen, kamioia kargatzen ari zela. Errepidean izan balitz, “eragozpenak errepidean” entzungo genuke; ondoren, baxu antzean, “kamioilari bat hil da istripuan”. Gipuzkoa aldean trena hartzea... [+]
Ez naiz oso konspirazio zalea. Eta are gutxiago naiz konspirazio zaleen zalea. Baina badago bat, hasieran sinesgogor harrapatu baninduen ere, luze gabe konbentzitu egingo nauena azkenean. Ikusiko zenuten zuen sare sozial gogokoenean bueltaka: Mercadona... [+]
Etxea euskal ohitura zaharretan hildakoen eta bizirik zeudenen espazioa zen. Hilda jaiotzen ziren umeak edo bataiatu aurretik hildakoak kanpoko horma baten ondoan lurperatzen ziren, teilatuaren babesean. Abizenak ere etxe bati lotuta zeuden, etxeak ematen zion izena bertan bizi... [+]
Imajinatu kiroldegiko igerileku bat, sei kortxo ilarekin. Lerro horietako baten aurrean zutunik zaude. Lehenengo kalean adineko bi andre-gizon ikusten dituzu, beraien taularekin astiro-astiro igeri egiten. Bigarren kalean, aldiz, bi neska gazte dabiltza bata bestea baino estilo... [+]
Trumpen muga zergen inguruko neurri ero bezain erratikoek ekarri dute Europako Batasuneko herrialde ugarik sektore eta enpresa kaltetuentzat dirulaguntzak bideratzea. Esate baterako, muga zergen gerrak kaltetutako enpresen aldeko14 mila milioi euroko plana onartu berri du... [+]
Historikoa izan da, Monarkia Espainiarreko epaitegi batek honako ebazpen hau onartu du: "Iratxe Sorzabal zaintzeaz arduratzen ziren funtzionarioek elektrodoak aplikatu zizkioten deklaratzera behartzeko, eta horrek zera dakar, haren oinarrizko giza eskubideak nabarmen... [+]
Energia eta telekomunikazio burujabe eta iraunkorraren aldeko manifestu kolektiboa.
Ustekabean edo... urte hasiera honetan bi mila milioitik gorako irabaziak izan omen ditu Iberdrolak, baina ez omen dago txapliguak, altxafuegoak, etxaferuak... edo dena delakoak zeruetara botatzeko egoeran, izan ere, iaz aldi berean baino %27 gutxiago irabazi omen du. Atalen... [+]
Hezkuntzari buruzko eztabaidan, gutako batzuk erabiltzen ari garen neologismoa (uste dut horrela deitu ahal diogula) da pedagogismoa, agian azalpenik behar duena. Asmoa da pedagogiari aukera bat ematea, bi gauzak bereizita. Zientifizismoa eta zientziaren arteko bereizketan... [+]
Politikan, gizartean eragiteko nahiaren eta identitate zeinuetan sakontzearen arteko tentsioa ekidinezina da. Zabaltzearen eta norberaren ezaugarriak indartzearen arteko hartu-emana politikaren adierazle baita. Bi arloak lortu nahi izaten dira, eta elkarren artean elikatzen... [+]