Platanoa gora, platanoa behera

Platano jokoa, jaun-andreak! Irailaren azken igandea da eta, urtero legez, Enrique Abril oiartzuarraren izena daraman errebote txapelketa jokoan da Gipuzkoako errebote plazetan. Bizirik dirauten plazetan: Zubietan, Villabonan eta Oiartzunen. Beste makina bat hor dago, aspaldiko urtetan pilota punpa eta erreboterik sentitu gabe. Okerragoko atarramentua izan dute erail dituzten plazek: Segura, Usurbil... Erreboterako gauzaez.

Gaur Zubietan da partida. Zubieta eta Donibane Lohizune, Zubieta Pilota Elkarteko eta Luzaz Gazteko bi bosnakoak, aurrez aurre. Eder da plaza. Gauza gutxi, pilotariz bizi dagoen errebote plaza bezain eder.

Jokoan, platanoak (Platanus x hispanica) hitza du. Errebote plaza gehienetan platanoak daude alde bietan. Ikusleak abaroan dituzte, udako eguerdietan jokatzen diren partida horietan. Joko-plazaren muga ere badira platanoak. Urtero mugarrotzen dira, jeneralean, eta platano motzek non edo handik puja lehertu behar. Ondorioz panpanoak alde guztietara, baita lurrean plaza mugatzen duen zintarriaren gainetik ere, plazaren zerua bereganatuz. Pilotariek, epaileek eta kantalariek ere gustura hartzen dute zerua kendu eta itzalpean hartzen dituen platanoa.

Panpanoak harantz eta honantz dabiltza pilotari segika. Hara-honerakoak hego haizea harrotu du. Lurreko hautsa, lainezaz gainezka, dantzan hasi da, pilota punparen atzetik, pilotarien hanketan zirimolan eta, nabarmen putzak hartuta, pasamarrako geldilariek, pilota geratu nahian, burua lurrera botatzen dutenean. Kareharri hautsak eztarriak lehortzen ditu, puntu-kantariari galdetu: “Sakeak bi, errestuak esperantza”, kantatu ezinik dabil. Gainontzekoon eztarriak ere jotzen ditu, baita goitik behera zuriz jantzi ere. Platanoak ere zuri, zuriñaren onddoak ederki jota dauzka, eta horren lizun zuriaren gainean, hauts zuria.

Platanoak jokatu egin nahi eta pilota hurbil samar datorrenean panpanoa luzatu eta laztantzen du. Jokaldiaren seinale, hostoren bat askatuko du. Donibandar pareteko Frederic Karrikaburuk botatakoari erantzunez Zubietakoak, Joseba Aizpuruak, jotakoari platanoak zirri egin dio. Bosna jokoko berdinketa izorratu dio etxeko platanoak. “Hamabost eta berrogei, jaun-andreak”, kantu urratua apenas entzun da.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Zuhaitzak
Asfaltozko patioa zuhaitz eta landarez betetako zelai bihurtu dute Lizarrako eskolan

Jolastoki eta ikastetxeko sarrera zen asfaltozko 350 metro koadroak berdegune bihurtu dituzte Haur eta Lehen Hezkuntzako Remontival eskola publikoan, Lizarran. Landaturiko zuhaitz, zuhaixka eta landareek helburu dute, besteak beste, beroa eta hotza hobeto kudeatzea,... [+]


Zergatik moztu ditu Jaurlaritzak hogei zuhaitz baino gehiago Barakaldoko institutuan?

20 zuhaitz osasuntsu baino gehiago moztu zituzten Barakaldoko Gurutzeta institutuan, urtarrila hasieran; Jaurlaritzarena da eskumena, baina ez zuen mozketa burutzeko lizentziarik eskatu, udalak adierazi duenez. Ikerketa abiatu du udalak, eta Legebiltzarrean azalpenak eskatu ditu... [+]


2023-12-12 | Irulegiko Irratia
Baigorri ibarrean arbol landatze bat eginen dute

Mendi sindikataren lurretan, Anauzen Munhoako mazelan, hiru hektareetan 300 bat arbol, mota desberdinetakoak ezarriko dira. Ihizi batasunaren biltzar nagusian aho batez bozkatua izan den proiektua da.


2023-09-01 | Josu Goiko | Sustatu
Hamabi arrazoi hirietan zuhaitz gehiago egon dadin

Ostegunean txio bat sartu da nire TLan. Hauxe: 12 Reasons Why Cities Need More Trees. Azken aldian albiste asko ari da ateratzen hirietako zuhaitz mozketei buruz (Bilbo, Donostia, Iruñea…) eta gai garrantzitsua dela iruditzen zait.


2023-02-16 | Axier Lopez
Zuhaitzak mozten eragozten saiatzeagatik epaitegietan deklaratu du Barakaldoko ekologista batek
Ekologistak Martxan Bizkaia taldeko aktibista batek epaitegietan deklaratu behar izan du, desobedientzia larria eta agenteen aurkako atentatua egotzita. Irailean atxilotu zuten Barakaldoko Serralta auzoko 40 zuhaitz moztearen aurka protestan zela. Eremu horretan etxebizitzak... [+]

2022-08-30 | ARGIA
Hirietako zuhaitzak babesteko araudi bat eskatu dute

Bizi kalitatea eta hiri bizigarriagoak helburu, zuhaitzak ez mozteko eta berauek babestu eta mantentzeko neurriak eskatu ditu Aliantza Berdea alderdiak, tartean zuhaitzaren estatutu juridiko bat sortzea.


2021-05-07 | Sustatu
Landaredia eta toponimia bateratzeko ekimen bat

Landarediak euskal toponimian duen garrantzia ebidentea da. Itsaso eta Itsasondo badaude Gipuzkoako barnealdean, ez da itsasoagatik, itsats edo isats landareari lotutako toponimoak direlako baizik. Zentzu honetan, Eibartik ekimen polita: izen toponimikoa duten herriko... [+]


Zuhaitz bakartuena eta zorigaiztokoena

Sahara basarmortuaren hegoaldean, Ténéréko eskualdean, akazia batek iraun zuen urte luzez, 400 kilometroko inguruan beste zuhaitzik ez zuela. Zein zen sekretua? Akuifero bat eta inguruko nomadentzat tabua izatea, horra erantzuna. Harik eta kamioi batek... [+]


2020-07-02 | Jakoba Errekondo
Zuhaitzak ontsa hiltzeko hamaika bide

Krimenen ikerketarako garai aproposa izango ote da uda. Ez dakit, baina hara-hona ibiltzeko joera handitzen den sasoi honetan zuhaitzei begiratzea proposatuko dizut. Eta zuhaitzen munduko krimenez jabetzea. Joan Tartasek 1666an argitaratu zuen Ontsa hiltzeko bidea liburua, gure... [+]


2018-05-25 | Jakoba Errekondo
Mukizapien zuhaitza

Lehen ere idatzi izan dut berari buruz, baina landareek ez dute aspertzen. Aspertu ordez bueltan etortzen dira. Duela gutxi gertatu zait etxeko atarian: sua egiteko egur bila atera eta “hara, zer du zuhaitz horrek?”.

Etxe atzeko penditzean zuhaitz negarti bilduma... [+]


Hiroshimakoa ez da bonbardatutako ‘ginkgo biloba’ bakarra

Gernikako bonbardaketaren urteurrenaren biharamunetan Hiroshimako alkate Kazumi Katsui eta Iñigo Urkullu lehendakaria ikusi ditugu pala eskuan zuhaitz aldaxka aldatzen Bizkaiko juntetxearen ondoan. Bakearen aldeko eta gerrako sufrimenduaren kontrako mezu sinbolikoa.


Zuhaitzak gerraz gogoratzen dira

1944ko azaroaren 12an Tirpitz ontzi alemaniarra bonbardatu eta hondoratu zuten britainiarrek Norvegiako fiordoetan, argazkian ikusten den moduan.


2016-07-28 | Jakoba Errekondo
Kartzelan

Lisboara joateko asmorik baduzu, Basílica da Estrela bisitatu gabe ez alde egin. Basilikara bertara sartu beharrik gabe, ziztrinkeria bat ordaindu, eta kanpoko aldetik erantsita duen eskailera kiribileko 114 mailak igo. Basilika osoa terraza handi bat da, teilaturik gabe... [+]


2016-07-21 | Jakoba Errekondo
Zuhaitzen adorea

Zuhaitzen balorea etengabe berritu eta gogora ekarri behar izateko odola behar da! Halakoxeak gara. Kopeta galanta eta gibela zabal askoa izango ditugu berriz ere... Azalaren lodiera ez aipatzeagatik.

Azala ere ihartu zaio, ia erabat, zuhaitz erraldoi bati. Amorrazio... [+]


2016-07-15 | Jakoba Errekondo
Donostiako sosak

Landareen sentsibilitateaz eta inteligentziaz jabetzera iristen garenean beste era batera begiratuko diegu. Bitartean, bide horren jorran eta garbiketan lana suelto egin beharrean gara.

Gure ezjakintasunaren eta moztasunaren ondorioak hirietako zuhaitzek sufritzen dituzte... [+]


Eguneraketa berriak daude