Astoaren lastoa


2006ko uztailaren 23an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Prentsa idatzia krisi handia pasatzen ari da eta izugarri aldatu da azken urte hauetan. Begi-bistan dira bi gauzak eta, segur aski, lotuak: lehena bigarrenaren kausa dateke, baina ez da esana alderantziz ere ez dela gertatzen.

Berrikitan, Libération egunkaritik haizatua izan da Serge July, haren zuzendaria eta sortzailetarik bat, Sartrerekin batera. Rothschildek 20 milioi euro inbertitu zituen igaz kazetan, eta akzionista nagusi bilakatu zen, Julyk berak atea zabaldurik. «Otsoa arditegian» ohartarazten du mikatz irakurle batek. Gaur egunean berriro diruaren premia gorrian dago Libé, eta horren ekartzeko zuzendaritzaren aldaketa exigitu du nagusiak. Lerro editoriala aldatuko dute, urrean, eta ez prezeski erradikaltze aldera.

Ideologien gainetik, ordea, denetan berdina da konsigna, berritu ala hil, eta beti ikus-entzunezko komunikabideek bultzatzen omen duten aldera egiten dute, gero eta arinago, gero eta koloretsuago bilakatuz, hau da, testu gutxi eta irudi asko. Le Monde bezalako egunkari erreferentzial serioak ortzadar itxura dauka jadanik; Iparraldeko Herria astekari ez aberatsak ere eman du urrats hori eta, hemen gaindi, Enbatak bakarrik irauten du bere zuri-beltzetan.

Argazkien kopurua eta handitasuna neurri gabe hazi da. Testuaren osagarri behar lirateke, ontsalaz, informazio zerbait ekarri. Eta ez da hala izaten: askotan, bereziki jende polit ospetsuen kasuetan, lehen planoak izaten dira, edo berdin aurpegiaren erdia, larruaren txindor eta poroak erakusteko moduan; «cinemascope»an, gainera, eremuaren hiru laurdenak beretuz. People magazine aire bat hartu dute egunkariek.

Aldi berean titularrak eta hizkiak ere handitu dira. Eta gehigarriak; hasiera batean, aspaldian, astean bat; orain egunean bi edo. Batzuk oso estimagarriak; beste batzuk, aldiz... Jaiak, adibidez: «Sanferminak: zapi gorrien uholdeak hartu ditu Iruñeko plazak eta kaleak: eromena izan da nagusi». Edo moda, tisanak, etxea eta holako: «Oihalek jantzi egiten dute gela: goxotasuna eta nortasuna ematen dizkiote dekorazioari», eta ondoan marken izenak; haiek finantzatu orriak badira, ongi litzateke irakurleari jakinaraztea.

Edukiez hustu arau, puzten joan dira gure kazetak. «Astoarentzako lastoa» esan ohi zaio kartetan jokoa eraman duenari, tanto txikiak besterik biltzen ez dituenean. Astoak gustuko du lastoa, pantza ederra badu haren digeritzeko. Baina guk, urdail bat baizik ez, «erabil eta bota» mokanes gisa baliatzen dugu zelulosa. Zer egin? Egunkariak Interneten irakurri? Salmentak gutxiagotuko dira eta orduan lasto «erakargarri» gehiago sartzera behartuak izango dira. Erosiko ditugu? Papera birziklatzen omen da.


Azkenak
Euskara osasungintzan

Osakidetzak berak aitortzen duenez, “komunikazioa tresnarik garrantzitsuenetako bat da jarduera asistentzialean; beraz, zerbitzuaren kalitatea bermatzeko, ezinbestekoa da paziente eta erabiltzaileak erosoen eta seguruen sentitzen diren hizkuntza ofizialean jardutea”.


Amurrioko hizkuntza aniztasunaren elkargunea euskara dela aldarrikatu dute

Aiaraldeko Hizkuntzen Mapa proiektuarekin bat egin dute Amurrioko Amaurre, Zaraobe, Aresketa Ikastola, Mendiko Eskola eta Zabaleko ikastetxeek. Aiaraldeko Euskalgintza Kontseiluarekin elkarlanean udalerrian presente dauden hizkuntzak ikertu dituzte.


Hamaika mobilizazio gastu militarraren aurka eta Palestina zein Irango herritarren alde

Asteazkenean, NATOren goi-bilera hastearekin, aliantzak herrialdeei inposaturiko gastu militarraren aurkako mobilizazioak izan dira Hego Euskal Herriko hiriburuetan. Ostegunean eta ostiralean Iranen eta Palestinaren aurkako gerrak salatuko dituzte.


Gastu militarra %2tik %5era igotzea onartu dute NATOko herrialde guztiek

Hamar urteko epea dute NATOko estatu-kideek helburu hori lortzeko. Espainiak ere sinatu du akordioa, baina, aldi berean, Mark Rutte aliantza atlantikoko idazkari nagusiaren gutun bat eskuratu du Pedro Sánchezek, ustez "malgutasuna" emango liokeena. Donald Trumpek... [+]


Lanbide Heziketa euskalduna, noizko?

Zergatik eskaintzen dira Lanbide Heziketako hainbeste ziklo erdara hutsean EAEn? Zergatik jarraitu behar dituzte ikasketak gaztelaniaz ordura arte D ereduan euskaraz aritu diren ikasle andanak? Lanbide Heziketa euskalduntzeko behingoz plan estrategiko bat gauzatu dezala eskatu... [+]


Zuberoako Chaumes gasnategian eta Iratiko Txaletetan sexu erasoak jasandakoei babesa erakusteko dinamika abian da

Mauleko Chaumes gasnategian langile eta CGTko sindikatu ordezkaria izandako gizon baten kontrako lau salaketa dira pausaturik, eta Larraine gaineko Iratiko Txaletetan lankide ukandako bosgarren emakume batek ere gehitu du berea. Uztailaren 3an iraganen da auzia Pauen. Erasoa... [+]


2025-06-26 | Aiaraldea
Arartekora jo dute, “Osakidetzak ez dielako osasun sistema publiko eta duinaren aldeko 5.646 sinadurei erantzun”

Iazko udazkenean egin zuten sinadura bilketa, eta abenduaren 12an entregatu zituzten atxikimendu guztiak Osakidetzaren Gasteizko zerbitzu zentraletan. 


2025-06-26 | Antxeta Irratia
Euskararen Mapa osatu dute Urruñan engaiatu diren herriko 42 eragilerekin

Bai Euskarari ziurtagiria lortzeko interesa agertu duten herriko 42 elkarte eta establezimenduekin Euskararen Mapa osatu dute Urruñan. Euskara «biziago» egiteko pausoak emateko prest liratekeen eragileak identifikatu ondoren, urratsak egiteko laguntza emango zaie,... [+]


2025-06-25 | Euskal Irratiak
Betharram ikastetxearekin lotutako bortizkeria kasuak ikertzeko, lekukotasunen bilketa abiatu dute

Betharram ikastetxearekin lotutako sexu eta bortizkeria kasuak ikertzeko asmoz, Batzorde Ikerketa Independenteko kideek lekukotasunen bilketa abiatu dute


Billabesa gidariek greba mugagabea eginen dute uztailaren 1etik aurrera

Hilabeteetako protesten ostean, TCC enpresako zuzendaritzak ez du aurrera urratsik egin eta langileek leher egin dute. Greba mugagabera doaz, baita sanferminetako ez ohiko zerbitzuetan ere. “Enpresak erantzukizunez jokatuko balu saihestu litekeen zerbait” dio langile... [+]


Sustrai Erakuntzak salatu du enpresa batek Nafarroako lau eremutan kobre meategiak ireki nahi dituela

Fundazioaren arabera, Aguilar de Codes eta Sorlada artean, Villamayor de Monjardinen, Villlatuertan eta Kasedan ustiatu nahi dute kobrea. Iberian Copper SL izan da Nafarroako Gobernuari lau eremu horietan prospekzioak irekitzeko baimenak eskatu dizkion enpresa. 


Ehunka herritar elkarretaratu dira Hernanin San Joan gaueko eraso arrazisten kontra

Hernaniko Txosna Batzordeak azaldu duenez, gutxienez hiru eraso arrazista izan ziren herrian ekainaren 23ko gauean, eta horren harira zabaldutako “bulo eta gezur arrazistak” salatu ditu. Udalak ere adierazpen instituzionala onartu du gertaturikoa gaitzesteko. Amher... [+]


Sánchezen NATOko tratuak hautsak harrotu ditu zenbait estatu kideren artean

Asteazkenean bozkatuko dute NATOra bideratutako diru kopurua, eta Pedro Sánchez Espainiako presidenteak kuoten igoeran lortutako salbuespenak haserrea piztu du AEBetako eta Europako zenbait herrialdetako gobernuetan.


Galdakao-Usansoloko eta Gernika-Lumoko ospitaleetako “prekaritatea” salatu du ESK-k

Sindikatuak adierazi du bi ospitale horietan behin-behinekotasunean daudela langile gehienak, eta ordezkapenak ez direla bermatzen; ondorioz, langileen lan-karga areagotzen dela. Gehitu du larrialdi zerbitzuetan “gainkarga” dagoela.


Eguneraketa berriak daude