Azaroaren 8an, Marokoko soldaduek indarrez desegin zuten Agdaim Izik kanpalekua. Ehunka saharar Aaiun hiriko kaleetara irten ziren protestan. Ondorengo lerroetan Askapeneko Julen Zulaikak idatzi duen artikulua duzue, aipatu elkarrizketaren aurrerapen gisa.

Hara, Sahara!

Saharaz hitz egiterakoan errefuxiatu guneak, martxa berdearen ondorioak, ihesian joandako herriaren nahigabeak, edo Euskal Herrian eta non nahi plazaratutako elkartasun egitasmoak datozkigu burura; haurrak gure artera ekartzeko edo elikagaien bilketak osatzeko. Errealitate konplexua da baina sahararrena, nazioartearen utzikeriak eta batez ere espainiar nahiz frantziar estatuen axolagabekeriak oinarrian saharar herriaren zapalketa mantentzea du helburu. Estatu inperialisten estrategia gordinenetan oro har, herrion aldarrikapenei beti egingo diete itzal estatu interes eta desio ekonomikoek. Espainiako oposizioari aldiz, sahararren aldeko jarrerak bozak eskuratzeko balio dio, ametsik deliranteenean ere ez luke lekurik Alderdi Popularrak autodeterminazioaren alde egiteak. Frantziar estatuan berriz, itxurarik egin beharrik ere ez dute, oihartzun apala baitu komunikabideetan eta kaleetan Afrikako azken kolonia ofizialaren auziak.

Lurralde okupatuetako sahararren protestek zapalketa salatzea dute helburu, duela bost urte ekin zioten Intifada baketsu horri jarraipena emanez. Oraingoan, 20 mila lagun elkartu zituzten, Aiaun-etik gertu sortutako hayma zeru horretan. Aldarrikapen sozialek bere pisua izan dute salaketetan, bigarren mailako biztanle baitira egun bertakoak, eta diru etekinak nahiz baliabide naturalak, urruneko diru zorroak soilik betetzeko balio dute. Euren herrian arrotz baina harro dira ordea sahararrak, honegatik, urte luzetan jasan behar izan dituzten arren militarren gehiegikeriak, atxiloketa arbitrarioak, hiltzerainoko torturak, gartzela beltzak, desagerketak...

Kanpalekuaren aurkako eraso bortitzaren biharamunetan, Europar Batasunak arrantza kontratu paregabeak lortu zituen Marokorekin. 144 milioi euroren truke euro arrantzuntziek nazio batuen araudiaren aurka, herri ukatu baten uretan arrantzan jarrai dezaten. Sare pelagikoekin dozenaka estatu ariko diren bitartean, baxurako kontraturik gehienak espainiar estatuarentzat izan dira, deskolonizazio prozesu bitxia hautatu du, oraindik orain, ardura horren erantzule denak. Okupazioari bere zilegitasuna emateaz gain, urteetako elkarlan baten jarraipena baino ez da azaroko ebazpena, inork ez dezala pentsa krisia arintzeko azken orduko erabakia izan denik. Suediak baino ez dio uko egin lege hauste honi, gainerakoek, bestaldera begiratzen jarraituko dute genozidio zahar berri honetan, poltsikoak nola betetzen dituzten ikusten jarrai dezaten. Arrantza bankuez gain lurralde okupatuak, fosfato eta bestelako mineralen harrobi paregabeak dira bestalde atzerriko potentzientzat, desertuetako harea ere eramateraino.

Frente Polisarioak eta Marokok bake ituna sinatu zutenetik ia 20 urte pasa dira, bi hamarkada jada irtenbide baten zain. Tarte honetan kolonoz bete ditu erregeak lurralde okupatuak, armaz ongi hornitu den bitartean. 2008an Frantziar estatuaren bezero hoberena Mohamed VI. izan zen eta esanguratsua da oso, armen salmentan Frantziak mundu mailako laugarren lekua duela jabetuz gero. Azken urteetan Zapateroren eskutik heldu zaizkie gerra eskaintzarik erakargarrienak, ohiko kontratuez gain, opari eta beherapenekin. Saharar herria bitan zatitzen duen harresian aldiz, milioika pertsonen aurkako mina behar izan zituzten, besteak beste zenbait euskal enpresa labeldunei esker.

2008ko apirilean izan ginen lurralde okupatuetan eta bertatik bertara ikusiak, sentituak, ezin egona sortarazten dit, amorrua., daukatena, daukaguna ez dugulako merezi. Badugu beraz galtzak bete lan, han eta hemen egitekorik ez da falta. Herriok izan gaitezen behingoagatik geure buruaren jabe eta besteekiko erantzule, begira dezagun aurrera, ikusten dugun hura ikusten ez dugula ziurtatu arte, besarkada bat saharar herri borrokalariari, ikusi arte!