Orain hilabete inguru Berria egunkariak Eusko Legebiltzarrean egiten den euskararen erabilerari buruzko txostena atera zuen. Ondorio nagusia izan zen hitzaldien %77 gaztelaniaz egiten zutela parlamentariek. EH Bilduk erabiltzen du euskara gehien, PPk, PSE-EEk eta UPDk ia inoiz ez, eta EAJk gutxi. Nafarroako Parlamentuan egoera are dramatikoagoa da. Orain hogeita bosten bat urte Alemaniako aldizkari baterako idatzi nuen artikulu batean komentatzen nuen gay mugimendua oso modu bitxian hartzen gintuztela aintzat alderdiek: zenbat eta abertzaleago eta zenbat eta ezkerragokoa izan orduan eta kasu handiagoa. Politikarien euskararen erabileraz antzekoa esan genezake: zenbat eta abertzaleago eta zenbat eta ezkerragokoa izan orduan eta euskara gehiago.
Gizartean diglosia nagusi izanik, badirudi ulergarria datekeela politikarien artean ere diglosia nagusi izatea. Baina gauzak ez dira hain errazak. Aztertu beharko genuke zergatik bizi garen amaigabeko diglosian. Arrazoiak ugari dira baina, laburbilduz eta sinplifikatuz, esango dugu zio nagusia dela mendetan boteretsuen aukera erdarak izan direla. “Boteretsu” hitzak ez du beti aberatsa edo karguduna esan nahi, baizik eta erreferente izan daitekeen edonor: aktoreak, kantariak, idazleak, kirolariak... Testuinguru honetan politikariek, esan gabe doa, erantzukizun itzela dute.
Federiko Krutwigek proposatu omen zion Txillardegiri euskal herrietatik igandetan frakez jantzita eta euskaraz eginez paseatzeko, modu hartan herri xumeak, boteretsuek euskaraz egiten zutela ikusita, garrantzia emango zion euskarari eta euskaraz aritzeko lotsa galduko. Fraka alde batera utzita, mezuaren oinarria gaur egun ere baliagarria dela uste dut.
Estatistikak estatistika, denek daukate zeregina; ez pentsa inor salbuetsita gelditzen denik. Adibide gisa Otegiren El tiempo de las luces liburua dugu. Kalapita egon zen erdarazko edizioa euskarazkoa baino lehenago argitaratu zelako. Larriena, ordea, ez zen hori izan, baizik eta nolabait justifikatzeko Iñaki Soto Garako zuzendariak emaniko azalpenak iradokitzen zuena: “Arnaldok erdaraz duen zehaztasuna euskaraz ez duela nabarmena da”. Nola da posible abertzale ei den norbaitek hori esatea eta lasai asko gelditu? Baztarrikak “pixka bat es mucho” dioen arren, bere burua euskalduntzat duen batek landu behar du bere hizkera, ez da-eta onartzeko modukoa mitin batean lagunekin poteoan egongo balitz bezala mintzatzea, edota agiriak lehenengo erdaraz idaztea eta gero beste norbaitek itzultzea.
Justizian, osasungintzan eta gizarte zerbitzuetan euskara bermatu dadin, zerbitzu publikoak euskaraz jaso ahal izan daitezen, Nafarroako zonifikazioa amaitu dadin eta ETB3 Nafarroa osoan ikus dadin neurriak hartzeko eskatu dio Espainiako Gobernuari Europako Kontseiluko Adituen... [+]
Baionan egin dute agerraldia euskalgintzako 25 bat eragilek maiatzaren 15 honetan. Erakunde publikoen interpelazioaz gain, datorren urteko maiatzaren 15etik 25era iraganen den Euskaraldiaren berri emateko unea ere izan da.
2024 urte hastapenean adostuko du ondoko urteetarako hizkuntza politika Euskararen Erakunde Publikoak (EEP). Azken inkesta soziolinguistikoaren emaitzak eta EEPk 2050ari begira egindako aurreikuspenak esku artean, alarma gorria pizturik du euskalgintza sozialak: ezin da orain... [+]
Euskalgintzaren Kontseiluak "atsekabez" hartu du berria, baina atzerapenaren ostean onartuko duten esperantza du. Bestalde, gaurtik aurrera hizkuntza horiek erabili ahal izango dira Espainiako Kongresuan. Kontseiluak kezkaz hartu du euskal alderdietako politikariek... [+]
Andorrako katalanaren defentsarako lege berriak katalanaren oinarrizko maila eskatuko du bertan bizi eta lan egin ahal izateko. A2 titulua baino maila baxuagoa eskatuko dute.
Ostegunean jakin genuen: Espainiako Gobernuak eskatu du galiziera, euskara eta katalana hizkuntza ofizialak izan daitezela Europako erakundeetan. Zergatik? Kataluniako alderdi politikoek behartu dute horretara, negoziazioetan.
Atzerapausoa. Horrela baloratzen du Euskalgintzaren Kontseiluak, hizkuntza auziari eta euskararen sustapenari dagokionez, Nafarroako Gobernu berria eratuko duten alderdi politikoek sinatu duten 2023-2027 legegintzaldirako akordio programatikoa.
Hamabi irakaslek 2.040 idazlan zuzendu eta 680 ikasleren ahozko probak egingo dituzte 18 egunetan, “kontuan hartu gabe idazlan bakoitza bi irakaslek zuzentzea litzatekeela gure helburu ideala, bigarren iritzi bat izateko”. Jaume Gelabert Iruñeko Hizkuntza... [+]
EAEko Berritzeguneetan hurrengo ikasturtean lan egiteko deialdira aurkezten diren irakasleek aldaketa bat ikusiko dute beren lana ahoz defendatzeko jarraibideetan: aurreko deialdian “defentsa euskaraz egingo da” zioen lekuan, orain dio “defentsa ahal bada... [+]
Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan, Hezkuntza Legean edo Administraziorako Euskararen Legean eragin nahi du Kontseiluak; Nafarroan, ofizialtasunaren aldarrikapena ardatzean jarri; eta Lapurdi, Baxe Nafarroan eta Zuberoan, berriz, ikasleek azterketak euskaraz egiteko eskubidea... [+]
Pantailaldiaren Arabako ordezkaria izan da Mitxel Elortza Exea. Ekimena arrakastatsua izan dela uste du herritarren parte hartzeagatik, baina astebetez euskarazko ikus-entzunezkoak soilik ikusteko erronka egunerokoan bete dadin lan asko geratzen da egiteko Elortzaren ustez... [+]
Euskararen Legea aldatzeko eskatu du Euskaltzaindiak eta bat egin du Euskararen Nafar Kontseiluak irailean egindako adierazpenarekin. Gogorarazi du euskararen akademia dela lurralde guztietan, hizkuntzari dagokionez, "instituzio aholku-emaile ofiziala".
Arangurengo Gongora jauregian Irulegiko eskuaren aurkezpenean María Chiviteren diskurtsoa izan da, askoren harridurarako, Aranzadiren aurkikuntzaren garrantzia azpimarratzeko indartsuenetakoa eta mamitsuenetakoa.
Txillardegiren heriotzaren 10. urteurrenean, Telesforo Monzon laborategiko Txillardegi Gogoeta Guneak, Jakinek eta UEUk elkarlanean antolatu dute XXI. menderako hizkuntza politikaz jardunaldia, XXI. mendeko erronken aurrean zer hizkuntza politika behar dugun argitu eta... [+]
Hizkuntza-politikari buruzko debateen aurrean –ei, ei, aber, ez joan oraindik, eman aukera bat artikulu honi– sentitzen hasia naiz Bill Murray pelikula hartan bezala: planteamenduren bat egiten da, kontua korapilatzen da bateko eta besteko iritziekin, kinki-kanka... [+]