Makina bat kontu


Australia, krokodiloen jatorrizko lurra?

Krokodiloen aitzindaririk hurbilenak, hala nola aligatoreak eta kaimanak, Hego Hemisferioan existitu zen Gondwana deitu kontinentean sortu eta bizi izan zirela uste dute ikerlari batzuk.

Steven Salisbury-k zuzendutako ikerlari talde australiar batek Australiako Quesland-en egungo krokodiloekin antzekotasun asko duen 95 milioi urteko espeziea topatu dute. Isisfordia duncani deitu krokodiloak metro bateko luzera zuen eta hiruzpalau kilo pisatzen zituen.

Espezie hau krokodiloen eboluzioan erabakigarria izan zela uste da. Lehen narrasti krokodiloformeak orain 200 milioi urte azaldu ziren eta oraingo krokodiloak ia 80 milioi urte sortu ziren; beraz, Isisfordia duncani espeziea aurreko eta oraingoen artean kokatzen da.

Orain arte aurkitutako krokodilorik zaharrenak Ipar Hemisferioan topatu izan dira, eta horregatik ziurtzat ematen zen jatorria Ipar Hemisferioan izango zela, baina aurkikuntza honek historia berridaztea ekar dezake.


Euskal Herriko klima aldatzen ari ote da?

2006ko ekainaren lehen hamabostaldian eguraldi bero eta lehorra izan dugu ia gau eta egunez. Hau dela eta, berehala azaldu dira klima aldatzen ari dela adierazten duten iruzkinak. Hau gutxi balitz, tenporetan sinesten dutenek ere datorren uda lehorra izango dela adierazten hasi dira.

Zientifikoki klima aldatzen ari den esateko denbora epe zabalak hartu behar dira. Baina horrez gain Euskal Herriko klimaz baino Euskal Herrietako klimez hitz egin behar dugula kontutan hartu behar dugu, ez baita berdina Gasteiz, Tutera, Hondarribia edo Mauleko klimatologia; are gehiago, esan beharra dago desberdintasun handiak daudela beraien artean.

Lerro hauetan aldaketak gertatzen ari direnaren baieztapenaren inguruko dudak planteatu nahi ditugu, baina ez dugu esaten aldaketak gertatzen ari ez direnik. Gainera, zoritxarrez, klima-aldaketa ona izan daiteke eremu batzuentzat eta txarra besteentzat eta hau Euskal Herrian gerta badaiteke, zer esanik ez mundu mailan.

Gure aholkua, esanetan zuhur, eta ekintzetan sutsu -ditugun baliabideen eta sortzen ditugun hondakinak administratuz- izatea da. Energia aurreztu, birziklapena bultzatu, zabor-maila gutxitu eta... Hego Euskal Herrian oso ohitura txarra dugun uraren kontsumoaren inguruko jokaera aldatu.


Azkenak
2024-03-31 | Julen Azpitarte
Zinearen historiako film-kontzerturik “onena”

Oscar sari andana jaso zuen The Silence of the Lambs (1991) thriller-a zuzendu zuen Jonathan Demme (1944-2017) zinegile estatubatuarrak estreinatu zuen zineak inoiz eman duen kontzerturik onena: 1970eko hamarkadaren erdialdean New Yorken eratutako Talking Heads taldearen Stop... [+]


"Enpresa pribatuen esku utzi da segurtasun publikoaren norabidea"

Ertzaintzaren azken hamarkadako bilakaera teknologikoa aztertu du bere liburu berrian Ahoztar Zelaieta ikerketa kazetari, kriminologo eta ARGIAko kolaboratzaileak. Segurtasunaren industria ikertu eta Ertzaintzarekin duen lotura plazaratu du, La Ertzaintza que viene... [+]


Campi Bisenzioko GKN fabrikan batu dituzte langile borroka eta ekologismoa

2021eko uztailaren 9an jaso zuten kanporatze abisua Campi Bisenzioko GKN lantegiko 422 langileek. Biharamunean berean abiatu zuten fabrikaren okupazioa eta orduz geroztik bertatik dabiltza borrokan, deslokalizazioaren aurkako borroka zena bestelako industria eredu baten aldeko... [+]


Judith Bilelo Biachó
"Erakundeek ez digute lagunduko, guk geure hizkuntzan hitz egitea lortzen ez badugu"

Judith Bilelo Biachó gure artean izan zen iragan udazkenean, Garabideren Aditu programaren karietara. Ekuatore Ginean jaioa (Malabo, Bioko, 1975), bubi etniako kide da, bubiera hiztun eta hizkuntzaren aldeko militantea. Iraganaz bezainbat mintzo da orainaz, geroari... [+]


Eguneraketa berriak daude