Medikuek kontsulta dute euskaraz trebatzeko
«Osasun Sailekoei proposatu genien, ikusita Osakidetzako gero eta ikasle gehiago genuela -dio Begoña Martinez HABEko ikas-materialen ataleko arduradunak-, zerbait berezia egitea sendagile eta erizainentzat». Osakidetzako langile asko dabil euskaltegian (2.240), baina gehienak talde arruntetan daude, gainerako ikasleekin batera. «Zaila da talde berean hamar pediatra elkartzea, esaterako», adierazi digu Martinezek. Zailtasun horren aurrean material berezia prestatzeko ideia sortu zen, nork bere kabuz erabiltzeko modukoa, ikasleen euskalduntzearen prozesuaren osagarri izan dadin.
Une honetan, Osatuzek hiru euskarri eskaintzen ditu: webgunea, aldizkaria eta irratsaioa, hirurak irailetik martxan. Hala ere, hazia lehenago erein zen. Joseba Arbelaitzek, Hernaniko (Gipuzkoa) Udal Euskaltegiko irakasleak, honela gogoratzen du: «Hasiera batean ikas-material batzuk diseinatu zituen HABEk, eta beraiekin elkarlanean aritu ginen hemengo beste kide bat -Jokin Nazabal- eta biok». Egitasmo hura taldeka lantzeko sortu zen ordea, ez bakarka.
Arbelaitzek dioskunez, hiru modulu diseinatu zituzten Nazabalek eta berak: medikuntza orokorreko bi eta pediatriako bat. Gero, bost ikasle talde eratu ziren EAE osoan, modulu horiek irakasteko. 60 irakasle guztira, gutxi gorabehera mediku eta erizainak erdibana. «Ikastaro mistoak eman ditugu: 20 ordu internetez, norberak bere ordenagailuan egiteko, eta beste hamar ordu aurrez aurreko eskola arruntetan. Azkenekoa aurtengo udaberrian eman genuen».
Bide beretik doa orain Osatuz, ikastaro haien oinordekotzat jo genezakeen egitasmoa. Izan ere, Arbelaitz izan da irailetik eskura dauden materialen sortzaileetako bat. Baina bera ez da medikua noski. «Materialak ontzeko, ezinbestekoa izan da Jabier Agirre UZEIko kide eta sendagileak eman digun laguntza, berak gainbegiratu du gure lan guztia», argitu du Arbelaitzek.
Pediatriako Larrialdietan, Santiago Mintegi bilbotar medikua aurkitu dugu, euskalduna eta euskaltzale amorratua. Ez du Osatuz ezagutzen, eta alferrikakoa iruditzen zaio. Alegia, ez du uste mediku euskaldun batek arazorik eduki beharko lukeenik lanean euskara erabiltzeko: «Hori gezurra da. Baliteke hitzen bat zelan esaten den ez jakitea. Bada, esan erdaraz. Baina hitz tekniko gehienak antzekoak dira hizkuntza guztietan, euskaraz ere bai. Leucemia leuzemia da. Ez dakizula taquicardia paroxístico esaten euskaraz? Orduan, esan horrelaxe, baina euskaraz egiteari utzi gabe».
Osatuzek hiru euskarri ditu: aldizkaria, irratsaioa eta webgunea. Lehenbizikoa hilero kaleratuko da 2007ko uztailera arte. Elkarrizketak eta artikuluak izango ditu, eta gainera, kontsultan ohikoak izaten diren egoerak agertzen dira. Ariketak ere badira.
Irratsaioetan elkarrizketak egiten zaizkie sendagileei, hainbat gairi buruz. Larunbatero ematen dira Euskadi Irratian, goizeko 11:00etatik aurrera. Astelehenetik ostiralera berriz, zalantzak argitzeko helburua duten bi minutuko saiotxoak ematen dira, ordutegi finkorik gabe.
Web orriak (www.euskadi.net/osatuz), aldizkariko eta irratsaioetako edukiak jasotzeaz gain, 40 ariketa-sorta ematen ditu profesionalek egin ditzaten. Zalantzak argitzeko foroa eta bestelako eduki gehigarriak ere baditu.
Pediatrian garrantzi handia dauka euskarak Osasun Sailaren ustez. «Geratzen diren euskaldun elebakar apurrak ume txikiak dira eta!», dio Santiago Mintegik. Hizkuntz Eskubideen Behatokiak salatu izan du inoiz ume euskaldunen bat harrera egokia hartu gabe geratu dela larrialdietan, medikua erdalduna izaki eta gurasoei sarrera eragotzita. «Hemen (Gurutzetan) ez da halakorik izan inoiz», dio Mintegik. «Gainera, bertoko kalitate arduraduna neu naiz, eta inoiz ez dugu kexarik jaso arrazoi horregatik». Mintegi euskaraz aritzen da umeekin zein gurasoekin, euskaldunak direla ohartuz gero, baina dena dela, eta haren ustez, sendagileak euskaraz ez jakiteak ez du eragozten ume euskaldun baten diagnostiko egokia egitea. «Gurasoak itzultzaile lanetan ibiltzen dira askotan», argitu digu nolanahi ere.
Youssef Al-Zuq munduko preso gazteena izandakoaren bizitza Gazako zigor zikloaren ikur da. Al-Zug 2008an jaio zen kartzelan, ama atxilotu eta epaiketarik gabe espetxeratu ondoren. Uztailaren 12an hil zuten Israelen bonbardaketa batean.
Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.
Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.
.jpg)
Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.
Garmendi mendi gidaritza zerbitzuaren bitartez zeharkaldi eta ateraldiak antolatzen ditu Ibai Iturriak. Argitara eman diren datuekin kezkatuta, mendian "kontzientziaz eta arduraz" jokatzearen beharra azpimarratu du.
Ez kobratzea, nagusiaren senideen etxeak garbitu behar izatea, lantokian lo egin behar izatea, irainak... Luxuzko jatetxeko esklabotza-baldintzen lekukotzak argitara ateratzen jarraitzen dute Urola Kostan.
Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]
Kai Nakai, Maren eta Olatz Salvadorren kontzertua bertan behera utzi zuen Bilboko Udalak joan den igandean. Hiru musikariek azaldu dute gertatutakoa.
Espainiako Vuelta abuztuaren 23tik irailaren 14ra izango da, bertan, Israel-Premier Tech taldeak hartuko du parte. Txapelketaren zuzendari Javier Guillének esan du "ezin dituztela kanporatu, puntuazioa dela eta parte hartzeko eskubidea" irabazi baitute.
Euskararen biziberritzeari buruz asko hitz egiten ari azken urteetan eta horren inguruan ari da lanean Euskaltzaindiko talde bat. Talde horretan dago Jon Sarasua ere eta galdetu diogu zeregina zertan den. Galdetu diogu, halaber, udaberrian idatzi zuen Puprilusoko artikulu... [+]
Adimen artifizialarekin garatutako tresna bat da IA-Speak. Bi erabilera nagusi izanen ditu: mintzamena itzultzen duen gailu bat eta erabiltzaileen mintzamena aztertzen duen plataforma bat.
Polizia jarduera arrazistak dira araua Bilbon. Manteroei salgaiak konfiskatzen dizkiete, dirua eta objektu pertsonalak kentzen dizkiete, tratu txarrak ematen dizkiete eta mespretxatu egiten dituzte, indarkeriazko murrizketekin, identifikazioekin eta atxiloketekin.
AEBko Zientzia Fundazioaren Antartikako Programak (USAP) jakitera eman duenez, Antartikako ikerketa-baseetan 2022-2024an egin duten galdeketan, parte-hartzaileen % 41k adierazi du sexu-erasoa edo sexu-jazarpena jasan duela.
50 maliar inguru ari dira kalean bizitzen Gasteizen beren asilo eskaeren ebazpenaren zain. Eusko Jaurlaritzak Oñati eta Tolosako harrera zentroetara mugituko ditu Espainiako Gobernuaren pasibotasunaren aurrean, horren eskumena baita eskaerak ebaztea eta ostatu alternatiba... [+]
Fitxa: Musika Hamabostaldia. Victoria Eugenia Zikloa. Mitsuko Uchida (pianoa).
Egitaraua: Beethovenen hiru azken sonatak.
Lekua: Donostiako Victoria Eugenia Antzokia.
Data: abuztuaren 18a.
Mitsuko Uchidak Musika Hamabostaldia bisitatzen duen hirugarren aldia da. Bere estiloak... [+]