Net Hurbil: Hitz gutxitan, zertan da mundua 2006ko irailean?
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Frantsesek Le Diplo deitzen duten hilabetekaria lehen mailako erreferentzia da munduko ezkerrarentzat (frantsesezkoaz gain, edizio asko ditu, espainolezkoa tartean); Ignacio Ramonet aginte faktiko bat da, ezkerrean bezala altermundialisten artean. Munduko egoeraren ikuspegi orokorra laburbiltzeko ahaleginean, Ramonet Libanoko uda honetako gerra ez deklaratutik abiatu da.
Ramonetek ohartarazi du, hasteko, Libanon gertatu dena ez dagoela zuzenean lotuta globalizazioaren fenomenoarekin, XIX. mendetik datozen gatazken korapiloekin baizik. «Ideologia liberalak petto egin du sinetsi duenean komertzioa handitze hutsak berekin bakea dakarrela»; Ekialde Hurbileko gatazka konponezina omen da horren lekuko.
Baina Ekialde Hurbileko saltsak gure telebistetan daukan nagusitasunak ez dizkigu ahaztarazi behar munduko beste bi eskualde gatazkatsu. Ekialdeko Asiaren garrantzia gero eta handiagoa da; India eta Txina jadanik potentzia handiak dira, eta gainera eskualde hau tentsio ugariz beteta dago: India-Pakistan, Txina-Taiwan, Ipar Korea-Japonia... Bestalde, munduaren koadroa osatzeko Saharaz beheko Afrikan pilatzen ari den presioa ez da analisitik kanpo utzi behar.
Ohar nagusiekin segituz, berriro gerra nuklearra omen da (hondamendi ekologikoarekin batera) munduak gaur daukan arrisku nagusietakoa. «Indiatik hasi eta Suezko kanalerainoko eskualdean dago bilduta sekula ezagutu den armategirik hilgarriena», dio Ramonetek. India, Pakistan eta Israelek daukate bonba atomikoa (horien kontrolerako itunik sinatu gabe, gainera) eta eskualde horretako gerretan sartuta daude Errusia, Britainia Handia eta Estatu Batuak. Hor sortutako krisiak kudeatzeko ez dago Nazio Batuen Erakundea besterik, eta honek indar txikiegia dauka.
Gaurko estrategiak ulertzeko, jakin behar da munduak etorkizuna hiru zelaitan jokatzen duela. Militarra da bata, eta horretan AEBak dira jaun eta jabe. Bigarrena ekonomiko eta komertziala da; honetan mundializazioaren logika da nagusi eta agintzen dutenak ez dira erakunde publikoak, konpainia pribatuak eta finantz interesak baizik. Hirugarren zelaia, ekologiari eta gizarteari dagokiena da; eremu honek arazo handi eta oso ezberdinak biltzen ditu bere baitan. Honetan sartu ditu Ramonetek ingurumenak, mundu mailako arau berrien beharrari lotutakoak eta herritarrek bizi dituzten buruhauste eta nekeak. «Hemen nagusi dira behartsuak, desordena, babesik eza eta kaosa», idatzi du.
Bigarren, Israeli aitortuta baduela estatu gisa irauteko eskubidea, gero eta nabarmenagoa omen da militarismoak ez dakarrela konponbidea. Gerra hauetako gehienak «asimetrikoak» baitira, nagusitasun militar handi batek ez dakar garaipena berez. Libanon ikusi da, eta Iraken ari da ikusten.
Hirugarrenik, «fronte mediatikoa inoiz baino erabakiorragoa da, baina informazioaren testuingurua aldatu egin da», dio Ramonetek. Gerrak hein handi batean iritzi publikoetan jokatzen dira, eta komunikabide berriek (eraso nuklearrari aurre egiteko diseinatutako Internetek, batez ere) leku garrantzizkoa daukate; Libanon frogatu ahal izan dute israeldarrek, hainbeste bonbaketarekin erresistentziaren komunikabideak mututzerik lortu ez dutenean.
Laugarrena: Washingtonek ezarri nahi duen demokrazia ez da bakerako berme. Palestinan eta Libanon frogatu dute, hauteskunde garbiak egin ostean gogor egurtu dituztenean. Ordainetan, islamismo erradikala bihurtu da AEBei aurre egiteko tresnarik onena. «Hein batean islamismo erradikalak hartu du XIX.ean anarkismoak eta XX.ean komunismoak eduki zuten lekua».
Bosgarren, estatuarenak ez diren erakundeak ari dira etengabe ugaritzen eta indartzen. Mota guztietakoak dira, ekologistak, humanitarioak... baina horien artean mugimendu armatuek paper erabakiorra jokatzen dute.
Seigarren, 2001eko irailaren 11z geroztik aro berri batean sartu gara. Asko eta luze idatzi izan du Le Monde Diplomatiqueko zuzendariak horretaz. AEBen inperio nahiak erresistentzia guztiak «terrorismo» etiketaz hornitu eta herritarron eskubideak urritu ditu, baina ororen buru mundua gaur egun are arriskutsuagoa da. Mega-atentatu gehiagoren zain bizi gara. Beraz, AEBen «izuaren kontrako gerra» ditxosozkoak porrot egin du.
Zazpi: AEBen indar militarra garestiegia da, eta gainera merkatal defizit izugarria nozitzen duen ekonomia batek eutsi behar dio. Munduko aurrezkiak bereganatzen dituen ponpa handia dira AEBak. Azkenean, munduko ekonomia atzerakada batera eraman dezakete. «Hori da -dio Ramonetek- gaurko arazo (ikusezin) handienetako bat».
Zortzi: amerikarren defizitak eskulan merkeko herrialdeei egiten die mesede, eta Hegoaldeko ekonomien konkurrentzia -dagoeneko handia dena- are handiagoa izango da. Ugaritzen ari dira Hegoaldeko multinazionalak. «Egin apustu mundializazioaren ziklo baten amaieran gaudela. Gaur dagoen moduan, potentzia zaharrei mehatxu egiten die. Ez da baztertu behar protekzionismoa berriro azaltzea».
Bederatzi: nazioarteko emigrazioek 175 milioi lagun eraman dituzte beren etxeetatik atzerrira. Merkatu ekonomiak produkzio tresna guztiak askatu ditu, salbu eta eskulana, hau Estatuaren mende geratzen da eta. «Baina emigrazioaren bonba -idatzi du Ramonetek- ez da oraindik lehertu. Drama handi horrek estu hartuko ditu gure gizarte garatuak».
Hamargarrena eta azkena: hazkundearen mugak. Alde batetik, petrolioaren aroa bukatzen ari da. Eta bestetik, kontsumitzen dugun petrolioak sekulako hondamendiak ekarriko dituen aldaketa klimatikoa eragiten du.
Le Diplok iragarri du mundializazioan norabide aldaketa datorrela. Oraingoz itxura handirik ez du, bada.
-------------------------------------------------------------------------
www.argia.eus/nethurbil helbidean, gai honi buruzko informazio gehiago eta Interneteko loturak.
Arabiar Emirerri Batuen bitartekaritzarekin lortu dute preso trukea gauzatzea. Zelenskik adierazi du Ukrainak "askatasunaren alde" borrokatzen jarraituko duela, herrialdeak independentzia aldarrikatu zuenetik 34 urte bete direnean: "Bakea behar dugu, eta gure... [+]
Gazako osasun zentro nagusia bonbardatu du Israelek. Hildakoen artean lau kazetari daude, Reuters, AP, Al Jazeera eta NBCkoak.
AEBetako Estatu idazkari Marco Rubio astelehenean biltzekoa da Israelgo atzerri ministro Israel Katzekin, su-etenerako akordioez mintzatzeko. IPC Jakien Segurtasunaren Faseen Sailkapen Integratuak agentziak ostiralean kaleratutako txosten batek ohartarazi du Gazan gosete... [+]
Martxan daude okzitanieran jatorria duen hizkuntza berpizteko hainbat ekimen. Ipar Euskal Herrian galzorian dagoen hizkuntza da gaskoia; aurreko mende hasieran galdu zen Hego Euskal Herrian.
Sahara hegoaldeko gizonak, emakumeak eta adin txikikoak zeuden txalupan. Merkataritza ontzi batek jitoan zebilen txalupa ikusi, soka bat lotu, eta laguntza eskatu zuen.
Israel Gazan egiten ari den genozidioaren aurkako mezuak adierazteagatik mota askotako errepresioa jasan du Irlandako Kneecap musika taldeak: Liam Óg Ó hAnnaidh kidea asteazkenean epaitu zuten, Londresen emandako kontzertu batean Hezbollah miliziaren bandera... [+]
Israelgo armadaren barne agiri batean agertzen diren datuek diote Gazan hil dituzten sei palestinarretatik bost zibilak direla, azken hamarkadetan aurrekaririk ez duen sarraskia izanik. Israelgo zerbitzu sekretuek maiatzean zioten armadak Hamaseko eta Jihad Islamikoko 8.900... [+]
Youssef Al-Zuq munduko preso gazteena izandakoaren bizitza Gazako zigor zikloaren ikur da. Al-Zug 2008an jaio zen kartzelan, ama atxilotu eta epaiketarik gabe espetxeratu ondoren. Uztailaren 12an hil zuten Israelen bonbardaketa batean.
Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.
.jpg)
Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.
Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]
Espainiako Vuelta abuztuaren 23tik irailaren 14ra izango da, bertan, Israel-Premier Tech taldeak hartuko du parte. Txapelketaren zuzendari Javier Guillének esan du "ezin dituztela kanporatu, puntuazioa dela eta parte hartzeko eskubidea" irabazi baitute.
AEBko Zientzia Fundazioaren Antartikako Programak (USAP) jakitera eman duenez, Antartikako ikerketa-baseetan 2022-2024an egin duten galdeketan, parte-hartzaileen % 41k adierazi du sexu-erasoa edo sexu-jazarpena jasan duela.
Ibilaldiaren helburuak dira, alde batetik, Euskal Herrian kausa palestinarra babesteko sarea ikusaraztea eta aktibatzea, eta, bestetik, sionismoarekin kolaboratzen duten enpresa eta erakundeak salatzea, hala nola CAF, Teva, Carrefour, Zara eta Bardeako tiro poligonoa. Euskal... [+]
Gazako palestinarren aurkako genozidioa aurrera doan bitartean, Europak Israelgo armagintza industria hauspotzen jarraitzen du. Elbit Systems Israelgo armagintza enpresa ezagunak joan den astean iragarri zuen Europako herrialde batekin 1.600 milioi euro baino gehiagoko kontratua... [+]