Ander Letamendia, medikua: «Pilotan hobe zaintzen da larrua pilotariaren eskuaren azala baino»


2021eko uztailaren 12an

Ander Letamendia zirujau baskularra da eta pilota da bere pasioa, medikuntza eta pilota uztartuz doktorego tesia pilotarien eskuaz idatzi zuen. Frontoietan oraindik ere etsai handienetakoa den eskuko minaz aritu gara berarekin.

Pilotarien egungo minik ohikoenak eta duela hogei urtekoak berdinak al dira?
Ez, erabat aldatu dira. Garai batean iltzea deiturikoa zen ohikoena eta gaur egun odol eza edo zirkulazio arazoa da normalena. Bata gutxitzen joan da eta bestea berriz, geroz eta nabariagoa da, batez ere gazteen artean.

Zer dela eta?
Geroz eta pilota txikiagoa erabiltzen da eta batez ere behatz tartean kaltetu egiten du. Enpresek jakin badakitela pentsatzen dut, baina diru asko mugitzen da atzean. Pilota biziagoa da, urrutiagotik jo behar zaio eta frontoiak ere labainkorragoak dira. Material handiagoa erabiltzearen aldekoa naiz. Lehen pilotek 62-63 zentimetroko diametroa zuten eta materialaren aukeraketarako diametroa eta pisua hartzen ziren kontuan. Orain pisua baino ez da neurtzen eta horrek ez digu askorako balio: 103 gramoko pilota bizia edo patata bat bezalakoa izan daiteke.

Orduan, materiala estandarizatu beharko litzateke?
Aspaldiko gaia da hori eta lanean ari dira horretan, baina pilota estandarizatzeko kantxa ere estandarizatu beharko litzateke, frontoiak oso desberdinak direlako. Bi edo hiru motatako pilotak jartzea ez litzateke ideia txarra izango: bat motelxeagoa, bestea normala eta hirugarrena bizkorxeagoa, baina neurri batzuen barruan.

Eskuko minaren larritasunarekin mentalizatuta daude pilotariak?
Bai, baina orain ondo ordainduta daude eta geroz eta partida gehiago eta geroz eta jarraituagoak jokatzen dituzte. Eskuak, ordea, bi edo hiru egun behar ditu bere onera itzultzeko. Udan, adibidez, pasa egiten dira. Nik beti esan dut pilotan hobe zaintzen dela larrua pilotariaren eskuaren azala baino. Formazio pixka bat falta dela uste dut. Eskua hain garrantzitsua den tresna izanik, merezi du nola zaindu jakiteak. Garrantzitsuena, batez ere, eskuko giharrak indartzea da eta prebentzio mailan ere lan handiagoa egin behar da. Mina daukatenean bakarrik etortzen dira eta medikua gainera azkeneko aukera izan ohi da, masajistarengana eta tratamendu tradizionaletara jo ondoren. Lesioa dagoenean, ordea, lehenengo zein lesio den jakitea komeni da tratamendua zehazteko, masajeak batzuetan kalterako izan daitezke. Babesa edo takoak jartzen jakitea komeni da baina batez ere nola jarri behar ez diren jakitea da inportantea. Askotan, atal zehatzen bat babesteagatik sortzen ari garen kaltea babesten ari garena baino okerragoa da. Frontoitik frontoira ibilita, astakeria handiak ikusten dira.

Gazteengan eskuko mina maiz agertzen dela aipatu duzu.
Bai, kezkatuta nago. Zergatik ari dira agertzen hainbeste gazte gaitz horiekin? Aurrerapauso bat eman zen haurrak trapuzko pilotarekin ibili behar zutela erabaki zenean, baina hazi eta une zehatz batean pilota gogorrarekin hasten dira eta pauso hori presaka emanda dagoela uste dut. Batetik bestera igaro aurretik bitarteko beste bi pilota mota-edo beharko lirateke, eskua pilota gogorrarekin jokatzera ohitzen joateko.

Hori izan daiteke gazteen gaitzaren errudun?
Nik uste baietz. Herri arteko txapelketetan monitoreek askotan beren mutikoek partida irabaztea nahi dute eta ikasle garatuenentzako pilota gogorrena aukeratzen dute, ez berak gozatzeko, aurkariak sufritzeko baizik.


Azkenak
2025-05-21 | Ahotsa.info
Erriberako Euskararen Eguna, lehenengo aldia arrakasta handiz

Larunbatean Arguedasen ospatu zen Erriberako Euskararen Egunaren lehen edizioa. Kultura, auzolana eta festa uztartu ziren euskararen inguruan eskualdeko herriak batu zituen jardunaldi honetan.


2025-05-21 | Elhuyar
Gasteizko teilatuetan hiriak kontsumitzen duen argindarraren % 38 lor daiteke

Gasteizko teilatuetan panel fotovoltaikoak jarriz, hiriak kontsumitzen duen elektrizitatearen % 38 lor daitekeela kalkulatu du EHUko Ekopol ikerketa-taldeak. Beraiek garatu duten zehaztasun handiko metodologia batez erabiliz iritsi dira ondorio horretara.


2025-05-21 | Irutxuloko Hitza
Deialdi antifaxista egin dute Altzan, ostiralerako

Segurtasunaren aldeko elkarretaratze bat antolatu dute ostiral honetarako, hilak 23, Altzako Harria parkean. Donostiako hainbat eragile antifaxistek salatu dutenez, “Voxeko jarraitzaile bat” da deialdiaren atzean dagoena, eta Frente Obrerok eta Juventud Combativa... [+]


Palestinako 14.000 haur txiki hilko dira hurrengo 48 orduetan laguntza jaso ezean, Nazio Batuen esanetan

Astearte eguerdian egin du ohartarazpena Nazio Batuen Erakundeak. Astelehenean laguntza humanitarioa daramaten bost kamioi sartuko direla iragarri du Israelek, hamaika asteko blokeo erabatekoaren ostean. "Tanta bat da ozeanoan", adierazi du Tom Fletcher NBEko Giza... [+]


2025-05-20 | ARGIA
Bilboko eta Gasteizko jaietan txosna jartzeko aukera “ukatu” diotela salatu du Mugimendu Sozialistak

Agerraldia egin dute Gasteizko GKS-k, Gasteizko Etxebizitza Sindikatuak eta Bilboko Luberri konpartsak. “Hainbat hilabetez” Bilboko Konpartsekin eta Gasteizko Txosna Batzordearekin “egoera bideratu” nahian aritu direla ziurtatu dute, emaitzarik gabe... [+]


Aroztegiako epaiketaren kronika (bigarren eguna)
Guardia zibilek diote ez zela bortizkeriarik egon protestetan zirenen aldetik

Bigarren ahozko saioan Aroztegiako obren eremuan izan ziren 11 guardia zibilek deklaratu dute asteartean, gehien-gehienak fiskaltzak deituta. Astelehenekoarekin konparatuta azkar joan da dena, eta arras lasaiago. Haien guztien testigantzan zerbait azpimarratu behar bada zera da:... [+]


Zubietako Erraustegia “gelditzeko” eskatzeko elkarretaratzera deitu du Errausketen Aurkako Mugimenduak larunbatean

Maiatzaren 24an 13:00ean Gipuzkoako Foru Aldundiaren aurrean elkarretaratzea egingo du Errausketen Aurkako Mugimenduak. Zubietako Erraustegiak sortzen duen kutsaduraren aurrean eta agente publiko eta alderdien jarrera salatzeko elkarretaratzera batzeko dei egin die herritarrei.


Putinekin bi orduko telefono dei bat izan ondoren, Trumpek dio Errusia eta Ukraina “berehala” hasiko direla su-etena negoziatzen

Sare sozialetan zabaldutako mezu batean, AEBetako presidenteak adierazi du Errusiako bere homologoarekin izandako elkarrizketa "oso ongi" joan dela. Putinek esan du Ukrainako gerra amaitzeko ahaleginak "bide onetik" doazela, eta Mosku Kievekin bake akordio bat... [+]


2025-05-20 | Jon Torner Zabala
Futbola akuilu, sekula baino hegazkin pribatu gehiago Bilboko zeruan

Kirol ekitaldi handi xamarrak egiten diren bakoitzean, agintariek hauspotzen duten "inpaktu ekonomikoaz" edo "hiria mapan kokatzeaz" harago, ohikoa da ostatuen garestitze basatiaz, garraio publikoan daukaten eraginaz edota segurtasun kontuez hitz egitea. Ohikoa... [+]


Larrialdietako 112 zenbakia bere onera itzuli da Telefonicako arazoa konpondu eta gero

Telefonicak intzidentzia bat izan du eta horrek sare finkoan eragin du. Ondorioz, EAEko Larrialdiei Kudeatzeko Zentroa kaltetu da. Hala ere, arazoa konpondu dela ezagutarazi dute eta 112 larrialdietako telefonoa martxan dago berriro. Nafarroan ere eragina izan du, baina... [+]


Seaskak salatu du Parisek hurrengo kurtsorako eskaini dizkion baliabideak ez direla nahikoa

Herri Urrats jaialdiko hasiera ekitaldian Seaskako zuzendaritzako kide Erik Etxartek salatu zuen Parisek oraindik ez ziela irakasle postu gehigarrien proposamenik egin hurrengo ikasturtera begira. Asteburuan heldu zaie Frantziako Hezkuntza Ministerioaren erantzuna, eta... [+]


Gizon bati hamasei urteko kartzela zigorra ezarri diote alaba bortxatzeagatik eta tratu txarrak egiteagatik

Gipuzkoako auzitegi baten arabera 2016 eta 2018 urteen artean bost aldiz bortxatu eta beste hainbat sexu eraso zein tratu txar egin zizkion, neskak 12-14 urte zituenean. Gizonari hamasei urte eta hiru hilabeteko kartzela zigorra eta kalte ordainetan 50.107 euro ordaindu beharra... [+]


2025-05-20 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Agintaldi erdiko hauteskundeak Filipinetan: korapiloak agerian

Filipinetako politikagintza klan oligarkiko ahaltsu batzuen esku dago gaur egun ere. Eta horregatik, emaitzen irakurketa xehatuak ñabardura asko ditu.


2025-05-20 | Aiaraldea
Etxegabetzea burutu gabe joan da AMA Desokupa enpresa Amurriotik, “herri erantzunari esker”

Airaldeko Greba Batzordeak (SOS Aiaraldea) jakinarazi duenez, larunbatean hartu zuten itzulera hegazkina desokupazio enpresako kideek. 


Eguneraketa berriak daude